Popularna dieta zmienia mikrobiom jelitowy i aktywność mózgu

Post przerywany to jedna z najpopularniejszych diet, obiecująca nie tylko utratę kilogramów, ale także korzyści zdrowotne. Nowe badania ujawniają, że dieta ta może wpływać na mózg i mikrobiom jelitowy w sposób znacznie bardziej złożony, niż dotychczas sądzono. Czy ten sposób odżywiania to klucz do skutecznego odchudzania, czy jedynie chwilowa moda? Sprawdzamy, co kryje się za jego działaniem.

Czy popularna dieta może zmieniać mózg i mikrobiom?

Post przerywany (intermittent fasting, IER) to obecnie jedna z najpopularniejszych diet, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Opiera się na założeniu, że ograniczenie czasu spożywania posiłków pozwala organizmowi efektywniej spalać kalorie, zamiast trawić nowo spożyte jedzenie. Jednak najnowsze badania pokazują, że efekty tej diety wykraczają daleko poza utratę wagi. Jak wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, dieta ta wpływa zarówno na aktywność mózgu, jak i mikrobiom jelitowy, czyli zbiór bakterii bytujących w naszych jelitach.

Dynamiczne zmiany mózgu i mikrobiomu

Zdaniem profesora Qianga Zenga, badacza z Instytutu Zarządzania Zdrowiem Szpitala Ogólnego PLA w Pekinie, post przerywany powoduje dynamiczne i skorelowane w czasie zmiany w regionach mózgu związanych z uzależnieniami oraz w składzie mikrobiomu jelitowego.

W badaniu wzięło udział 25 otyłych Chińczyków w wieku ok. 27 lat, z BMI od 28 do 45. Badanie podzielono na dwie fazy:

1. Faza wysokokontrolowanego postu – uczestnicy przez 32 dni spożywali posiłki przygotowane przez dietetyków, stopniowo zmniejszając ilość kalorii do ok. 25% zapotrzebowania energetycznego.
2. Faza niskokontrolowanego postu – przez kolejne 30 dni uczestnicy sami dobierali posiłki, ale ich kaloryczność wynosiła 500–600 kalorii dziennie.

Po zakończeniu badań uczestnicy stracili średnio 7,7 kg, co odpowiadało 7,8% ich początkowej masy ciała.

Mikrobiom i jego rola w odchudzaniu

Badania wykazały znaczące zmiany w składzie mikrobiomu jelitowego. Liczba niektórych bakterii, w tym gatunków Escherichia coli (E. coli), spadła, podczas gdy inne gatunki odnotowały wzrost. Warto zaznaczyć, że nadmiar E. coli może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak infekcje dróg moczowych czy choroby układu oddechowego.

Zdaniem współautorki badania, Xiaoning Wang, mikrobiom jelitowy komunikuje się z mózgiem w dwukierunkowy sposób. „Mikrobiom wytwarza neuroprzekaźniki i neurotoksyny, które docierają do mózgu poprzez nerwy i krążenie krwi. Z kolei mózg kontroluje zachowania żywieniowe, a dieta wpływa na skład mikrobiomu” – wyjaśnia badaczka.

Jak post wpływa na aktywność mózgu?

W trakcie badań zaobserwowano również zmiany w regionach mózgu odpowiedzialnych za regulację apetytu i siłę woli. Aktywność obszarów związanych z uzależnieniami uległa zmniejszeniu, co badacze wiążą ze zmianami w mikrobiomie jelitowym.

„Wysoka liczebność niektórych bakterii była związana z obniżoną aktywnością w regionach mózgu odpowiedzialnych za kontrolę impulsów podczas odchudzania” – mówi Qiang Zeng. Natomiast inne bakterie korelowały z większą aktywnością obszarów związanych z emocjami i uczeniem się.

Pytania pozostają

Pomimo obiecujących wyników badania, naukowcy podkreślają, że wyniki te pokazują jedynie korelacje, a nie związki przyczynowo-skutkowe. Zdaniem Liminga Wanga, współautora badania, kluczowym pytaniem jest „dokładny mechanizm, za pomocą którego mikrobiom jelitowy i mózg komunikują się u osób otyłych, szczególnie podczas odchudzania”.

Wciąż nie wiadomo również, które dokładnie bakterie i regiony mózgu odgrywają kluczową rolę w skutecznym odchudzaniu i utrzymaniu zdrowej wagi.

Podsumowanie: Czy post przerywany to coś więcej niż dieta?

Post przerywany to nie tylko sposób na utratę kilogramów, ale również narzędzie mogące wpływać na nasz mózg i mikrobiom jelitowy. Choć dieta ta daje obiecujące rezultaty, potrzebne są dalsze badania, by w pełni zrozumieć jej długofalowe efekty i mechanizmy działania. Jak zauważyła Xiaoning Wang, „mikrobiom i mózg pozostają w skomplikowanej, wzajemnej relacji, która dopiero zaczyna być odkrywana”.