Czy muzyk szybko rozpozna szczekanie psa?

Badania już wcześniej pokazały, że muzycy lepiej niż osoby bez wykształcenia muzycznego radzą sobie z nauką języków obcych. Teraz naukowcy chcą sprawdzić, czy muzycy szybciej i dokładniej radzą sobie z rozpoznawaniem dźwięków w codziennych sytuacjach.

Dr hab. Andrzej Miśkiewicz z Katedry Akustyki Muzycznej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie chce w ramach swoich badań porównać umiejętności słuchowe muzyków i osób bez wykształcenia muzycznego w różnych zadaniach niemających związku z muzyką.

Badanym odtwarzane będą różne dźwięki, z jakimi można się spotkać w codziennym życiu. Mają to być proste odgłosy spotykane w domu czy podczas spaceru: np. przejeżdżającego samochodu czy szczekającego psa. "Będziemy sprawdzać, jak na te dźwięki będą reagować muzycy i osoby nieumuzykalnione" - opowiada w rozmowie z PAP akustyk.

Sprawdzone ma być to, jak różni ludzie radzą sobie z rozpoznawaniem dźwięków trudnych do usłyszenia - np. bardzo cichych albo maskowanych przez inne odgłosy. "Będą to odgłosy powszechnie znane i odtwarzane w różnych warunkach" - dodaje rozmówca PAP. Mierzony będzie czas reakcji badanego, a więc to, ile czasu zajmie mu rozpoznanie poszczególnych odgłosów, a także, przy jakiej głośności dźwięk będzie wychwycony i rozpoznany.

"Nasza hipoteza robocza jest taka, że muzycy poradzą sobie z tymi zadaniami lepiej. Ta hipoteza nigdy nie została jednak jeszcze zweryfikowana w systematyczny sposób" - zaznacza Andrzej Miśkiewicz.

Naukowiec wyjaśnia, że kształcenie muzyczne rozwija pewne umiejętności słuchowe ściśle związane z zawodem muzyka, takie jak np. rozpoznawanie interwałów muzycznych, struktur harmonicznych czy instrumentów muzycznych. "Jednak w ciągu ostatnich lat pojawiło się sporo doniesień świadczących o tym, że wykształcenie muzyczne wpływa również na rozwój umiejętności słuchowych w sytuacjach niemających związku z muzyką" - opowiada naukowiec.

Dr Miśkiewicz opowiada o badaniach, z których wynikło, że edukacja muzyczna poprawia zdolności do nauki języków obcych. "Być może to dzięki temu, że muzycy mają lepiej wykształcone umiejętności słuchowe i szybko wychwytują niuanse, które różnią dźwięki w językach" - zaznacza ekspert od akustyki muzycznej.

"Warto wiedzieć, jak muzyka wpływa na rozwój różnych umiejętności słuchowych" - ocenia. Przyznaje, że kiedyś kształcenie muzyczne było bardziej powszechne niż dziś. "Czy rezygnując z edukacji muzycznej nie tracimy czegoś, co związane jest z umiejętnościami pozamuzycznymi?" - zastanawia się naukowiec z UMFC.

Rozmówca PAP jest zdania, że poza osobami o pewnych patologicznych dysfunkcjach, każdy może się nauczyć muzyki, choć oczywiście nie każdy może być Mozartem albo Chopinem.

Zaznacza, że w Wielkiej Brytanii prowadzono badania nad osobami niemuzykalnymi, które mówią o sobie, że "słoń nadepnął im na ucho". Okazało się, że niechęć takich osób do śpiewania i muzyki wynikała - w znacznej mierze - z pewnych uwarunkowań psychologicznych. "W życiu tych osób zazwyczaj w pewnym momencie następował jakiś uraz, zdarzenie, które powodowało, że nie chciały mieć już do czynienia z muzyką. Winę za to najczęściej ponoszą nauczyciele w szkołach ogólnokształcących" - przyznaje badacz.

Podaje przykład, że najczęściej jest tak, że osoba, która unika teraz muzyki, w dzieciństwie została skarcona, że fałszuje albo, że nie umie grać na jakimś instrumencie. "Te osoby uwierzyły, że nie nadają się do muzyki. Taką blokadę może u dzieci spowodować uwaga nauczyciela czy rodzica" - zaznacza Miśkiewicz.

A co - poza wrażliwością muzyczną - traci człowiek, rezygnując ze śpiewu czy gry na instrumencie? Pokazać to mają badania.

Dr hab. Andrzej Miśkiewicz realizuje projekt badawczy "Rozpoznawanie dźwięków środowiska naturalnego przez muzyków i osoby niebędące muzykami" finansowany z programu OPUS Narodowego Centrum Nauki.

PAP - Nauka w Polsce