Prawosławny Patriarchat Jerozolimski "rehabilituje" patriarchę Ireneusza

Święty Synod prawosławnego Patriarchatu Jerozolimskiego na posiedzeniu 25 lipca pod przewodnictwem patriarchy Teofila III postanowił cofnąć sankcje kanoniczne nałożone na poprzedniego zwierzchnika, patriarchę Ireneusza.

Ten sam Synod odsunął go od władzy w 2005, oskarżając go o nielegalne transakcje handlowe z organizacjami żydowskimi. Obecnie odzyska on tytuł biskupa, którego także został pozbawiony i będzie określany jako "patriarcha emerytowany".

Z komunikatu Patriarchatu wynika, że decyzję w sprawie rehabilitacji 80-letniego hierarchy podjęto także ze względu na pogarszający się stan jego zdrowia. Pod koniec czerwca trafił on na oddział intensywnej opieki medycznej w jednym ze szpitali w Jerozolimie, który podał, że stwierdzono u niego obrzęk płuc i arytmię serca. 3 lipca władze placówki wyraziły optymistyczne rokowania, zaznaczając jednocześnie, że stanu zdrowia Ireneusza "nie można nazwać zadowalającym".

Ireneusz (w świecie Emmanuil Skopelitis) urodził się 17 kwietnia 1939 w mieście Chora na greckiej wyspie Samos. Od 1953 przebywa w Jerozolimie, gdzie m.in. ukończył szkołę teologiczną na Górze Syjon. Tam też został mnichem, przyjmując imię Ireneusza. 19 grudnia 1959 został wyświęcony na diakona, a 17 czerwca 1965 na kapłana (hieromnicha). Ma za sobą studia teologiczne w Atenach. 29 marca 1981 został mianowany arcybiskupem Hierapolisu, a w 1994 - wyniesiony do godności metropolity. 13 sierpnia 2001 Święty Synod Patriarchatu Jerozolimskiego wybrał go na kolejnego, 96. patriarchę.

Swój urząd sprawował krótko, gdyż już pod koniec 2004 miejscowe duchowieństwo i świeccy zaczęli go oskarżać o to, że nielegalnie i bez wiedzy władz kościelnych sprzedał kilka nieruchomości Patriarchatu kupcom żydowskim. I chociaż on sam stanowczo temu zaprzeczał, nacisk jego krytyków był tak silny, że 24 maja 2005 musiał ustąpić z urzędu w atmosferze wielkiego skandalu. Poza tym podejrzewano u niego oznaki choroby psychicznej. Ireneusz nie uznał tej zmiany i odmówił opuszczenia siedziby Patriarchatu, niemniej dobrowolnie przyjął "areszt domowy" i nie pokazywał się publicznie.

W listopadzie 2015 były patriarcha przeszedł operację przepukliny i wtedy po raz pierwszy opuścił swe "więzienie". Wówczas też po raz pierwszy odwiedził go jego następca, patriarcha Teofll II (wybrany na to stanowisko 22 sierpnia 2005). 22 marca 2017 był u niego także patriarcha Konstantynopola Bartłomiej, który przybył do Jerozolimy z okazji otwarcia po odnowieniu Bazyliki Grobu Pańskiego.

W czasie swego "aresztu domowego" Ireneusz kilkakrotnie przeklinał ekumenizm i - według niektórych źródeł - wyrażał ponoć gotowość stanięcia na czele ruchu tzw. chrześcijan prawdziwie prawosławnych, którzy oddzielili się od oficjalnego świata prawosławnego. Zwierzchnik tej części Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą, która nie uznała jego zjednoczenia z Patriarchatem Moskiewskim w maju 2007, metropolita Agatangel (Paszkowski) przez pewien czas wymieniał imię byłego patriarchy w czasie liturgii jako "głowy bratniego Kościoła lokalnego".