Sejm o elektorach, którzy wyłonią władze IPN

PO, PSL, Lewica poparły w czwartek projekt noweli ustawy o IPN, który do 27 listopada wydłuża termin wskazywania przez wyższe uczelnie elektorów mających wybrać kandydatów na członków Rady Instytutu Pamięci Narodowej.

Podczas debaty projekt autorstwa PO skrytykowali posłowie PiS. Zbigniew Girzyński (PiS) mówił, że w przepisach o IPN jest wiele wad i nieścisłości. Jego zdaniem ustawa ta to bubel prawny, a autorom, którzy określili termin wskazywania elektorów "zabrakło wyobraźni". - W pierwotnym terminie nie można było tego zrobić - dodał poseł PiS.

Zaskoczony wystąpieniem Girzyńskiego był Mieczysław Łuczak z PSL, gdyż - jak ocenił - proponowana zmiana jest konieczna i korzystna. Zadeklarował też, że PSL poprze w głosowaniu nowelę. Deklarację poparcia złożyła też Lewica. Stanisław Rydzoń (SLD) zaapelował jednocześnie do rad uczelni o jak najszybsze wskazywanie elektorów.

Witold Pahl z PO przekonywał, że konieczność wydłużenia terminu jest uzasadniona i wynika z chęci budowania zaufania obywateli do państwa.

Zgodnie z marcową nowelizacją ustawy o IPN autorstwa PO - która weszła w życie 27 maja - prezesa IPN powołuje Sejm za zgodą Senatu zwykłą większością głosów. W miejsce 11-osobowego Kolegium IPN powołana ma zostać dziewięcioosobowa Rada IPN (która ma wyłonić kandydata na prezesa Instytutu po zmarłym w katastrofie smoleńskiej Januszu Kurtyce).

Kandydatów do Rady IPN - tych których ma wybrać parlament - wskazuje Zgromadzenie Elektorów wyłonione przez 24 uczelnie i instytuty PAN. Spośród nich członków Rady ma wybrać Sejm (pięciu z dziesięciu kandydatów) i Senat (dwóch z czterech). Prezydent RP ma zaś wybrać dwóch członków Rady spośród czterech kandydatów zgłoszonych mu przez Krajową Radę Sądownictwa (wyłoniła już kandydatów).

Dotychczas tylko kilka ośrodków naukowych wybrało elektorów. Niektóre uczelnie, z powodu sesji i wakacji, odłożyły wybór do jesieni. PO przyznaje, że wcześniejszy termin - do 27 lipca - był ciężki do spełnienia, dlatego chciała wydłużyć go o 3 miesiące. Projekt przewiduje też wydłużenie z miesiąca do dwóch termin dla Zgromadzenia Elektorów na wybór kandydatów.

PiS krytykowało m.in. niepoddanie elektorów lustracji i wskazywanie kandydatów do Rady przez środowiska sędziowskie. Partia zaskarżyła już nowelizację z marca do Trybunału Konstytucyjnego - co miał uczynić prezydent Lech Kaczyński.