Prawo o ruchu drogowym narusza konstytucję

Rządowy projekt noweli ustawy Prawo o ruchu drogowym narusza konstytucję, przepisy dot. ochrony danych osobowych i sparaliżuje prace starostw od stycznia 2016 r. - mówili w środę dziennikarzom posłowie PiS. Według MSW regulacja wprowadza wiele udogodnień dla kierowców.

- W tym tygodniu (w Sejmie - PAP) jest procedowana zmiana ustawy Prawo o ruchu drogowym, którą prowadzi i za nią odpowiada minister spraw wewnętrznych. Chce ją zrealizować przy pomocy koalicji parlamentarnej w ciągu kilku dni - podkreślił w środę w Sejmie poseł PiS Jerzy Polaczek.

Projekt - zdaniem Polaczka - "głęboko" narusza konstytucję, przepisy dotyczące ochrony danych osobowych, a przede wszystkim sparaliżuje prace starostw od stycznia 2016 r.

- Wydziały komunikacji będą musiały posiadać dwa systemy teleinformatyczne. Brakuje w tym zakresie czasu - ocenił.

W opinii Polaczka, regulacja ingeruje w ochronę danych osobowych. Minister spraw wewnętrznych - jak mówił - chce dodatkowo pozyskiwać dane wrażliwe od kierowców, w tym m.in. fotografie i skany podpisów kierowców, a także informacje o skierowaniu kierowcy na badanie lekarskie czy psychologiczne.

- Minister spraw wewnętrznych chce pozyskiwać dane z Centralnej Ewidencji Kart Parkingowych wydanych osobom niepełnosprawnym - dodał.

Według posła PiS sprzeciw budzą też zapisy projektu dotyczące udostępniania "każdemu zainteresowanemu" danych zgromadzonych w Centralnej Ewidencji Kierowców (CEK). W szczególności - jego zdaniem - nie można się zgodzić na rozwiązanie polegające na udostępnianiu danych z CEK spółkom prawa handlowego, jakimi są zakłady ubezpieczeń.

Regulacja wzbudziła też zastrzeżenia Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Jak mówił poseł PiS Krzysztof Lipiec, rząd na etapie procesu legislacyjnego nie zasięgnął opinii dwóch konstytucyjnych organów państwa: GIODO i Krajowej Rady Sądownictwa.

Lipiec zwrócił uwagę, że do ustawowych zadań GIODO należy opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących ochrony danych osobowych, a do kompetencji Krajowej Rady Sądownictwa - opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa i sędziów, a także przedstawianie wniosków w tym zakresie. Projekt - jak wskazał - dotyczy również sądownictwa, bo przewiduje się nałożenie obowiązków na sądy powszechne np. przekazywanie przez sądy do Centralnej Ewidencji Pojazdów danych o zastawach rejestrowych ustanowionych na pojeździe czy też przekazywanie przez sądy do CEK danych o zastosowaniu środka karnego oraz prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości.

Lipiec dodał, że regulacja narusza prawo kierowców do prywatności.

Odnosząc się do zarzutów PiS Ministerstwo Spraw Wewnętrznych podkreśliło, że zaproponowane w projekcie rozwiązania wprowadzają szereg udogodnień dla kierowców. Rzeczniczka MSW Małgorzata Woźniak powiedziała PAP, że założenia do projektu były konsultowane m.in. z GIODO.

Podkreśliła, że wszystkie szczegóły nowych rozwiązań, m.in. dostęp do danych kierowców, będą szczegółowo uregulowane w rozporządzeniu do ustawy, którego projekt także będzie konsultowany. Zapewniła, że nie będą udostępniane wszystkie dane kierowców, tylko te niezbędne.

Rzeczniczka powiedziała też, że każdy kierowca będzie mógł sprawdzić przez internet liczbę swych punktów karnych po wcześniejszym zweryfikowaniu. - Będziemy sprawdzać zasadność zaproponowanych rozwiązań - powiedziała PAP Woźniak.

Przygotowane przez MSW nowe przepisy mają pozwolić na udoskonalenie danych gromadzonych w Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP) i Centralnej Ewidencji Kierowców (CEK) oraz na uruchomienie nowych e-usług.

Chodzi m.in. o e-usługi: "Sprawdź moje uprawnienia" oraz "Sprawdź informację o punktach karnych", czyli dostęp online dla kierowców do własnych danych. Kierowca będzie mógł w ten sposób sprawdzić np., ile ma już punktów karnych i jakie popełnił naruszenia. Przyszłościowo e-usługi mają pozwolić np. na opłacenia online mandatu.

Z kolei usługa "Mój pojazd" pozwoli właścicielom na dostęp online do danych i informacji o własnym pojeździe.

Kolejną usługą dostępną elektronicznie ma być "Udostępnij dane pracodawcy". Przedsiębiorcy będą mogli tą drogą weryfikować uprawnienia kierowców, tak by uniknąć sytuacji, w której udostępnią służbowe samochody pracownikom nieposiadającym ważnych uprawnień.

Uruchomiona ma być też e-usługa "Sprawdzenie szkoły jazdy", pozwalająca na ocenę jakości kształcenia szkół jazdy przez przyszłych kursantów na podstawie dostępnych danych statystycznych. Według MSW zwiększy to konkurencję między szkołami i przyczyni się do wzrostu jakości świadczonych usług.

Planowane jest również utworzenie usług powiadamiania kierowców oraz właścicieli pojazdów o ważnych terminach związanych z pojazdami lub prawami jazdy.

Przewidziano także rozszerzenie zakresu danych wprowadzanych do Centralnej Ewidencji Pojazdów. W rezultacie gromadzone będą w niej informacje dotyczące np.: badań technicznych pojazdów (zakłada się gromadzenie informacji o wszystkich wykonywanych badaniach technicznych: zakończonych wynikiem pozytywnym i negatywnym, ukończonych i nieukończonych, pojazdów zarejestrowanych i niezarejestrowanych) i zdarzeń ubezpieczeniowych (przewidziano gromadzenie informacji o szkodach, klasyfikujących pojazd do dodatkowego badania technicznego, zgłaszanych w ramach ubezpieczenia obowiązkowego (OC) i nieobowiązkowego (AC).

Przewidziano także rozwiązania, które poprawią jakość danych i informacji gromadzonych w CEP i CEK. Jak informowało MSW, wprowadzone zostaną nowe mechanizmy, które zmniejszą ryzyko błędów w tych rejestrach.

Projekt nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym został skierowany do dalszych prac w podkomisji.

W połowie 2014 r. ruszyły dwie pierwsze e-usługi: "Historia pojazdu" i "Bezpieczny autobus". Pierwsza umożliwia potencjalnemu kupcowi używanego samochodu, zarejestrowanego w Polsce, ocenę stanu technicznego przed podjęciem decyzji o jego nabyciu. Dzięki temu ryzyko, że kupiony pojazd będzie inny, niż deklaruje sprzedający, znacznie zmaleje.

Druga - zwiększa bezpieczeństwo pasażerów transportu autobusowego, a zwłaszcza dzieci i młodzieży, wyjeżdżających na zorganizowany wypoczynek. Każdy rodzic przed wyjazdem swego dziecka może sprawdzić stan autokaru, np. na miejscu zbiórki wycieczki.

Projekt CEPIK 2.0 jest realizowany wspólnie przez MSW i Centralny Ośrodek Informatyki (COI). Polega on na modernizacji systemu informatycznego CEP i CEK.

Prace mają się zakończyć w 2016 r. Jednak w związku z podziałem projektu na etapy stopniowo uruchamiane są kolejne elementy zmodernizowanego systemu. W listopadzie 2014 r. uruchomiony został moduł RESPER pozwalający na wymianę danych o prawach jazdy z państwami członkowskimi.