Wittgenstein - filozof kultury

Międzynarodowa konferencja naukowa Wittgenstein - filozof kultury  odbędzie się Krakowie w dniach 28-30 października 2014 roku. Celem konferencji jest zbadanie oddziaływania myśli Ludwiga Wittgensteina na filozofię kultury. Podstawą tych badań jest cała spuścizna filozofa. Organizatorzy: Uniwersytet Ludwiga-Maksymiliana, Monachium oraz Akademia Ignatianum, Kraków.

Na wybór miejsca organizacji konferencji wpływ miały dwa historyczne wydarzenia, których 100. rocznicę będziemy obchodzić w 2014 roku: Ludwig Wittgenstein zaczął wówczas w Krakowie pisać swój pierwszy (zachowany do naszych czasów) dziennik filozoficzny; w tym samym roku zmarł w Krakowie Georg Trakl - trzy dni przed umówionym spotkaniem z Wittgensteinem.

Sam temat "Wittgenstein -  filozof kultur“ może się nie wydawać się oczywisty, jeśli Wittgensteina widzi się przede wszystkim jako filozofa języka. Christian Bermes pisze w związku z tym: "Łatwo jest przecenić Wittgensteina jako filozofa języka i nie docenić go jako filozofa kultury. Na pierwszy rzut oka nie widać filozoficzno-kulturowych aspektów filozofii Wittgensteina, które jednak - wydobyte na światło dzienne - cechują się szczególną subtelnością. Filozofia języka i filozofia kultury nie stoją przy tym wyizolowane obok siebie, lecz tworzą, chociaż nie zawsze widoczną, jedność“ (Christian Bermes, "Ludwig Wittgenstein“, w: Ralf Konersmann (Hg.),  "Handbuch der Kulturphilosophie", 2012, 138-143).

Teksty źródłowe Wittgensteina powinny być przy tym poddane analizie zgodnie z aktualnym stanem badań. Weźmy chociażby Wittgensteina Uwagi o "Złotej gałęzi" Frazera, które były do tej pory traktowane jako swoista errata do całej jego spuścizny. Pogląd ten należy zmienić. Uwagi są faktycznie na wiele sposobów nierozłącznie związane z innymi częściami spuścizny. Już dzisiaj stwierdzenie to jest czymś więcej aniżeli jedynie hipotezą badawczą. Już dzisiaj można uznać, że filozoficzno-kulturowy wymiar myślenia Wittgensteina jest obecny w całym jego Œuvre. Rozciąga się on od wczesnych Dzienników z lat 1914-1917 do ostatnich zapisków zawartych w późnych rękopisach z lat 1949-1951. Ponadto szczególny nacisk będzie położony nie tylko na jego "Dociekania filozoficzne", lecz także na prace "Uwagi o filozofii psychologii" i "O pewności".

Podsumowując w kilku punktach: w Wittgensteina filozofii kultury chodzi o tematy dotyczące kultur, wartości, antropologii, religii, etyki i estetyki. Wyznaczają one perspektywy dla zbadania całej spuścizny i do uwypuklenia - dotychczas niesłusznie zaniedbanego - filozoficzno-kulturowego profilu myślenia Ludwiga Wittgensteina.

Konferencję poprzedzi seminarium dla doktorantów,  prowadzone przez prof. dr hab. Josefa Rothhaupta (Uniwersystet Ludwiga-Maksymiliana): 27.10.14

28.10.14 - Wieczór kulturalny, ok. 20.00, Akad. Ignatianum, w czasie którego zostaną zaprezentowane:
-  fragmenty utworów:
Thomasa. Bernharda (Szmierć Goethego - taka pisownia),
Georga Trakla (Skarga, Gródek, Sebastian we śnie,…),

- związana z Krakowem wymiana listów:  Ludwig Wittgenstein - Ludwig v. Ficker - Georg Trakl,
- nawiązujace do prac Wittgensteina utwory muzyczne:
Leon Goossens - Oboe Concerto;
Pawel Haas - Suita.

Konferencji będzie towarzyszyć wystawa zdjęć statku Goplana, na pokładzie którego pływał  L. Wittgenstein, a także wystawa zdjęć Krakowa (1913-18) - Akademia Ignatianum.

Planowane jest wmurowanie i odsłonięcie tablicy upamiętniającej pobyt Wittgensteina w Krakowie (na murze położonym na wale nad Wisłą w okolicach Centrum obsługi - 30.10,14, ok. 15.00).