Sejny: do sądu przeciwko Skarbowi Państwa

Władze Sejn (Podlaskie) chcą, by mieszkańcy zdecydowali, czy są za tym, by samorząd dochodził od Skarbu Państwa strat z tytułu "niewłaściwego nadzoru prawnego i finansowego". Referendum lokalne w tej sprawie ma odbyć się 15 marca.

Samorządowcy uważają, że zadłużenia miasta, powstałe w minionych latach, to nie tylko skutek działań ówczesnych władz samorządowych, ale też niewłaściwego nadzoru nad działalnością samorządu, np. ze strony wojewody.

"Przypisywanie wojewodzie podlaskiemu niewłaściwego nadzoru nad gminą miejską Sejny, w ramach wykonywanych zadań ustawowych, jest bezzasadne" - odpowiada Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku.

Początek problemów finansowych Sejn związany jest z budową oczyszczalni ścieków. Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku ówczesne władze miasta uznały, że inwestycja została wykonana źle i za część prac nie chciały zapłacić. Po wieloletnich procesach z syndykiem firmy, która nadzorowała budowę, ostatecznie samorząd sprawę o zapłatę należności przegrał. Aby zapłacić kilka mln zł (dług plus odsetki), musiał zaciągnąć kredyt. W 2011 roku doszło do czasowego zablokowania kont miasta przez komornika.

Zadłużenie Sejn (kredyty i pożyczki długoterminowe) na koniec 2014 roku przekroczyło 11 mln zł, czyli 62,5 proc. planu dochodów miasta - poinformował jego burmistrz Arkadiusz Adam Nowalski, który wygrał jesienne wybory samorządowe.

"Te długi powstały bez wiedzy mieszkańców" - powiedział PAP, pytany, jaki sens ma organizacja referendum.

Nie powiedział wprost, że chodzi o zgodę mieszkańców na proces sądowy ze Skarbem Państwa, bo samorząd liczy na reakcję rządu czy jego przedstawicieli. Dodał, że jeśli będzie decyzja o skierowaniu sprawy do sądu, to po referendum zostanie przeprowadzony audyt finansowy i prawny sytuacji miasta, by można było ustalić kwotę ewentualnych roszczeń.

Obecny stan finansów Sejn określił jako "tragiczny". "Walkowerem oddajemy wszystkie fundusze europejskie. Nie jesteśmy w stanie wygenerować pieniędzy na wkłady własne do projektów (...). W zdecydowany sposób prosimy nasz rząd o zajęcie się Sejnami i przygotowanie jakiegoś pakietu, jakiejś rzetelnej oferty" - powiedział Nowalski.

Ocenił przy tym, że Skarb Państwa, mający uprawnienia nadzorcze wobec samorządów i jego finansów (wojewoda i Regionalna Izba Obrachunkowa), w przeszłości "nie dopilnował" sytuacji Sejn. Choćby tego, że jego poprzednik zaniżał zadłużenie, bo nie wpisywał do budżetu miasta po stronie zobowiązań roszczeń związanych z budową oczyszczalni z takim tłumaczeniem, że sprawa sądowa jest w toku i nieznany jest jej ostateczny wynik.

Uchwała sejneńskich radnych w sprawie referendum lokalnego będzie badana przez prawników wojewody podlaskiego w trybie nadzoru. Na razie więc jeszcze ostatecznie nie wiadomo, czy jest ważna.

Jak wynika z informacji przekazanych PAP przez Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku, przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa m.in. wobec jednostek samorządu terytorialnego jest szkoda, zawinione i bezprawne zachowanie się sprawcy szkody oraz normalny związek przyczynowy między takim zachowaniem a szkodą.

W ocenie prawników urzędu, nie uzasadnia takiej odpowiedzialności okoliczność, że w związku z tym, iż miasto Sejny - jako inwestor oczyszczalni ścieków - nie uregulowało należności wobec wierzycieli, po wielu latach zapadł wyrok skutkujący koniecznością zapłaty przez samorząd należności wraz z odsetkami i kosztami postępowania sądowego.

"Przypisywanie wojewodzie podlaskiemu niewłaściwego nadzoru nad gminą miejską Sejny, w ramach wykonywanych zadań ustawowych, jest bezzasadne" - napisano w komunikacie przekazanym PAP.