Bakterie też mogą... węszyć

Choć bakterie są prostymi jednokomórkowcami, mogą wyczuwać zapachy - informuje "Biotechnology Journal".

Wcześniej naukowcy odkryli, że bakterie mogą reagować na światło, zmieniają też ekspresję swoich genów pod wpływem niektórych materiałów - co można uznać za odpowiednik dotyku. Bakterie reagują na substancje, z którymi wchodzą w bezpośredni kontakt - co jest w pewnym sensie odpowiednikiem smaku.

Natomiast wyczuwanie obecności związków unoszących się w powietrzu to całkiem inna umiejętność, odpowiadająca zmysłowi węchu. Dotychczas uważano, że węch występuje wyłącznie u organizmów wielokomórkowych.

Jak wykazali naukowcy z brytyjskiego Newcastle University, pospolite bakterie glebowe potrafią wyczuwać obecność w powietrzu amoniaku i reagować na nią.

Zespół doktora Reinderta Nijada namnażał bakterie Bacillus licheniformis w cylindrach, zawierających różne pożywki. Pod wpływem amoniaku uwalniającego się z sąsiednich kolonii, bakterie w pobliskich naczyniach tworzyły lepkie warstwy - biofilmy.

Węch pozwala wykrywać substancje znacznie bardziej lotne niż te wyczuwane smakiem, a co za tym idzie, możliwe jest wyczucie bardzo odległego źródła zapachu. W przypadku bakterii może chodzić o zapach innych bakterii, z którymi konkurują o pożywienie.

Sądząc z występowania węchu u bakterii, zmysł ten musiał się pojawić znacznie wcześniej w toku ewolucji, niż się wcześniej wydawało.

Dzięki odkryciu brytyjskich badaczy możliwe będzie lepsze zrozumienie - i zwalczanie - biofilmów, tworzonych przez bakterie na przykład na powierzchni medycznych implantów czy cewników, na zębach czy w instalacjach przemysłowych i na kadłubach statków.