Co Niemcy wiedzieli o polskiej konspiracji? Spotkanie z prof. Janem Rydlem w Muzeum AK

We wtorek 18 marca 2025 r. Muzeum Armii Krajowej zaprasza na kolejne spotkanie historyczne z cyklu „Polska w oczach…”. Gościem będzie prof. Jan Rydel z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, który odpowie na pytanie „Co Niemcy wiedzieli o polskiej konspiracji?”.

W kwietniu 1945 roku niemiecki wywiad wojskowy opracował dokument będący analizą polskiego ruchu oporu. Na 139-stronach maszynopisu i w 44 załącznikach przedstawiono historię, struktury, sposób działania, stan aktualny oraz cele polskiej konspiracji. Dokument miał zostać zaprezentowany Heinrichowi Himmlerowi i służyć jako wzór do zbudowania nazistowskiego ruchu oporu po przewidywanej już niebawem klęsce III Rzeszy.

Raportem Gehlena

Autorem analizy był gen. Reinhard Gehlen, szef Fremde Heere Ost (Obce Wojska Wschód), czyli oddziału w Sztabie Generalnym niemieckiego Dowództwa Wojsk Lądowych, który zajmował się wywiadowczym rozpracowywaniem nieprzyjaciela na froncie wschodnim, przede wszystkim Armii Czerwonej, ale również polskiego podziemia.

Dokument – zwany Raportem Gehlena – jest niezwykle ciekawy. Zawiera bowiem wiedzę, jaką niemiecki wywiad wojskowy posiadał na początku 1945 roku o polskiej konspiracji: Delegaturze Rządu, Armii Krajowej, Armii Ludowej, Narodowych Silach Zbrojnych i innych organizacjach. Zawiera też interesujący ogląd sytuacji politycznej i międzynarodowej, w jakiej w tym czasie znalazła się Polska.

Spotkanie w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie 

„Mimo zastosowania najostrzejszych środków przez policję i wojsko stronie niemieckiej nie udało się ani ograniczyć, ani powstrzymać lawinowego narastania zbrojnego oporu, a jego zwalczanie napotyka na największe trudności. Dowodzi to raz jeszcze, że siły polskiego oporu są tak zakorzenione w bycie narodu, iż ich eliminacja środkami wojskowymi i policyjnymi jest wykluczona. Polska klęska w 1939 roku była tylko z pozoru totalna, ponieważ najważniejszy element w życiu narodów, wola posiadania własnego narodowego państwa, nie uległa załamaniu”.

Kto to napisał? Polski historyk? Polski publicysta? Nie. Tekst ten wyszedł spod ręki oficerów hitlerowskiego wywiadu.

O zawartości dokumentu, stopniu zgodności z prawdą, postaci autora i jego powojennych – równie ciekawych – losach opowie historyk z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie prof. Jan Rydel, współautor (razem z prof. Andrzejem L. Sową) polskiego wydania Raportu Gehlena.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 18 marca 2025 r. o godz. 17.00 w Muzeum AK w Krakowie przy ul. Wita Stwosza 12.

Wstęp wolny.

Muzeum AK/dm