Duda o znaczeniu Trójmorza dla rozwoju UE i NATO

Trójmorze ma ogromne znaczenie dla rozwoju UE i dla budowania silniejszych więzi transatlantyckich; to poważna inicjatywa - podkreślił w piątek prezydent Andrzej Duda. Według prezydent Chorwacji Kolindy Grabar-Kitarović, inicjatywa Trójmorza wzmacnia Europę Środkową i spójność całej UE.

W obecności Andrzeja Dudy i Kolindy Grabar-Kitarović, polskie i chorwackie firmy, działające w obszarze logistyki, transportu kolejowego i morskiego, podpisały w piątek umowy, realizujące koncepcję Trójmorza. Umowę o wzmocnieniu współpracy w ramach inicjatywy Trójmorza podpisali również minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk oraz sekretarz stanu ds. morza w Ministerstwie Morza, Transportu i Infrastruktury Chorwacji.

W czwartek odbył się w Warszawie szczyt Trójmorza, w którym wzięli udział przedstawiciele 12 państw Europy Środkowej i Wschodniej: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Gościem specjalnym początkowej części szczytu był prezydent USA Donald Trump. Na spotkanie przyjechało 10 prezydentów krajów Trójmorza, nieobecni byli prezydenci Czech i Austrii.

Prezydent Duda powiedział w piątek na wspólnej konferencji prasowej z prezydent Chorwacji, że podpisane porozumienia mają umożliwić stworzenie korytarza gazowego pomiędzy Morzem Bałtyckim a Adriatykiem.

Polski prezydent dziękował Grabar-Kitarović za współorganizację i współprowadzenie "niezwykle ważnego spotkania", jakim - jego zdaniem - był szczyt państw Trójmorza w Warszawie. Dziękował też pozostałym prezydentom państw za obecność i udział w dyskusjach, towarzyszących szczytowi. Podkreślił, że podstawowym założeniem współpracy w ramach Trójmorza jest rozwój infrastruktury i budowa bezpieczeństwa energetycznego w naszej części Europy.

Duda wyraził wdzięczność prezydentowi USA Donaldowi Trumpowi za to, że wziął udział w szczycie. - To pokazuje, że ta inicjatywa jest ważna i poważna, że ona ma ogromne znaczenie nie tylko dla rozwoju naszych krajów, ale że ona ma ogromne znaczenie, także dla rozwoju UE i ma ogromne znaczenie dla budowania silniejszych więzi transatlantyckich - mówił.

W szczególności podziękował prezydentowi Trumpowi za jego słowa o otwarciu na współdziałanie z regionem Trójmorza "jeżeli chodzi chociażby o kwestię dostaw gazu LNG do naszych terminali".

- Terminal w Świnoujściu jest oczywiście gotowy i on już przyjął pierwszą partię gazu ze Stanów Zjednoczonych. Mam nadzieję, że wkrótce powstanie terminal chorwacki na wyspie Krk, i że w ten sposób, także dzięki temu porozumieniu, które przed chwilą zostało podpisane pomiędzy operatorami polskim i chorwackim, będzie możliwe rzeczywiście stworzenie tego korytarza energetycznego, gazowego pomiędzy Morzem Bałtyckim a Adriatykiem, o którym już tyle razy mówiliśmy. To jest, proszę państwa, właśnie ten konkret - dodał polski prezydent.

Zdaniem Dudy, rozwój infrastruktury w naszej części Europy ma się przyczynić do ujednolicenia rozwoju krajów Trójmorza oraz przybliżyć poziom naszego rozwoju do tego jaki jest w Europie Zachodniej. Jak mówił, chodzi też o to, "abyśmy wykorzystali w sposób optymalny fundusze w ramach polityki spójności, realizowanej przez UE".

- Żebyśmy w ten sposób, rozwijając nasze kraje, zwiększyli konkurencyjność UE, jako tego bytu, który w znakomitej części Europy jest jednakowo rozwinięty, w którym jest jak najbardziej zbliżony poziom zamożności przeciętnego obywatela; gdzie sytuacja gospodarcza w poszczególnych krajach jest mniej więcej równa - dodał polski prezydent.

Grabar-Kitarović zadeklarowała, że kraje Trójmorza chcą pracować razem na rzecz wzmacniania Europy Środkowej, spójności całej UE i obszaru transatlantyckiego. Jak mówiła, popiera rozwój współpracy w dziedzinach infrastruktury, telekomunikacji i połączeń cyfrowych - zarówno poprzez firmy jak i w ramach współpracy w UE.

Dziękowała też prezydentowi Trumpowi, który - jak mówiła - "przyłączył się do Inicjatywy i dał jej duże wsparcie". - Jest to dodatkowa wartość, bo jesteśmy przekonani, że włączą się teraz do tej inicjatywy również firmy i przedsiębiorcy amerykańscy. Do tej pory mamy różne projekty i podpisane umowy, których wartość wynosi 45 mln euro, niektóre projekty są dopiero w planach, niektóre już się rozpoczęły - zaznaczyła prezydent Chorwacji.

Podkreśliła, że obecnie te projekty w większości są finansowane z funduszy europejskich, ale obecnie należy szukać również innych źródeł. Jak dodała, na szczycie Trójmorza była mowa o utworzeniu Forum Biznesowego.

- To będzie główna siła funkcjonowania tej inicjatywy. My, prezydenci, oferujemy pewną nieformalną platformę, ale jeśli chodzi o przeprowadzenie konkretnych działań, oczekujemy działań przedsiębiorców - powiedziała Grabar-Kitarović. Wyraziła oczekiwanie, że współpraca biznesowa będzie obejmować nie tylko kraje Inicjatywy Trójmorza, ale też rozwinie się na szerszym forum krajów UE.

Zdaniem prezydent Chorwacji, udział prezydenta USA na szczycie Trójmorza w Warszawie, to dodatkowa wartość dla tej inicjatywy, jednak - jak zastrzegła - "nie poszukujemy żadnej akceptacji, ani legitymacji, ponieważ jesteśmy suwerennymi członkami UE". - Jesteśmy 12 suwerennymi członkami UE, ale obecność prezydenta Trumpa pokazuje jak ważna jest ta inicjatywa, nie tylko dla naszych krajów, ale dla całej współpracy transatlantyckiej. Spodziewamy się, że wywołamy większe zainteresowanie amerykańskiego biznesu, amerykańskich inwestorów - zaznaczyła.

Prezydent Duda pytany o ewentualną współpracę państw Inicjatywy Trójmorza z krajami, które nie są członkami UE odpowiedział, że od samego początku zakładano, że Trójmorze to współpraca państw członkowskich UE z Europy Środkowej. - Natomiast jeżeli kraje spoza UE, znajdujące się w naszej części Europy będą chciały w jakiś sposób przyłączać do współpracy, mogą się przyłączać, ale tylko i wyłącznie na zasadzie dodatkowej - wyjaśnił.

Zadeklarował też, że inicjatywa Trójmorza nie jest skierowana przeciwko nikomu. - Nie widzę kompletnie takiej sytuacji, żeby budowa autostrady, linii kolejowej czy gazociągu była skierowana przeciwko komuś - podkreślił Andrzej Duda.