Młodzi w Kościele. Co możemy dla nich zrobić?

Jak zająć się młodymi, by w Kościele znaleźli miejsce dla siebie? Wiadomo, że coraz więcej czasu spędzają w wirtualnym świecie i mają coraz większe kłopoty z nawiązywaniem prawdziwych, aktualnych relacji. Są indywidualistami, liczą na rozwój, nie lubią wspólnot, zniechęca ich brak profesjonalizmu. Jak z nimi pracować, by spotkali Jezusa?

Między innymi na ten temat rozmawiali podczas spotkania w Warszawie biskupi i księża odpowiedzialni za duszpasterstwo młodzieży w Polsce. Zastanawiali się, jaki kształt powinno mieć obecne duszpasterstwo młodych, jak do nich docierać, czego najbardziej teraz potrzebują.

Działać lokalnie, nie centralnie 

Jak mówią obecni na spotkaniu księża, jednym z ważnych tematów było określenie roli Krajowego Duszpasterstwa Młodzieży. Do tej pory rolę centralnego ośrodka pełniło Krajowe Biuro Organizacyjne Światowych Dni Młodzieży, które koordynowało działania związane z formacją młodych i wyjazdem na kolejne ŚDM, odbywające się w różnych krajach. Jak jednak podczas referatu mówił bp Andrzej Czaja – nie jest potrzebna narodowa, krajowa struktura, która będzie zarządzać w skali ogólnopolskiej działaniami duszpasterskimi.  

- Zastanawialiśmy się, czy nasze duszpasterstwo ma być narodowe i widzimy, że nie, że jednak bardziej lokalne. Nie chcemy ogólnopolskiego programu duszpasterskiego, bo każda wspólnota ma swoje potrzeby. Także w ramach przygotowań do ŚDM musimy raczej postawić na to, by każda wspólnota rozwijała swój charyzmat. Nie chcemy tworzyć supergrupy, supermłodzieży, której charyzmatem jest wyjazd na ŚDM, tylko sprawić, że każda wspólnota będzie się w swoim charyzmacie przygotowywać do spotkania z papieżem, do tego, by ewangelizować – mówi ks. Marcin Baran z diecezji tarnowskiej, jeden z konsultorów Rady. 

Praktycy w składzie Rady to dobry znak

Nowością było to, że po raz pierwszy z księżmi odpowiedzialnymi za duszpasterstwo młodzieży w diecezjach spotkała się cała Rada KEP ds. Duszpasterstwa Młodzieży. Do tej pory zazwyczaj na spotkaniach towarzyszył księżom jeden z biskupów – tym razem zjawili się wszyscy, którzy obecnie są w składzie rady Episkopatu. Jak podkreśla bp Grzegorz Suchodolski, przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Młodzieży, wśród dziewięciu biskupów wchodzących w jej skład aż pięciu ma praktyczne doświadczenie pracy z młodzieżą, gdyż w większości byli wcześniej diecezjalnymi duszpasterzami młodych. Dlatego możliwa jest trochę inna współpraca, dzielenie się doświadczeniem, praktyką.

- Jestem ujęty tym, że pierwszy raz to było takie wspólne spotkanie. Jest z nami już nie tylko jeden biskup, ale cała rada, która może się dzielić doświadczeniem. To dla mnie znak synodalności. Mogliśmy się wysłuchać, porozmawiać. Cieszę się z tego stylu biskupa Grzegorza, bo jest praktykiem, bardziej czuje te klimaty. Widać też, że duszpasterstwo młodych przestaje być tylko dodatkiem i prywatnym zaangażowaniem księdza, a staje się ważną częścią jego powołania – mówi ks. Marcin Paś z diecezji gliwickiej.

Obecność, autentyczność, otwartość

Jak zająć się młodymi, by w Kościele znaleźli miejsce dla siebie? Wiadomo, że coraz więcej czasu spędzają w wirtualnym świecie i mają coraz większe kłopoty z nawiązywaniem prawdziwych, aktualnych relacji. Dlatego podstawowym zadaniem Kościoła coraz bardziej jest po prostu bycie z młodymi i dla nich. Jak do nich docierać? Są głosy, że jak nie było, tak nie ma na to jednego skutecznego pomysłu.

– Jednym się udaje, innym nie. Wymieniamy się pomysłami, poglądami. Szukamy tego, co działa. Na pewno trzeba z nimi być, dawać im siebie, umieć się z nimi komunikować, być na bieżąco z ich światem – mówi mi jeden z księży uczestniczących w spotkaniu.

Jak dodaje ks. Baran, odpowiedź jest tylko jedna i wcale nie nowa.

- Otwartość, obecność, autentyczność – to jest najważniejsze. Co ważne, jak to trafnie zauważył jeden z moich kolegów księży, gdy zapraszamy młodych do Kościoła, akcentując wspólnotę, robimy antyreklamę… Dlaczego? Bo młodzi dzisiaj nie chcą być we wspólnotach. Wydaje im się to bardzo wymagające. To nie brzmi dla nich dobrze, boją się wymagań. Myślę, że jeśli młodzi nie znajdą czegoś konkretnego, jakiejś akcji, jeśli brakuje profesjonalizmu, to nie przyjdą, nie będą tracili czasu.

Duszpasterstwa można się nauczyć

Istotną częścią rozmów podczas spotkania była dyskusja o formacji kapłańskiej i o Szkole Duszpasterzy Młodzieży, która od kilku lat działa przy Akademii Katolickiej w Warszawie i przygotowuje księży do pracy m.in. z młodymi.  

- To jest rzeczywistość, która bardzo zmienia mnie jako człowieka, który współpracuje z młodymi. Większa świadomość tego, jakie młodzi mają potrzeby, co stoi za tym, co mówią, w jaki sposób postępują. Umiejętność rozwiązywania konfliktów, trudnych sytuacji – mówi ks Marcin Paś, który jest absolwentem Szkoły.

Szkoła Duszpasterzy to nie tylko rozwijanie praktycznych umiejętności duszpasterskich, ale także dbania o… siebie i swoje potrzeby.  

- To taki polski model księdza, który pracuje: ma podkrążone oczy, robi trzysta tysięcy rzeczy, a inni się śmieją: po co ty to robisz, te wszystkie dodatkowe zajęcia. A przecież duszpasterstwo młodzieży to nie powinien być dodatek, tylko jedna z najważniejszych rzeczy. Dlatego przy okazji działania szkoły jest też zaproszenie do tworzenia środowiska duszpasterzy młodzieży, które będzie chciało to zmieniać. Z mojej diecezji już siedmiu księży wzięło udział w szkole i dużo łatwiej jest nam tworzyć wspólne wizje. Uczymy się też Porozumienia Bez Przemocy – tego, że da się rozmawiać, uwzględniając drugiego, wsłuchując się w jego zdanie, patrząc, jakie młody człowiek ma potrzeby, a nie tylko projektować rzeczy, które wiem lepiej, bo mam święcenia. A guzik! Wcale nie wiem. Muszę zadbać o to, by współtworzyć, a nie dyrygować – mówi gliwicki duszpasterz.

Uczestnicy spotkania rozmawiali także o tym, jak i dla kogo powinny być przygotowywane materiały na kolejne lata pracy, kim przede wszystkim należy się zajmować, jak kształtować świeckich liderów, jak zadbać o rodziny, które są wciąż są dla młodych kluczowym miejscem przekazywania wiary.

Nowy skład Rady ds. Duszpasterstwa Młodzieży został zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski w marcu 2022 roku. Należą do niej: bp Adam Bab, bp Robert Chrząszcz, bp Andrzej Czaja, bp Marian Florczyk, bp Marek Marczak, bp Wojciech Osial, bp Artur Ważny i bp Radosław Orchowicz. Konsultorami są ks. Marcin Baran, ks. Tomasz Koprianiuk, ks. Andrzej Lubowicki, o. Tomasz Maniura OMI, ks. Adam Polak, ks. Marek Sędek, o. Wojciech Surówka OP, Martyna Gieleta, Małgorzata Łuczak i Jacek Urbanowski. Radzie przewodniczy bp Grzegorz Suchodolski. 

mł