Podsumowanie XII kongregacji generalnej

Podczas XII kongregacji generalnej Synodu Biskupów nt. rodziny 16 października przedstawiono wyniki prac 10 grup językowych: trzech angielskich i włoskich oraz dwóch francuskich i hiszpańskich. Grupy te (circoli minori) pracowały nad oceną tzw. "Relatio post disceptationem" (RPD) z 13 października, czyli podsumowaniem przebiegu dotychczasowych obrad, a także nad różnymi propozycjami i sugestiami, aby włączyć je później do "Relatio Synodi" (RS), tzn. do ostatecznego, końcowego dokumentu tego zgromadzenia. W obradach kongregacji brał udział papież Franciszek.

W auli synodalnej panowało przede wszystkim duże zamieszanie z powodu ogłoszenia wspomnianej RPD, gdyż ojcowie synodalni zwracali uwagę, że ten dokument roboczy nie wyraża ich jednogłośnego i podzielanego przez wszystkich stanowiska. W tej sytuacji, wyraziwszy uznanie dla wielkiej pracy wykonanej nad nim i jego strukturą, uczestnicy obrad w grupach językowych przedstawili własne propozycje.

W pierwszej kolejności podkreślono, że "Relatio" skupia się na troskach rodzin przeżywających kryzys, nie odnosząc się szerzej do pozytywnego przesłania Ewangelii rodziny, do faktu, że małżeństwo jako sakrament i nierozerwalny związek mężczyzny i kobiety jest wartością ciągle jeszcze bardzo aktualną i w którą wierzy wiele par. Wyrażono w związku z tym życzenie, aby w RS znalazło się mocne przesłanie zachęty i wsparcia ze strony Kościoła dla małżonków wiernych sobie.

Ponadto zasadnicze znaczenie ma lepsze podkreślenie nauczania o małżeństwie, akcentując zwłaszcza to, że jest to dar Boży. Inne sugestie proponują włączenie do przyszłego dokumentu synodalnego tych elementów, które nie znalazły się w RPD, np. sprawy adopcji, co do których wyrażono życzenie uproszczenia procedur biurokratycznych zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, zagadnień biotechnologii i szerzenia kultury za pośrednictwem internetu, co wpływa na życie rodzinne, jak również uwagi nt. ważności polityki prorodzinnej.

Mówiono też o potrzebie zwrócenia większej uwagi na obecność osób starszych w gronie rodzinnym oraz na rodziny żyjące w skrajnym ubóstwie, ujawniając także dramaty prostytucji, obrzezania kobiet oraz wykorzystywania nieletnich w celach seksualnych i w pracy. Zwracano uwagę na zasadniczą rolę rodzin w ewangelizacji i przekazywaniu wiary, ze szczególnym uwzględnieniem powołania misyjnego. A wszystko to ma na celu zaproponowanie zrównoważonej i globalnej oceny idei "rodziny" w znaczeniu chrześcijańskim.

Członkowie "circoli minori" mówili, że Kościół ma być domem przyjmującym wszystkich, aby nikt nie czuł się odrzucony. Ale wyrażono też życzenie wyrażania się z większą jasnością, aby uniknąć nieporozumień, wahań i eufemizmów językowych, np. nt. stopniowości, aby nie doszło do stopniowania prawa. Ponadto w niektórych grupach panowało zamieszanie z powodu analogii z punktem 8. soborowej konstytucji "Lumen gentium", która mogłaby stwarzać wrażenie, jakoby Kościół chciał uprawomocnić sytuacje rodzin nieregularnych, także że mogłyby one stanowić etap na drodze do małżeństwa sakramentalnego. Inne grupy proponowały pogłębienie koncepcji "komunii duchowej", aby ją docenić i ewentualnie propagować i szerzyć.

W odniesieniu do dopuszczenia do Eucharystii osób rozwiedzionych, które ponownie wstąpiły w związki małżeńskie, wyrażono dwa poglądy. Z jednej strony sugerowano, aby dotychczasowe nauczanie w tej sprawie pozostało niezmienione, z drugiej zaś zastanawiano się nad możliwością zezwolenia na Komunię św., kierując się współczuciem i miłosierdziem, ale tylko pod warunkiem ściśle określonych warunków. Sugerowano też, że w niektórych wypadkach sprawę winna zbadać odpowiednia komisja międzydyscyplinarna.

Wiele uwagi poświęcono też osobom rozwiedzionym, które jednak nie zawarły nowych związków i nieraz są bohaterskimi świadkami wierności małżeńskiej. Jednocześnie wyrażono życzenie przyspieszenia procedur uznania nieważności małżeńskiej i stwierdzenia jej ważności. Przypomniano także, że dzieci nie są ciężarem, ale stanowią dar Boży, owoc miłości małżonków.

Uczestnicy obrad poprosili również o większe ukierunkowanie chrystocentryczne i o większe podkreślenie więzi między sakramentami małżeństwa i chrztu. Wizja świata winna wychodzić z optyki Ewangelii, aby zapraszać ludzi do nawrócenia serca.

Uznając niemożność zrównania małżeństwa mężczyzny i kobiety ze związkami osób tej samej płci, zwracano uwagę, że osoby o takich skłonnościach winny być otoczone opieką duszpasterską i należy troszczyć się o ich godność, ale tak, aby nie wyglądało to na aprobatę ich postaw i sposobu życia przez Kościół. W sprawie wielożeństwa, zwłaszcza tych poligamistów, którzy nawróciwszy się na katolicyzm, pragną przystępować do sakramentów, zaproponowano badania globalne i pogłębione.

Uczestnicy obrad w grupach językowych doradzili także szerszą refleksję nad postacią Maryi i Świętej Rodziny, aby zaproponować ją jako wzorzec do naśladowania dla wszystkich komórek rodzinnych. I wreszcie wyrażono prośbę o stwierdzenie, że RS będzie dokumentem przygotowującym do zgromadzenia zwyczajnego Synodu, zaplanowanego na październik przyszłego roku.