Papież: jak Rut bądźmy blisko naszych dziadków i starszych

„Nawet wtedy, gdy wiek postępuje, a siły słabną, gdy włosy siwieją, a rola społeczna maleje, gdy życie staje się mniej produktywne i może się wydawać bezużyteczne”, Bóg trwa przy nas, bo On nie odrzuca żadnego kamienia – pisze Papież w opublikowanym dziś orędziu na IV Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych. Jako przykład do naśladowania stawia biblijną Rut. Ona nie opuszcza staruszki Noemi, pomimo nalegań tamtej, która nie chce stać się ciężarem dla synowej.

Franciszek, nawiązując do metafory budowli, wskazuje, że starsze kamienie powinny być bezpiecznym fundamentem dla młodszych. Niestety zamiast tego starsi często doświadczają opuszczenia. „Wiele razy jako biskup Buenos Aires odwiedzałem domy starców i zdawałem sobie sprawę, jak rzadko ludzie ci byli odwiedzani: niektórzy nie widzieli swoich bliskich od wielu miesięcy” – pisze Papież.

Jak wskazuje, w krajach ubogich starsi zostają sami, bo ich dzieci emigrują w poszukiwaniu godnego życia. Opuszczenie przychodzi też na skutek wojen, podczas których mężczyźni są mobilizowani do wojska, a kobiety uciekają wraz z dziećmi, aby zapewnić im bezpieczeństwo. „W miastach i wioskach zniszczonych przez wojnę, wiele osób starszych pozostaje samotnych, będąc jedynymi oznakami życia na obszarach, gdzie zdają się panować porzucenie i śmierć” – podkreśla Franciszek.

W swym orędziu Papież wymienia także krzywdzące uprzedzenia, jakoby starsi mieli się uciekać do czarów, by odbierać energię życiową młodym. Zaznacza przy tym, że „oskarżenie starszych o «kradzież młodym przyszłości»” jest także nieobce rozwiniętym społeczeństwom. „Na przykład istnieje obecnie powszechne przekonanie, że osoby starsze obciążają młodych kosztami opieki, jakiej potrzebują, i w ten sposób ujmują zasoby dla rozwoju kraju, a tym samym młodym” – pisze Ojciec Święty i dodaje: „Jest to wypaczone postrzeganie rzeczywistości”.

Opuszczenie starszych, jeśli się temu dobrze przyjrzeć, nie jest nieuniknione, lecz raczej wynika z wyborów politycznych, ekonomicznych, społecznych i osobistych. Niestety, „często same osoby starsze podporządkowują się tej mentalności i postrzegają siebie jako ciężar, pragnąc odsunąć się na bok” – zauważa Papież.

Tak też było w przypadku Noemi, która po śmierci męża i dzieci zachęcała swe synowe, Orpę i Rut, do opuszczenia jej i powrotu do swej ojczyzny. „Jako wdowa zdaje sobie sprawę, że jest niewiele warta w oczach społeczeństwa i jest przekonana, że jest ciężarem dla tych dwóch młodych kobiet, które w przeciwieństwie do niej mają przed sobą całe życie” – wyjaśnia Franciszek. I podczas gdy Orpa czule żegna się z Noemi, akceptując to pozornie jedyne rozwiązanie, Rut nie zgadza się na opuszczenie teściowej. Ona „nie boi się rzucić wyzwania zwyczajom i opiniom ogółu, czuje, że ta staruszka jej potrzebuje i z odwagą pozostaje u jej boku w tym, co będzie początkiem nowej podróży dla nich obu” – wskazuje Papież i dodaje: „wolność i męstwo Rut zachęcają nas do pójścia nową drogą: podążajmy jej śladami, wyruszmy z tą młodą cudzoziemką i staruszką Noemi, nie bójmy się zmienić naszych nawyków i wyobraźmy sobie inną przyszłość dla naszych starszych”.

Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych został ustanowiony przez Franciszka w styczniu 2021 r. Jest obchodzony w czwartą niedzielę lipca, a więc w okolicach wspomnienia św. Joachima i Anny. W tym roku wypada 28 lipca.