Nadzieja po rozmowach o finansowaniu Kościoła

Nadzieję na wypracowanie satysfakcjonującego porozumienia ws. kwestii stworzenia - w miejsce Funduszu Kościelnego - nowoczesnego modelu wspomagania działalności Kościoła, zadeklarowali przedstawiciele rządu i Episkopatu po dzisiejszych obradach zespołów roboczych kościelnej oraz rządowej komisji konkordatowej.

Na czele zespołów stoją minister administracji i cyfryzacji Michał Boni i metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz.

Przyjęliśmy za zadanie zbilansowanie roli jaką przez minione lata odegrał powołany w 1950 r. Fundusz Kościelny - poinformował po spotkaniu min. Boni. Dodał, że powstaje pytanie, czy Fundusz, jako byt anachroniczny jest jeszcze w ogóle potrzebny.

Min. Boni powiedział, że strony zgodziły się co do kierunku zmian w ramach którego możliwy byłby odpis od podatku od osób fizycznych i dodał, że strona rządowa mówi w tym kontekście o odpisie w wysokości 0,3 proc. Pytany czy wysokość ta jest ostateczna, czy też może się zwiększyć, minister odparł: - Dopiero zaczynamy rozmowę. Proszę też pamiętać, że jesteśmy zobligowani przepisami ustawy o finansach publicznych, która w okresie nadmiernego deficytu ogranicza decyzje Rady Ministrów jeśli chodzi o przyjmowanie ustawowych rozwiązań.

Z kolei kard. Nycz powiedział, że podczas spotkania obie strony nastawione były na szukanie satysfakcjonującego "środka" i poinformował, że rozpatrywano przykłady Hiszpanii (gdzie dobrowolny odpis podatkowy od osób fizycznych na rzecz Kościoła wynosi 0,7 proc.), Włoch (0,8 proc.) i Węgier (1 proc.) - Jesteśmy otwarci na rozmowę i będziemy szukać pola kompromisu, także w tej kwestii - zapewnił kard. Nycz.

Min. Boni zapowiedział, że w trosce o wypracowanie rozwiązania systemowego i przyszłościowego, zaraz po świętach zespoły robocze przeanalizują wszystkie modele finansowania. - Powinniśmy w ciągu paru tygodni być gotowi z takimi propozycjami, które, mam nadzieję, uwzględnią głosy jednej i drugiej strony - powiedział minister dodając: "ważne, że jesteśmy na dobrym szlaku".

Przedstawiciel rządu powiedział, że jest zgoda co do tego, by odpisy podatkowe były kierowane na jedno konto Kościoła zaś jego rozliczanie będzie wewnętrzną sprawą Kościoła. - Chcemy, aby wszystkie osoby duchowne były ubezpieczone, czy to społecznie czy zdrowotnie bez naszej państwowej ingerencji w wewnętrzne finanse Kościoła - zadeklarował minister.

Obydwie strony zgodziły się, że w pierwszym okresie po wprowadzeniu nowej regulacji może być problem czy środki, które napłyną dla Kościoła i innych Kościołów i związków wyznaniowych będą takiej samej wysokości jak w obecnym Funduszu Kościelnym. - Dlatego będziemy rozważali to, aby w pierwszym okresie istniał ekwiwalentny, wyrównujący model - poinformował minister administracji i cyfryzacji. Wyjaśnił, że chodzi o skorzystanie z rozwiązań stosowanych w innych krajach i stworzenie mechanizmu przejściowego tak, aby żaden z Kościołów i związków wyznaniowych na tym nie stracił.

Metropolita warszawski powiedział też, że taki właśnie okres przejściowy stosowany był zarówno we Włoszech jak i na Węgrzech i w Hiszpanii.

Kard. Nycz za szczególnie istotne uznał fakt, że strony spotkały się na mocy art. 22 Konkordatu co oznacza, że rozmowy będą toczyć się na forum komisji konkordatowych, pomiędzy rządem a Konferencją Episkopatu Polski upoważnioną przez Stolicę Apostolską.

Metropolita warszawski wyjaśnił, że umowa, na którą zgadza się strona rządowa, a która będzie owocem kolejnych spotkań musi być następnie poddana dyskusji zarówno na forum Konferencji Episkopatu Polski jak i Rady Ministrów. - Wówczas przyjdzie czas, aby pryncypia co do których się zgodzimy w tej umowie podpisać i wtedy dopiero rozpocząć prace nad szczegółowymi rozwiązaniami prawnymi, ustawowymi, które będą musiały zmieniać pewne rzeczy dotychczas istniejące - wyjaśnił hierarcha.

Zdaniem kard. Nycza, ze strony Kościoła ważne jest to, że jego praca - charytatywna, edukacyjna, w zakresie ochrony zabytków, ale także katechetyczna i duszpasterska - jest ważna dla strony państwowej i uznana została za ważny element budowania etycznego, aksjologicznego fundamentu, który jest istotny w funkcjonowaniu każdej społeczności. Hierarcha dodał, że zasygnalizowano jedynie podczas dzisiejszego spotkania wiele spraw, które staną się tematem dalszych prac zespołów roboczych.

- Stajemy na początku drogi, która może nas doprowadzić i i chcemy, żeby nas doprowadziła do nowoczesnych rozwiązań w relacji Kościół-państwo - powiedział kard. Nycz. - Rozwiązań finansowania, współfinansowania Kościoła, czy wspierania jego działalności, nazwijmy to statutowej, która także służy państwu i tym ludziom, którzy należą do Kościoła i są członkami społeczeństwa - dodał.

Pytany przez dziennikarzy czy możliwe jest porozumienie, odpowiedział - Gdyby nie było nadziei, nie siadalibyśmy do rozmów.

W skład Zespołu Ekspertów ds. Finansów Kościelnej Komisji Konkordatowej wchodzą: kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, przewodniczący Rady Ekonomicznej Konferencji Episkopatu, abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski, przewodniczący Kościelnej Komisji Konkordatowej, abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki, bp Wojciech Polak, Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Polski, dr Irena Ożóg oraz ks. prof. Piotr Stanisz z KUL. W dzisiejszych rozmowach wziął udział także ks. prof. Dariusz Walencik.

Zespół Ekspertów ds. Finansów Kościelnej Komisji Konkordatowej został powołany przez abp. Budzika, a upoważnienia do prowadzenia dalszych prac udzielił członkom Zespołu w imieniu Stolicy Apostolskiej Nuncjusz Apostolski w Polsce abp. Celestino Migliore.

Zespół Roboczy ds. Finansów Rządowej Komisji Konkordatowej został mianowany przez ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego, który przewodniczy tejże komisji. W jego składzie zasiadają oprócz szefa MAC, min. Michała Boniego jako przewodniczącego, wiceminister MAC Włodzimierz Karpiński, wiceminister finansów Hanna Majszczyk, dyrektor Departamentu Prawa Gospodarczego w Rządowym Centrum Legislacji Monika Salamończyk, dyrektora Departamentu Finansowego w Ministerstwie Kultury Wojciech Kwiatkowski oraz wicedyrektor Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych MAC Andrzej Marciniak.