Festiwal "Najstarsze Pieśni Europy"

Podczas tegorocznej edycji Międzynarodowego Festiwalu "Najstarsze Pieśni Europy", który odbędzie się 06.10.2011, obok wykonawców tradycyjnych technik archaicznego śpiewu, po raz pierwszy wystąpią artyści z kręgu muzyki współczesnej, awangardowego jazzu i progresywnego rocka, którzy twórczo eksperymentują z muzycznym dziedzictwem Europy.

W tym roku, z uwagi na szczególny charakter i obecność w Krajowym Programie Kulturalnym Prezydencji 2011, Międzynarodowy Festiwal "Najstarsze Pieśni Europy" skupi się na trudnościach w definiowaniu tego, co europejskie, wskaże na niejednoznaczność i ambiwalencję określających Europę pojęć, pokaże europejskość w jej peryferyjnych osobliwościach, poszukując europejskich korzeni muzycznych zarówno na północnych, jak i południowych krańcach globu, nawet w syberyjskiej tundrze i saharyjskiej Afryce.

Penetrując ugrofińskie, celtyckie, słowiańskie, czy bałtyckie muzyczne rubieże, festiwal postawi pytanie o granice europejskiej muzyki i o źródła jej tożsamości, a także o wędrówkę muzycznych motywów. Ukaże zaskakujące podobieństwa, wzajemne wpływy i zależności, a także modyfikacje lokalnych tradycji pod wpływem zjawisk i procesów obejmujących całą Europę.

Tegoroczna edycja jest wyjątkowa również pod innym względem. Obok wykonawców prezentujących różne tradycje archaicznego śpiewu, po raz pierwszy wystąpią wybitni wykonawcy z kręgu muzyki współczesnej, awangardowego jazzu i progresywnego rocka, którzy twórczo eksperymentują z muzycznym dziedzictwem Europy. Ich muzyka wskazuje, że doświadczenie archaicznych korzeni muzyki europejskiej może antycypować oryginalne artystyczne konteksty i odkrywać nowe muzyczne drogi.

Podczas Festiwalu "Najstarsze Pieśni Europy" już od ponad dwunastu lat prezentowane są świadectwa kultury tradycyjnej z różnych regionów Europy. W dotychczasowych edycjach festiwalu uczestniczyło kilkadziesiąt zespołów śpiewaczych i liczni soliści z Albanii, Białorusi, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rosji, Ukrainy, Słowacji, Hiszpanii, Węgier, Islandii, Izraela, Serbii i Włoch.

Na festiwalu "Najstarsze Pieśni Europy" występują ostatni depozytariusze tradycyjnych kultur ludowych Europy, ale także twórcy młodego pokolenia, mozolnie rekonstruujący archaiczne tradycje śpiewacze, kultywujący przesłanie tradycji.

Festiwal "Najstarsze Pieśni Europy" nie tylko prezentuje muzyczne źródła kultury europejskiej, ale zachęca do czynnego uczestnictwa i kontynuacji tradycji.

Dawne europejskie tradycje muzyczne odsłaniają zróżnicowanie i niejednoznaczność kodu kulturowego Europy, a zarazem pokazują i pozwalają zrozumieć bujną różnorodność współczesnej kultury europejskiej, a w szczególności kultury muzycznej.

Festiwal sięga ku temu, co w muzyce europejskiej najstarsze, najprostsze, ale zarazem najbardziej fundamentalne i trwałe. Wskazuje zarówno źródła europejskiej muzycznej jednorodności, jak i zróżnicowania.

Usłyszeć tu można "najdziksze", najbardziej "egzotyczne" europejskie pieśni, uwikłane w kulturę magiczną, często związane z pogańskimi rytuałami dawnej Europy. Festiwal pozwala podróżować wyobraźni zarówno w przestrzeni - przedstawiając muzykę źródeł z najodleglejszych krańców Europy, ale umożliwia też podróż w czasie - ku mitycznym praczasom kultury europejskiej.

Muzyka prezentowana na festiwalu pozwala dotknąć odległej przeszłości naszej kultury i źródeł naszej tożsamości. Daje możliwość obcowania z kulturami, w których muzyka nie pełniła jeszcze funkcji estetycznych, za to miała magiczną moc sprawiania - odpędzała demony, potęgowała siły dobra, pozwalała obcować z bogami i ujarzmiać siły przyrody.

Każdej edycji festiwalu towarzyszy refleksja teoretyczna. Festiwal poprzedzają wnikliwe badania i konsultacje etnomuzykologiczne, prowadzone we współpracy z wybitnymi uczonymi. W trakcie festiwalu odbywają się wykłady, dyskusje i wystawy.