Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła przepisy w sprawie zmiany jurysdykcji kościelnej

Rada Najwyższa Ukrainy przegłosowała 17 stycznia projekt ustawy nr 4128-d, regulujący zasady zmiany przynależności wspólnot religijnych do różnych jurysdykcji.

Według nowych przepisów postanowienie o przejściu danej wspólnoty do innego Kościoła może podjąć 2/3 jej członków, którzy powinni osobiście podpisać się pod wnioskiem w tej sprawie. Sprawę członkostwa ustala sama wspólnota a państwo w żadnym wypadku niczego tu nie narzuca. Swoje uwagi do projektu zgłosił wcześniej Instytut Wolności Religijnej.

W przededniu głosowania w Radzie parlamentarny Komitet ds. Kultury i Duchowości postanowił zatwierdzić w nowej redakcji projekt ustawy nr 4128, który po zgłoszonych zmianach otrzymał nr 4128-d. W tej wersji proponuje on rządowi wniesienie odpowiednich poprawek do istniejących już ustaw "O wolności sumienia i organizacji religijnych" i "O państwowej rejestracji osób prawnych i fizycznych - przedsiębiorców i stowarzyszeń obywatelskich".

Nowa ustawa stanowi, że aby zmienić przynależność kościelną, niezbędne jest wniesienie poprawek do statutu danej wspólnoty religijnej (parafii). W tym celu należy zwołać zebranie, zgodnie z jej statutem i niezbędne jest kworum członków. Dla ważności podjętych decyzji wystarczy 2/3 głosów członków wspólnoty, którzy następnie powinni osobiście podpisać się pod taką uchwałą. Sprawę ustalenia, kto jest a kto nie jest członkiem, państwo pozostawia samej wspólnocie religijnej, nie narzucając przy tym w żadnym wypadku decyzji w sprawie włączenia lub wykluczenia członków danej parafii.

Po podjęciu odpowiedniej decyzji wspólnota pozostaje nadal właścicielem czy użytkownikiem świątyni lub innego pomieszczenia, a nawet - co więcej, ustawa wprowadza czasowy zakaz dokonywania jakichkolwiek działań z majątkiem parafii. Nie można więc - w okresie zmiany jurysdykcji - takiego nieruchomego mienia sprzedać, odebrać ani wynająć innym.

Jeśli przy podejmowaniu decyzji o zmianie przynależności kościelnej część parafian jest temu przeciwna, to mogą oni utworzyć nową grupę religijną i mają prawo podpisać umowę o korzystaniu z istniejącej świątyni na zmianę z tymi, którzy przeszli pod nową jurysdykcję.

Nowe przepisy zmieniły również tryb rejestracji wspólnot religijnych. Odtąd nie muszą one jeszcze raz przechodzić całej procedury w Ministerstwie Sprawiedliwości i w urzędzie ds. religii. Obecnie rejestracją będą się zajmować jedynie organ państwowy ds. religii i odpowiednie wydziały obwodowych instytucji państwowych. Uchwalona dzisiaj ustawa zawiera też szczegółowy wykaz wszystkich niezbędnych dokumentów, koniecznych zarówno do zarejestrowania wspólnoty religijnej, jak i do wniesienia niezbędnych poprawek do statutu.

Za uchwaleniem nowej ustawy głosowało 229 posłów, przeciw byli członkowie frakcji "Bloku Opozycyjnego". Podczas głosowania przewodniczący frakcji Wadym Nowiński podbiegł do spikera (przewodniczącego) Rady Najwyższej Andrija Parubija, żądając wycofania projektu z obrad. Parubij odpowiedział mu "biblijnie": "Odejdź ode mnie, duchu nieczysty".

Chociaż nie jest to nigdzie oficjalnie powiedziane, w praktyce nowe przepisy mają na celu przede wszystkim uporządkowanie spraw związanych z przechodzeniem dotychczasowych parafii promoskiewskiego Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego do nowo utworzonego Prawosławnego Kościoła Ukrainy, który od 6 stycznia ma status autokefalicznego. Ocenia się, że dotychczas zdecydowało się na to co najmniej 40 takich wspólnot w różnych częściach Ukrainy.