Prawosławni Polacy też pielgrzymują. Co jest ich "Jasną Górą"?

Większość prawosławnych pielgrzymek wyrusza, by dotrzeć do sanktuarium na święto Przemienienia Pańskiego, czyli na 18-19 sierpnia. Obchody tej uroczystości gromadzą co roku tysiące wiernych.

Najważniejsze w kraju sanktuarium cerkiewne znajduje się na św. Górze Grabarce koło Siemiatycz, w województwie podlaskim. Jako jedni z pierwszych, w piątek, wyruszyli na Grabarkę pątnicy z Sokółki; grupa liczy ok. 50 osób. To 31. edycja tej pielgrzymki. W sześć dni jej uczestnicy przejdą 150 km trasą m.in. przez Kołodno, Narew, Czyże, Saki i Milejczyce. Po drodze dołączają do nich kolejni pielgrzymi, co sprawia, że na Grabarkę dochodzi grupa dwa-trzy razy liczniejsza, niż na starcie.

Najwięcej pieszych pątników wyruszy do prawosławnego sanktuarium na Grabarce 13-14 sierpnia. Będzie to m.in. grupa z Jabłecznej, gdzie jest prawosławny klasztor św. Onufrego oraz z Warszawy. Najliczniejsza będzie tradycyjnie pielgrzymka z Białegostoku, która wyruszy w niedzielę.

15 sierpnia rozpoczną się pielgrzymki m.in. z Bielska Podlaskiego i Hajnówki. Oddzielną grupą będą żołnierze i funkcjonariusze innych służb mundurowych, których licząca kilkanaście kilometrów pielgrzymka tradycyjnie odbędzie się 18 sierpnia i wyruszy z Siemiatycz; jej organizatorem jest Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego.

Święta Góra Grabarka, z małą cerkwią i założonym w 1947 r. żeńskim klasztorem, uważana jest za najważniejsze cerkiewne sanktuarium w Polsce. Dla prawosławnych w kraju ma takie znaczenie, jak Częstochowa dla katolików.

Pielgrzymki na Grabarkę od 1710 roku. Wtedy wydarzył się cud

Tradycja pielgrzymowania w to miejsce sięga 1710 r. Wówczas jeden z okolicznych mieszkańców doznał objawienia, że wszyscy, którzy tam dotrą i napiją się wody ze źródła, zostaną uratowani od panującej epidemii cholery. Kiedy nastąpiły cudowne uzdrowienia, zbudowano tam kaplicę, a potem cerkiew.

Od tamtej pory datuje się też zwyczaj ustawiania na wzgórzu drewnianych krzyży. Wśród drzew stoją ich obecnie tysiące, niektóre źródła mówią o 10 tys. takich krzyży. Krzyż ustawia każda grupa pielgrzymia, wiele osób zostawia też własne, niesione w różnych prywatnych intencjach.

Najliczniejsze pielgrzymki zaczęły przybywać na Grabarkę po II wojnie światowej, gdy główne sanktuaria prawosławne (Poczajów, Żyrowice) znalazły się w granicach dawnego Związku Radzieckiego. Tysiące wiernych i hierarchów z całego świata gromadzą rokrocznie dwudniowe uroczystości Przemienienia Pańskiego.

Przedstawiciele Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. osób. Według danych GUS – uznawanych jednak przez hierarchów za niemiarodajne – w poprzednim spisie powszechnym przynależność do Cerkwi w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób. Danych ze spisu przeprowadzonego w 2021 roku jeszcze nie ma.

PAP / mł