Tyniec: rozpoczyna się Międzynarodowy Kongres Śpiewu Gregoriańskiego

Największe i najważniejsze spotkanie znawców i miłośników chorału gregoriańskiego rozpoczyna się 4 września w opactwie benedyktynów w Tyńcu. W tym roku motyw przewodni kongresu brzmi: „Psallite sapienter. Psalmodia podstawą repertuaru śpiewu gregoriańskiego”.

Celem odbywających się co cztery lata w różnych miejscach Europy spotkań jest zacieśnianie współpracy międzynarodowej badaczy i czynnych muzyków śpiewu gregoriańskiego, wspólna praktyka śpiewu, modlitwa i wymiana efektami badań nad najstarszą tradycją modlitwy śpiewem w Kościele.

„Uczestnicy tegorocznej edycji kongresu będą mieli okazję dowiedzieć się, jaką rolę w powstawaniu repertuaru gregoriańskiego odegrały psalmy, czyli liryczne teksty biblijne wyrażające bardzo zróżnicowane stany uczuciowe człowieka, skierowane do Boga, stanowiące niejako zwierzenie się człowieka Bogu. Dlaczego to właśnie one okazały się fundamentem dla tworzenia zrębów muzyki europejskiej?” - do takiej refleksji zapraszają organizatorzy wydarzenia, które potrwa do 9 września.

Tematyka wykładów jest różnorodna: od teologiczno-liturgicznego znaczenia psalmów, przez tradycje psalmodyczne w różnych zakonach, aż po terapeutyczne znaczenie psalmodii. Ponadto uczestnicy będą mogli sami uczyć się śpiewu gregoriańskiego pod kierunkiem wybitnych gregorianistów w ramach codziennych zajęć warsztatowych.

Wieczorami natomiast będzie można posłuchać koncertów w wykonaniu profesjonalnych chórów śpiewających tę tradycyjną muzykę Kościoła. Bezpłatne koncerty odbędą się w bazylikach franciszkanów i dominikanów, a oprócz tego w tynieckim kościele będzie można modlić się śpiewem z uczestnikami kongresu podczas codziennych nieszporów z udziałem scholi, dyrygentów i mnichów benedyktyńskich oraz na porannych Mszach św. i jutrzniach z towarzyszeniem śpiewu gregoriańskiego.

Kongres zakończy się Mszą św. w sanktuarium św. Jana Pawła II w sobotę 9 września o 10.00. Tam o śpiew gregoriański zadbają połączone zespoły kierunków muzyki kościelnej z Krakowa, Wrocławia i Poznania.

Oprócz tego naukowcy, muzycy, studenci kierunków muzycznych, dyrygenci i miłośnicy chorału gregoriańskiego z całego świata zgłębiać będą tajemnice tego tradycyjnego śpiewu podczas wykładów światowej sławy specjalistów od chorału, warsztatów z profesjonalnymi śpiewakami i forum, na którym uczestnicy będą mogli porozmawiać o psalmodii i podstawach śpiewu gregoriańskiego.

Chorał gregoriański to nie tylko tradycja śpiewu liturgicznego Kościoła rzymskokatolickiego, wywodząca się ze średniowiecza. Posiada oczywiście walory duchowe, ale stanowi także fundament klasycznej muzyki europejskiej. Na przestrzeni stuleci nierozerwalny związek słowa i muzyki chorału został zagubiony, ale XX wiek przyniósł odrodzenie śpiewu gregoriańskiego zarówno w środowisku liturgicznym, jak i w ramach kultury współczesnej.

Nowe odkrycia muzykologiczne w dziedzinie rekonstrukcji śpiewu gregoriańskiego oraz interpretacji jego zapisu przyniósł o. Eugène Cardine OSB oraz jego uczniowie. W 1975 r. założyli oni Międzynarodowe Stowarzyszenie Studiów Śpiewu Gregoriańskiego - AISCGre. Zrzesza ono obecnie ok. 500 członków (osób i instytucji) z 26 krajów, nie tylko europejskich, lecz także z Izraela, USA, Ameryki Centralnej i Południowej, z Japonii oraz Korei Południowej.

Benedyktyni odegrali kluczową rolę w tworzeniu zrębów średniowiecznej Europy i jej kultury, a zachowane do dziś najstarsze zapisy śpiewu gregoriańskiego pochodzą właśnie od duchowych synów św. Benedykta. Cechą duchowości monastycznej jest „bycie z Bogiem”, do którego mnich dąży przez metanoię, czyli codzienne nawracanie się. W opactwie tynieckim ważnym środkiem do osiągnięcia metanoi jest tradycja wykonywania, interpretowania i badania chorału gregoriańskiego, która dzięki temu jest tu ciągle żywa, m.in. poprzez działanie scholi benedyktynów.

Konsekwentne pielęgnowanie przez benedyktynów tynieckich tradycji chorału gregoriańskiego jest niezwykle cennym i unikatowym w skali światowej zjawiskiem. To miejsce jest sercem tradycji śpiewu gregoriańskiego w Polsce.

KAI/dm