Zakończyło się zebranie plenarne Episkopatu

Podsumowanie spotkania z Cyrylem I, przygotowania do Dnia Papieskiego i Rok Wiary były głównymi tematami zakończonego w Warszawie 359. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. Ponadto biskupi postanowili ustanowić delegata ds. Telewizji Trwam i wybrali na tę funkcję abp. Sławoja Leszka Głódzia, metropolitę gdańskiego.

Pierwsze owoce polsko-rosyjskiego przesłania

Abp Józef Michalik ocenił, że podpisane w sierpniu wspólne przesłanie Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i Katolickiego w Polsce przynosi już konkretne efekty. Zaliczył do nich m.in. lepsze traktowanie Kościoła katolickiego przez Kościół Prawosławny na Syberii, organizowane sympozja oraz odczytanie Przesłania w katedralnym soborze Chrystusa Zbawiciela w Moskwie, czemu towarzyszyła transmisja telewizyjna.

Referując biskupom rozmowy z Cyrylem I i podpisanie przesłania abp Michalik zaznaczył, że wydarzenie to spotkało się powszechnie z pozytywną reakcją ludzi. Jak poinformował rzecznik Episkopatu ks. Józef Kloch, w swoim wystąpieniu metropolita przemyski wspomniał też o "marginalnych środowiskach w Polsce, krańcowo narodowych, politycznych", którym to przesłanie się nie podobało ale, jak zaznaczył rzecznik, "jest to margines".

Przewodniczący KEP poinformował biskupów, że kiedy w ostatnich dniach przebywał na spotkaniu przewodniczących Episkopatów z Europy w Sankt Gallen, wielu biskupów z różnych krajów bardzo interesowało się polsko-rosyjskim przesłaniem. "Szczególnie byli wdzięczni ci biskupi, których Kościoły doznały wielkiego cierpienia w okresie komunistycznym. Mówili mi, że widzą potrzebę podobnego aktu pojednania u siebie" - powiedział abp Michalik.

Natomiast kard. Stanisław Dziwsz w rozmowie z KAI wyraził żal, że - pomimo zaawansowanych już przygotowań - nie doszło do spotkania Jana Pawła II, który "znał duszę rosyjską" i dążył do pojednania narodów i Kościołów z poprzednikiem Cyryla I. Były osobisty sekretarz Jana Pawła II ocenił, że polsko-rosyjskie przesłanie Kościołów jest ważnym krokiem, bo "wreszcie trzeba dojść do pojednania z sąsiadami".

Z kolei kard. Józef Glemp zwrócił uwagę, że polsko-rosyjskie przesłanie, podobnie jak słynny list Episkopatu Polski do biskupów niemieckich z 1965 r. wywodzi się z ducha Soboru Watykańskiego II. Polega na tym, by "nie doszukiwać się rozliczeń, nie licytować się, kto więcej poniósł krzywd, tylko zacząć od pojednania" oraz, że idea pojednania całych wspólnot pochodzi właśnie od Soboru - wyjaśnił Prymas-senior.

Czym ma być Rok Wiary

O ogólnopolskich przedsięwzięciach duszpasterskich związanych z rozpoczynającym się 11 października Rokiem Wiary mówił abp Stanisław Gądecki. Ten czas ma służyć ożywieniu, podniesieniu, oczyszczeniu i ukazaniu wiary, która jest czynna i jednocześnie misyjna - powiedział KAI przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Episkopatu.

Pytany przez KAI o to, jakich środków będzie przede wszystkim używał Kościół realizując program Roku Wiary abp Gądecki, wskazał za Benedyktem XVI dokumenty Soboru Watykańskiego i Katechizm Kościoła Katolickiego, dodając jeszcze Pismo Święte. "Od Słowa Bożego i Magisterium czerpie się jasną wizję wiary. Wiara to nie tylko wiedza, ale też i postawa człowieka" - zauważył.

Jak podkreślił abp Gądecki, Rok Wiary w swym założeniu ma ogarnąć całą Polskę. W każdej parafii nastąpi uroczystość jego rozpoczęcia i zamknięcia, w każdej parafii zostanie też rozprowadzony ozdobny egzemplarz dokumentów Soboru Watykańskiego II i Katechizmu Kościoła Katolickiego. Metropolita poznański wyraził nadzieję, że stanie się to impulsem do kupowania i studiowania tych ksiąg.

Metropolita poznański podkreślił, że konkretnym przejawem Roku Wiary jest dzieło nowej ewangelizacji. "Jeżeli podejmiemy gorliwszą i radośniejszą nową ewangelizację, czyli zwrot ku tym ludziom, którzy są ochrzczeni i 'odpadli' od Kościoła, to byłby to jeden z piękniejszych owoców Roku Wiary" - ocebnił hierarcha.

Jako przykład takiego działania podał powstawanie szkoły katechistów dla katechizowania dorosłych. "To jest część ruchu, który powstaje niejako przy okazji, a będzie procentować w przyszłości" - uważa przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Episkopatu.

Delegat ds. Telewizji TRWAM

Biskupi postanowili ustanowić funkcję delegata Konferencji Episkopatu Polski ds. Telewizji TRWAM i wybrali na to stanowisko abp. Sławoja Leszka Głódzia.

Metropolita gdański zaznaczył, że telewizja ta jest "ważnym nadawcą, który winien być pod kościelnym parasolem" oraz, że powinno to się wyrażać w istnieniu określonej rady programowej telewizji TRWAM i poprzez inne rozwiązania". Zwrócił uwagę, że wieloletnia działalność Zespołu Duszpasterskiej Troski Radia Maryja, któremu przewodniczył zaowocowała wypracowaniem określonego "modus vivendi" z ta rozgłośnią, zaś obecnie podobne rozwiązanie powinno zostać wypracowane wobec Telewizji Trwam.

Natomiast abp Józef Michalik zaznaczył w rozmowie z KAI, że jak dotychczas Episkopat nie ma zastrzeżeń do działalności tej Telewizji, niemniej "życie niesie nowe okoliczności, potrzebny więc będzie ściślejszy związek i dialog z Konferencją Episkopatu". Dodał, że niezbędny jest dialog z założycielami stacji, którzy "sprawdzają się w dziele ewangelizacji oraz ze zgromadzeniem redemptorystów, co jest niezbędne dla jedności Kościoła w Polsce".

Na pytanie czy zostanie wypracowana z TV TRWAM analogiczna umowa jaka dotyczy Radia Maryja, przewodniczący Episkopatu odpowiedział, że istnieje w tym zakresie kilka możliwości. Może to być np. udział przedstawicieli Episkopatu w radzie programowej telewizji bądź inne rozwiązania, które teraz powinny zostać wypracowane.

Abp Michalik poinformował, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, w odpowiedzi na pismo jakie przesłała prezydium Episkopatu, otrzyma teraz list, w którym uzyska zapewnienie, że "Episkopat widzi wartość pozytywną TRWAM oraz, że podtrzymuje poparcie dla miejsca tej stacji na multipleksie, co zostało już wyrażone zarówno przez Radę Stałą Konferencji Episkopatu i jak przez jej zebranie plenarne. Ponadto, że odpowiedzialność finansową za działalność telewizji ponoszą zarówno założyciele stacji jak i zgromadzenie redemptorystów".

Religia w szkole

Biskupi upomną się o przywrócenie religii do ramowego planu nauczania. W komunikacie końcowym z 359. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski biskupi upomnieli się o nowelizację rozporządzenia MEN, zgodnie z którym od 1 września lekcje religii zostały przesunięte z ramowego planu nauczania do planu szkolnego.

21 września Komisja Wychowania wystosowała pismo do MEN przypominające o obawach Episkopatu Polski w tej sprawie. Niebawem jeszcze raz kwestię rozporządzenia mają przedyskutować na wspólnych rozmowach prawnicy MEN i KEP.

- Strona kościelna będzie po raz kolejny upominała się o to, by zapis o przywróceniu nauki religii do ramowego planu nauczania, tak aby nie było to przenoszenie odpowiedzialności na samorządy, ale na państwo - powiedział KAI bp Marek Mendyk, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP.

Lekcje religii bądź etyki znajdowały się przez lata w ramowym planie nauczania, natomiast w wydanym 7 lutego br. rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej (obowiązuje od 1 września) w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych lekcje te zostały przeniesione do planu szkolnego. Zrodziło to obawy samorządów, że będą musiały finansować je z własnych funduszy.

Strona kościelna oczekuje przywrócenia wyraźnego zapisu sytuującego religię/etykę w ramowym planie nauczania. Takie stanowisko przyjęła w maju br. Komisja Episkopatu ds. Wychowania podkreślając, że powinno być zupełnie jasne, że katecheza pozostaje elementem ramowego programu nauczania w szkole.

Zagrożenie pseudoreligiami

Biskupi przyjęli list pasterski nt. zagrożeń ze strony grup i zjawisk pseudoreligijnych, w tym wróżbiarstwa, okultyzmu i satanizmu. - Obserwujemy z niepokojem, że te zjawiska stają się częścią naszej codzienności i bynajmniej nie służą umocnieniu naszej wiary. Trzeba dać temu odpór - powiedział KAI bp Romuald Kamiński, przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi.

Dokument ma być odpowiedzią na sygnały katolików z całego kraju, którzy w listach do biskupów wyrażali zaniepokojenie nasilaniem się działalności sekt, ruchów pseudoreligijnych oraz takich zjawisk jak wróżbiarstwo, magia, satanizm czy okultyzm.

List wyjaśnia, na czym polega poprawność wiary, opisuje też panoramę zagrożeń duchowych związanych ze zjawiskami ezoterycznymi i działalnością grup pseudoreligijnych, oraz wskazuje, jak się przed nimi chronić.

Rzecznik Episkopatu Polski ks. Józef Kloch poinformował, że dokument będzie nawiązywał do kwestii czystości wiary. - Różnego typu grupy, choć są krzykliwe, głośne i zauważane, to nie reprezentują nauczania Kościoła katolickiego w Polsce - zwrócił uwagę.

W opracowaniu listu Komitet ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi korzysta z pomocy ekspertów zajmujących się monitorowaniem zjawisk ezoterycznych i działalności sekt. Jeszcze tej jesieni dokument trafi do diecezji jako materiał duszpasterski do wykorzystania przez księży, rady duszpasterskie, podczas katechez w szkołach czy w kazaniach.

Nowy rok duszpasterski

Biskupi omawiali też nowy rok duszpasterski, jaki w naszym kraju rozpocznie się w pierwszą niedzielę Adwentu pod hasłem "Być solą ziemi" oraz Dzień Papieski - "Jan Paweł II - papież rodziny", którego obchody zaplanowano na 14 października. Odbędzie się wówczas zbiórka na rzecz zdolnej, ubogiej młodzieży - stypendystów wyznacza Fundacja "Dzieło Nowego Tysiąclecia".

Zadecydowano, że w tym roku po raz ostatni - a zarazem po raz 30. - Tydzień Miłosierdzia odbywać się będzie jesienią - 7-14 października. Od przyszłego roku obchodzony będzie w Polsce od pierwszej niedzieli po Wielkanocy.

Podczas obrad dyskutowano także o wynikach badań Obserwatorium Nietolerancji i Dyskryminacji Chrześcijan w Europie, które bada przypadki prześladowania Kościoła. Według tej instytucji w Polsce od 2009 r. doszło do sześciu takich przypadków.

Przedmiotem obrad była też troska o Polaków mieszkających zagranicą i o struktury duszpasterstwa polonijnego. Biskupi zdają sobie sprawę, że sytuacja polskich emigrantów dotyczy różnych aspektów, związanych nie tylko z wiarą, ale np. zmagania się z nową rzeczywistością, jaką zastają po przybyciu do danego kraju - powiedział dziennikarzom bp Wojciech Polak. - Wiemy, że fala emigracji nie maleje, jest ciągle znacząca - dodał sekretarz generalny KEP.

Polacy na ŚDM

Bp Henryk Tomasik poinformował, że chęć wyjazdu na organizowane w lipcu przyszłego roku XXVIII Światowe Dni Młodzieży w Rio de Janeiro zgłosiło ok. 800 Polaków.

Na razie najpoważniejszym problemem organizatorów jest znalezienie najtańszych biletów na samolot. Przygotowania logistyczne i duchowe koordynuje w Polsce Krajowe Biuro Organizacyjne Światowych Dni Młodzieży.

XXVIII Światowy Dzień Młodzieży odbędzie się 28 lipca 2013 roku i tradycyjnie poprzedzi go najpierw w dniach 16-20 lipca Tydzień Misyjny w diecezjach brazylijskich a następnie od 23 do 28 lipca - Festiwal Młodych w Rio de Janeiro.

Przewodniczący Rady KEP ds. Duszpasterstwa Młodzieży przedstawił też biskupom program brazylijskiego spotkania. Zachęcał także, aby polscy biskupi, którzy wybierają się do Rio de Janeiro, by głosić tam katechezy podczas Festiwalu Młodych się najpóźniej do końca października zgłaszali swój udział. Tematyka ŚDM w Brazylii będzie się koncentrowała wokół słów z Ewangelii wg św. Mateusza "Idźcie i nauczajcie wszystkie narody".

Zmiany w Radzie Stałej

Do Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski zostali wybrani abp Stanisław Budzik, abp Marek Jędraszewski i bp Józef Kupny. Natomiast abp Andrzej Dzięga i bp Edward Dajczak zostali wybrani na drugą kadencję.

Abp Budzik był już członkiem prezydium Rady Stałej jako sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski. Gdy został metropolitą lubelskim i przestał tym samym pełnić funkcję sekretarza generalnego KEP, stracił również członkostwo w Radzie. Obecnie został wybrany członkiem Rady jako biskup diecezjalny. Natomiast abp Marek Jędraszewski był dotychczas członkiem Rady jako poznański biskup pomocniczy. Obecnie został wybrany na członka Rady także jako biskup diecezjalny. Z kolei bp Józef Kupny - biskup pomocniczy katowicki - został wybrany na członka Rady na miejsce zwolnione przez abp. Jędraszewskiego jako jeden z dwóch biskupów pomocniczych pochodzących z wyboru.

Wygasły kadencje w Radzie dwóm hierarchom - abp. Sławojowi Leszkowi Głódziowi metropolicie gdańskiemu (po dwóch kadencjach) i biskupowi toruńskiemu Andrzejowi Suskiemu.

Obecny skład Rady Stałej: z urzędu - abp Józef Michalik - przewodniczący KEP, abp Stanisław Gądecki - zastępca przewodniczącego KEP, abp Józef Kowalczyk - Prymas Polski, kard. Stanisław Dziwisz - metropolita krakowski, kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, bp Wojciech Polak - sekretarz generalny KEP.Z wyboru w skład Rady Stałej wchodzą: abp Andrzej Dzięga - metropolita szczecińsko-kamieński, abp Stanisław Budzik, abp Marek Jędraszewski, abp Marian Gołębiewski - metropolita wrocławski, bp Edward Dajczak, biskup koszalińsko-kołobrzeski, bp Kazimierz Ryczan - biskup kielecki oraz bp Józef Kupny - biskup pomocniczy katowicki i bp Adam Lepa - biskup pomocniczy archidiecezji łódzkiej.

Konferencja Episkopatu zatwierdziła odnowione składy Rady Społecznej, Zespołu ds. Służby Zdrowia, Rady Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia oraz Zespołu Konsultorów Rady Naukowej.

Budynek Sekretariatu KEP - jubileusz i dzień otwarty

Biskupi dziękowali za 30 lat pracy w stołecznym budynku Sekretariatu KEP przy Skwerze kard. Stefana Wyszyńskiego. Dziękczynnej Mszy sprawowanej w sąsiadującym z siedzibą Sekretariatu kościele przy ulicy Żytniej przewodniczył prymas senior ks. kard. Józef Glemp. Zgromadzeni modlili się też w intencji żyjących i zmarłych budowniczych Sekretariatu.

W kazaniu kard. Glemp przypomniał historię gmachu. Po wprowadzeniu stanu wojennego rozdzielano tu dary, w praktyce uczono się jak zorganizować prace Caritas, w okresie transformacji przyszedł czas na wyjście z zakrystii, powrotu katechezy do szkół, organizowania mediów.

W siedzibie Sekretariatu KEP dwukrotnie gościł Jan Paweł II - 14 czerwca 1987 r. i 9 czerwca 1991 r. Obecnie mieści się tu m.in. także, Biuro Ekonoma KEP, Biuro Prasowe KEP, Biuro Prawne KEP, Archiwum KEP, Biuro ds. Unii Europejskiej.

Z okazji 30. rocznicy oddania do użytku budynku siedziby Sekretariatu Episkopatu Polski na 14 października zaplanowano dzień otwarty. Każdy będzie mógł zobaczyć salę plenarną, porozmawiać z pracownikami, pomodlić się w kaplicy odwiedzonej dwukrotnie przez bł. Jana Pawła II. Tego dnia przypada również Dzień Papieski.

Pierwszego dnia obrad do kaplicy Sekretariatu KEP uroczyście wprowadzono relikwie Jana Pawła II.