Ukraina: klasztor i kościół karmelitów zwrócono katolikom

Władze obwodu iwanofrankowskiego (stanisławowskiego) przekazały kościół karmelitów z zespołem klasztornym z XVII-XVIII w. w Bołszowcach do użytkowania organizacji religijnej "Klasztor bł. Jakuba Strepy braci mniejszych franciszkanów konwentualnych Kościoła rzymskokatolickiego".

Informując o tym miejscowa gazeta "Hałyczyna" podała, że jest to "pomnik historii i architektury o znaczeniu ogólnokrajowym". Narodowemu rezerwatowi "Dawny Halicz" polecono zawarcie umowy w sprawie bezpłatnego korzystania ze wspomnianą organizacją religijną, zgodnie z normami istniejącego ustawodawstwa oraz sporządzenie odpowiedniej umowy ochronnej na 5 lat.

Klasztor i kościół karmelitów jest jednym z najważniejszych i najlepiej zachowanych zabytków późnobarokowej architektury sakralnej XVII wieku w Galicji. Drewnianą świątynię i klasztor zbudowali w 1624 sami zakonnicy. Po pewnym czasie oba budynki obudowano ceglanym murem.

Przez niemal całe XVIII stulecie zarówno zespół świątynny, jak i samo miasteczko wielokrotnie były niszczone przez Kozaków, Szwedów, Tatarów i Turków. W 1725 kościół odnowiono już jako obiekt murowany.

Wzniesiono go z ciemnoczerwonej cegły na podłożu z wapna jako trójnawową bazylikę. Obok kościoła stanęły cele klasztorne.

W latach 1916-17 Bołszowce znalazły się na linii frontu i klasztor został poważnie uszkodzony wskutek ostrzeliwania go przez artylerię rosyjską i niemiecką. W latach 1930-34 trwała odbudowa głównie wnętrza świątyni, ale częściowo też jego fasady zewnętrznej. Po zajęciu tych ziem przez ZSRR w 1947 obiekt odebrano wiernym a nowe władze urządziły w nim najpierw magazyn zbóż, a następnie punkt skupu wyrobów szklanych.

Głównym skarbem kościoła był łaskami słynący obraz Matki Bożej Bołszowieckiej, będący kopią Madonny z Dzieciątkiem pod jabłonią pędzla Lukasa Cranacha Starszego (1472-1553); oryginał tego dzieła znajduje się w petersburskim Ermitażu.

Pod koniec II wojny światowej, gdy wiadomo było, że Bołszowce znajdą się po drugiej stronie granicy, miejscowi karmelici wywieźli obraz do Polski – najpierw do Krakowa, a w 1966 trafił on do kościoła św. Katarzyny w Gdańsku, gdzie przebywa do dzisiaj.

W 1990 sam kościół (bez klasztoru) zwrócono katolikom i obecnie znajduje się w nim kopia obrazu Pani Bołszowieckiej. W 2002 rozpoczęto odnowę zabytku, którym dziś opiekują się franciszkanie konwentualni z Polski. Na terenie dawnego klasztoru na mocy decyzji Sejmu RP ma powstać Młodzieżowy Ośrodek Pokoju i Pojednania.

Źródło: KAI / kb