Warszawa: Odrestaurowano rzeźbę Chrystusa Frasobliwego z kopuły kaplicy Boimów we Lwowie

W Warszawie można oglądać odrestaurowaną przez polskich konserwatorów renesansową rzeźbę Chrystusa Frasobliwego, która wieńczyła kopułę kaplicy Boimów we Lwowie. Rzeźba będzie prezentowana w galerii Okno na Kulturę na Krakowskim Przedmieściu do 25 listopada, później wróci do Lwowa.

W warszawskiej galerii „Okno na Kulturę” 23 października otwarto wystawę „To, czego nie widać” prezentującą odrestaurowaną rzeźbę Chrystusa z kopuły kaplicy Boimów we Lwowie. Wystawie towarzyszy multimedialna ekspozycja prezentująca przebieg prac konserwatorskich.

Figura Chrystusa Frasobliwego to wykonana z wapienia czterystuletnia rzeźba, która powstała w 1610 r. Została zaprojektowana jako zwieńczenie kopuły wolnostojącej renesansowej kaplicy Boimów, jednego z najcenniejszych zabytków miasta. Prawdopodobnie rzeźba pierwotnie była polichromowana.

„Zazwyczaj rzeźbę widać tylko z oddali. Teraz jednak możemy ją analizować z odległości zaledwie kilkudziesięciu centymetrów. Dzięki temu widać strukturę jej materiału czy detale. Widoczne nieprawidłowe cechy anatomiczne są efektem tego, iż została zaprojektowana do oglądania z oddali, z dołu, wtedy patrzenie z dolnej perspektywy wyrównuje «błędy» zamierzone przez autora rzeźby” – piszą organizatorzy ekspozycji.

W polskiej pracowni konserwatorskiej

O złym stanie rzeźby na kopule zaalarmował w lutym 2021 r. jeden z pracowników Instytutu Polonika, który przechodząc obok kaplicy zauważył na bruku jeden z metalowych elementów figury – promień z nimbu Chrystusa. Rzeźba zagrażała więc także bezpieczeństwu przechodniów. Zlecono ekspertyzę obiektu, która wykazała „stan katastrofalny”. Liczne spękania zagrażały jej stabilności, a powierzchnia uległa silnej erozji.

W 2021 r. po raz pierwszy w swojej historii Chrystus Frasobliwy został zdjęty z kopuły. Pracę nad przebadaniem obiektu wykonał Instytut Polonika razem z partnerami z Ukrainy. Wyniki badań omówiono na polsko-ukraińskiej komisji ekspertów 23 lutego 2022 r., czyli dzień przed wybuchem wojny. Dlatego później podjęto decyzję o przewiezieniu rzeźby do konserwacji w Polsce. Trafiła do pracowni w Ożarowie Mazowieckim.

– Ten Chrystus jest takim naszym dobrym początkiem – powiedziała podczas otwarcia wystawy dyrektor Instytutu Polonika Dorota Janiszewska-Jakubiak. Zaznaczyła, że ma nadzieję na podjęcie w przyszłości prac badawczych wspólnie ze stroną ukraińską w całej kaplicy Boimów.

Rzeźba powróci do Lwowa

Rzeźba Chrystusa Frasobliwego po zakończeniu wojny na Ukrainie powróci na swoje miejsce, na kopułę, wcześniej będzie przechowywana we lwowskim muzeum.

Późnorenesansowa kaplica Boimów, nosząca nazwę Trójcy Świętej i Męki Pańskiej, jest kaplicą grobową zamożnej lwowskiej rodziny. Została wzniesiona na terenie cmentarza obok katedry łacińskiej w latach 1609-1611. Jej fundatorem był pochodzący z Transylwanii Jerzy Boim, kupiec i rajca miejski, sekretarz króla Stefana Batorego. Kaplica po wojnie została zamknięta i niszczała. Obecnie stanowi oddział Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki.

Wystawa w galerii Okno na Kulturę (ul. Krakowskie Przedmieście 17) będzie otwarta do 25 listopada. Kuratorką wystawy jest Marta Kruczyńska. Organizatorem – Instytut Polonika dbający o polskie dziedzictwo kulturowe za granicą.

Wydarzenie objęte zostało honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego oraz Ambasadora Ukrainy w RP Wasyla Zwarycza.

Źródło: KAI / tk