Lublin: „Debata dwóch ambon” z udziałem abp. Rysia i prof. Śpiewaka

O różnym spojrzeniu na dialog w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej rozmawiali dzisiaj abp Grzegorz Ryś i prof. Paweł Śpiewak. Metropolita łódzki i dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego wzięli udział w „Debacie Dwóch Ambon” organizowanej w lubelskim klasztorze Ojców Dominikanów. Debata była wydarzeniem poprzedzającym Kongres Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie.

Jako pierwszy głos zabrał prof. Paweł Śpiewak, który zwrócił uwagę na to, że tradycja judaizmu jest miejscem nieustannego dialogu między ludźmi a Torą. – Biblia nie jest ani w niebie, ani nie jest na wyspach skrytych przed ludźmi. Została dana ludziom do czytania i interpretacji, krytyki, przemyśleń. Judaizm nie zna ortodoksji, ani jedynych słusznych pojęć, dlatego historia komentowania Tory to historia sporów. Ta dyskusja trwa do dzisiaj, bo każde pokolenie ma coś nowego do powiedzenia – tłumaczył socjolog.

Z kolei abp Grzegorz Ryś przypominając katolickie nauczanie dotyczące dialogu stwierdził, że jest on szczególnym sposobem postępowania Kościoła i szerzenia myśli. – Dialog Kościoła ze światem ma sens tylko wtedy, kiedy Kościół się nie sekularyzuje i zachowuje swoją tożsamość. Nienawrócony Kościół ma trudność w prowadzeniu rozmowy, bo nie wie kim jest. Na czym miałby polegać dialog, kiedy nie ma różnicy między rozmawiającymi? – pytał hierarcha.

Przestrzegł jednak, by nie mylić dialogu z obojętnością ani agresywną walką o swoje racje. – Nie z każdym dialog jest możliwy. Kościół nie ma być miejscem protestu i krzyku, ale milczenia w miłości, nawet w obliczu prześladowań – dodał metropolita łódzki.

Profesor Śpiewak zwrócił uwagę na różnorodność znaczenia terminu „Zimzum” w kulturze judaistycznej. – Dosłownie oznacza to „kurczenie się”. W kręgu kabalistycznych mistyków z Safed opisuje on „kurczenie się” Boga, który był wszystkim i zrobił miejsce na istnienie świata. W kwestii dialogu mówi on o tym, by „skurczyć się w sobie”. By w swoim wnętrzu, w swoim sercu zrobić przestrzeń, aby ktoś inny mógł zaistnieć – tłumaczył dyrektor ŻIH.

Wieczorna debata została zorganizowana w przededniu inauguracji Kongresu Kultury Chrześcijańskiej, którego obrady odbędą się w dniach 15-18 października na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Tematem szóstej edycji jest hasło „Przestrzenie dialogu. Chrześcijańskie inspiracje kultury spotkania”.

Na program tradycyjnie złożą się wykłady i dyskusje oraz wydarzenia kulturalne. Obrady rozpocznie wykład „Chrześcijańskie inspiracje dla kultury dialogu i spotkania” przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurta Kocha.

W kolejnych dwóch dniach o przestrzeniach spotkania, znaczeniu dialogu, jego rozumieniu w ujęciu Jana Pawła II, Benedykta XVI, kard. Stefana Wyszyńskiego, dialogu w kulturze, międzyreligijnym i międzykul-turowym, rozmawiać będą m.in. kard. Gerhard Müller, protestancki bp Jan Cieślar, bp Serafin Amielczen-kow z Moskwy, Peter Seewald - autor bestsellerowych wywiadów z Josephem Ratzingerem, ks. dr Manfred Deselaers z Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu czy reżyser Robert Gliński.

W związku ze szczególnymi okolicznościami, w jakich odbywa się Kongres, w programie znalazł się panel dyskusyjny „Świat po pandemii koronawirusa”, w którym głos zabiorą profesorowie Andrzej Zybertowicz, Bogdan Góralczyk i Arkadiusz Jabłoński oraz ekspert od spraw geopolityki i strategii dr Jacek Bartosiak. W ostatni dzień Kongresu wpisana została oficjalna inauguracja roku akademickiego na KUL.

Pierwsza „Debata Dwóch Ambon” została zorganizowana w ramach I Kongresu Kultury Chrześcijańskiej zorganizowanej przez abp. Józefa Życińskiego, ówczesnego metropolity lubelskiego. Inspiracją dla organizacji panelu była lubelska legenda mówiąca o wykorzystywaniu dwóch przeciwległych ambon do dyskusji między katolikami a wyznawcami innych religii. Chociaż to tylko legenda (mównice powstały w XVIII w.), to faktem jest, że w lubelskim klasztorze w przeszłości dochodziło do debat teologicznych pomiędzy dominikanami a arianami i kalwinistami.

Była to ostatnia debata organizowana w lubelskim klasztorze przez o. Tomasza Dostatniego OP, który przez 20 lat był moderatorem publicznych dyskusji.