RPO o pomocy ofiarom przemocy domowej

Pomoc ofiarom przemocy domowej, zwłaszcza kobietom, oferowana obecnie przez państwo, jest niewystarczająca - ocenił rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar w Międzynarodowym Dniu Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet. Apelował też o realizację tzw. konwencji antyprzemocowej.

W piątek rozpoczęła się Kampania 16 Dni Akcji Przeciwko Przemocy ze względu na Płeć.

"Pomoc ofiarom przemocy domowej, w tym zwłaszcza kobietom, oferowana obecnie przez państwo, jest niewystarczająca" - ocenił Bodnar w oświadczeniu opublikowanym na stronie RPO. Wyraził zaniepokojenie praktyką "odmawiania przyznania dotacji z Funduszu pomocy pokrzywdzonym oraz pomocy penitencjarnej organizacjom specjalizującym się w udzielaniu pomocy kobietom, ofiarom przemocy".

"Przemoc dotyka kobiety w nieproporcjonalnie większym stopniu, niż mężczyzn - z tego powodu, niezbędne jest zapewnienie im ukierunkowanego i kompleksowego wsparcia organizacji pozarządowych, uwzględniających ich szczególne potrzeby" - zaznaczył.

Bodnar przypomniał założenia ratyfikowanej przez Polskę Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Wskazał, że brak zapewnienia przez państwo skutecznej ochrony kobietom będącym ofiarami przemocy, dokument ten uznaje za pośrednią dyskryminację ze względu na płeć.

"Należy docenić determinację i zdecydowanie, które doprowadziły do podpisania i następnie ratyfikowania przez Polskę Konwencji niedługo po jej przyjęciu - aktualnym problemem pozostaje jednak zapewnienie faktycznej realizacji praw gwarantowanych Konwencją" - zaznaczył.

Bodnar przypomniał, że przepisy Konwencji zobowiązują państwa do przyjęcia środków umożliwiających nakazanie sprawcy przemocy domowej, w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia, opuszczenia miejsca zamieszkania ofiary lub osoby zagrożonej. Zdaniem RPO pomimo tego, że obowiązujące prawo przewiduje szereg środków umożliwiających izolację sprawcy przemocy domowej od ofiary, to "żaden z tych środków nie wydaje się jednak odpowiadać wymogom Konwencji".

Dodał, że zaniepokojenie brakiem mechanizmów zapewniających kobietom natychmiastową ochronę wyraził ostatnio Komitet Praw Człowieka, z kolei Komitet Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych zalecił Polsce zapewnienie ofiarom przemocy domowej natychmiastowej ochrony.

Wskazał, że Konwencja nakłada na państwa także obowiązek ustanowienia całodobowego, bezpłatnego telefonu zaufania dla ofiar przemocy fizycznej, seksualnej, psychicznej i ekonomicznej, na którą kobiety narażone są nie tylko w rodzinie, ale także np. w miejscu pracy i na uczelniach. Przypomniał, że zwracał uwagę na konieczność przeszkolenia osób obsługujących infolinię z zakresu specyficznych potrzeb kobiet z niepełnosprawnościami, kobiet starszych czy migrantek, a także dostosowania telefonu do obsługi kobiet głuchych.

Dodał, że szczególny nacisk Konwencja kładzie na zapobieganie wszelkim formom przemocy poprzez podnoszenie świadomości społecznej, we współpracy z krajowymi instytucjami ochrony praw człowieka oraz instytucjami do spraw równego traktowania, społeczeństwem obywatelskim i organizacjami pozarządowymi.

Rzecznik wyraził pełną gotowość do współpracy z przedstawicielami władzy publicznej w celu przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć, w tym przemocy domowej.