IPN negocjuje przeniesienie grobów na Łączce

IPN przystępuje do negocjacji w sprawie przenoszenia grobów, które znajdują się na terenie Łączki i uniemożliwiają ekshumacje szczątków pochodzących z lat 40. i 50. - poinformował w piątek w Senacie prezes IPN Łukasz Kamiński.

Kamiński przedstawił senatorom informację o działalności Instytutu w 2014 roku. Odpowiadając na pytanie o obowiązującą od 1 sierpnia br. ustawę, umożliwiającą przeniesienie nowszych grobów z terenu Łączki, poinformował, że rodziny osób pochowanych w tych grobach zostały już zaproszone do negocjacji w sprawie ich przeniesienia.

- Zostały już wystosowane zawiadomienia do wszystkich ustalonych członków rodzin osób pochowanych wyżej o rozpoczęciu procedury przenoszenia tych grobów - zaznaczył Kamiński, dodając, że tuż przed przyjazdem do Senatu rozmawiał w tej sprawie z wojewodą mazowieckim Jackiem Kozłowskim.

- Myślę, że przynajmniej w większości przypadków uda się wynegocjować z rodzinami satysfakcjonujące dla nich warunki przeniesienia - dodał. Poinformował, że na Cmentarzu Powązkowskim "przygotowana jest spora pula miejsc", trwają też prace nad powiększeniem cmentarza.

"W tej chwili moim zdaniem ta ustawa działa" - podkreślał Kamiński.

Nowelizacja ustaw o grobach i cmentarzach wojennych, o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz o IPN była inicjatywą ustawodawczą prezydenta Bronisława Komorowskiego.

Miała pozwolić m.in. na zakończenie poszukiwania na tzw. Łączce na stołecznych Wojskowych Powązkach, gdzie potajemnie pochowane są ofiary terroru komunistycznego z lat 1944-1956.

Prowadzone przez IPN prace ekshumacyjne na warszawskich Powązkach - na kwaterze "Ł", zwanej Łączką - zostały w 2014 roku wstrzymane z tego względu, że Instytut nie mógł na podstawie istniejących norm prawnych kontynuować ekshumacji. Głównym problemem są znajdujące się tam groby z lat 80., pod którymi znajdują się szczątki ofiar z lat 40. i 50. Dotychczas prawo nie umożliwiało przeniesienia grobów, leżących ponad szczątkami.

Nowelizacja wprowadza prawne podstawy ekshumacji i przeniesienia grobu w inne miejsce, a także związaną z tym procedurę postępowania dokonywaną na podstawie decyzji wojewody na wniosek prezesa IPN. Procedura ekshumacji i przenoszenia grobów jest kilkuetapowa. Uwzględniać ma potrzebę poszanowania godności rodzin i zakłada ich udział w ustaleniu nowej lokalizacji grobu. Zgodnie z ustawą na negocjacje z rodzinami są trzy miesiące, potem wojewoda może wydać decyzję w sprawie przeniesienia grobu z rygorem natychmiastowej wykonalności.

Nowela uzupełnia również przepisy określające funkcje badawcze i edukacyjne IPN oraz wprowadzające normy określające szczególny tryb postępowania przy realizacji badań naukowych i poszukiwawczych ofiar. Porządkuje też reguły związane z procesem podjęcia i prowadzenia poszukiwań i badań.