O Janie Pawle II i odwadze świętości

O roli mediów w pokazywaniu świętości Jana Pawła II mówili dziennikarze, laureaci nagrody dziennikarskiej „Ślad”, podczas debaty poprzedzającej obchody X Dnia Papieskiego, 6 października w Warszawie. W tym roku Dzień Papieski przebiegać będzie pod hasłem "Jan Paweł II - odwaga świętości".

Dziennikarze zastanawiali się, czy obecny czas oczekiwania na beatyfikację Jana Pawła II, zapełniony spekulacjami na temat jej terminu, nie jest czasem straconym, który można by poświęcić na refleksję nad świętością papieża-Polaka. Zdaniem Ewy Czaczkowskiej, obecnie jest to czas jałowy. Nie przypomina się o nauczaniu papieskim, zwłaszcza w kontekście aktualnych wydarzeń. To – zdaniem dziennikarki Rzeczpospolitej – wydawcom wydaje się mało atrakcyjne. Trudno świętości konkurować z newsami, trzeba jednak zastanowić się jak sprzedać medialnie dyskusję nt. nauczania Jana Pawła II.

Zdaniem Marka Zająca, postrzeganie świętych w czasach im współczesnych było inne od tego, jak postrzegamy ich dzisiaj. Na przykład św. Franciszka podejrzewano o motywy polityczne, gdy pojechał do Ziemi Świętej. Również postrzeganie Jana Pawła II zmienia się i te zmiany widać było już za czasów jego pontyfikatu. Wczesne biografie pokazują go jako lidera, który przyczynił się do upadku komunizmu, ale późniejsze, po zakończeniu zimnej wojny, pokazują go już jako mistyka, świadka nadziei. Dziennikarz wyraził nadzieję, że i za tysiąc lat mówić się będzie o Janie Pawle II, ale pamięć o nim przetrwa tylko wtedy, jeśli i dzisiaj będziemy o nim mówić.

Anna Gruszecka podkreślała, że warto zastanawiać się po co są święci? Jej zdaniem, są oni cegiełkami w budowaniu lepszego świata, bardziej solidarnego, braterskiego, z większą wolnością. Z kolei zdaniem Grzegorza Polaka, Kościół ma problem z dotarciem do mediów z pozytywnym przekazem. Mówił więc o potrzebie stworzenia mediów katolickich, które byłyby jednak na tyle „pojemne”, by mogły być zaakceptowane przez jak najszerszy krąg odbiorców.

Prelegenci rozmawiali również o przyszłości mediów w kontekście postępującej liberalizacji i laicyzacji. Ewa Czaczkowska uważa, że od kilku lat jest coraz gorzej i jej zdaniem perspektywy są jeszcze gorsze. Ubolewała, że media kształcą nowe pokolenia w takiej właśnie, coraz bardziej liberalnej postawie, w takim widzeniu świata i siebie samych. Z kolei Gruszecka jest zdania, że media w Polsce zawsze były liberalne. Ona sama widzi rozwiązanie w edukowaniu odbiorców, by mogli krytycznie odbierać media. Z drugiej strony zwracała uwagę na wygórowane oczekiwania ze strony Kościoła wobec świeckich mediów i niezrozumienie dla specyfiki pracy dziennikarzy. Wyraziła też wątpliwość czy Kościół wychodzi z pozytywnym przekazem, czy też może częściej z przekazem, czego „nie wolno”.

Dość optymistycznie patrzy w przyszłość Marek Zając. Przypomniał, że niemal każda biografia świętego zaczyna się od zdania „to nie był dobry czas dla Kościoła”. Dziennikarz podkreślał, ze mamy ograniczony wpływ na innych, dlatego warto zawsze zaczynać od samych siebie, od pracy nad sobą.

Podsumowując dyskusję abp Kazimierz Nycz powiedział, że udział mediów w pokazywaniu Jana Pawła II jest jednak możliwy. Przypomniał, że do 1989 roku dostęp Kościoła do mediów był zerowy, a w ciągu ostatnich 20 lat bardzo wiele zmieniło się na lepsze. Podkreślił jednocześnie, że media nie mogą zastąpić Kościoła w jego misji przepowiadania Dobrej Nowiny, mogą jedynie go wspierać. Jan Paweł II potrafił korzystać z mediów, przekazując pozytywny obraz Kościoła światu. Mówił nie tylko o wymaganiach, ale przede wszystkim o miłości i nadziei. Przy ogólnej pozytywnej ocenie mediów, abp Nycz zwrócił jedynie uwagę na niebezpieczeństwo komercjalizacji, która zabija misyjność.

Metropolita warszawski nie widzi potrzeby tworzenia nowych katolickich mediów, lecz konieczność starania się o to, by było więcej świętych dziennikarzy oraz by zarówno ludzie mediów, jak i katecheci i kaznodzieje zgłębiali nauczanie Jana Pawła II. Mówiąc o beatyfikacji papieża-Polaka, arcybiskup stwierdził, że nieważna jest dokładna data, lecz to, co w czasie przygotowań do wyniesienia papieża na ołtarze dokona się i przemieni w nas samych.

Debacie dziennikarzy, którą poprowadził red. Tomasz Królak z KAI przysłuchiwali się m.in. stypendyści Fundacji "Dzieło Nowego Tysiąclecia".