Warszawa: uroczystości w 75. rocznicę likwidacji więzienia Pawiak

We wtorek, w trakcie uroczystości w muzeum wiceprzewodnicząca Rady Warszawy Aleksandra Gajewska wręczyła odznaczenie "Zasłużony dla Warszawy" Joannie Gierczyńskiej - kustosz Muzeum Więzienia Pawiak oraz podziękowała za wysiłek wkładany w upamiętnienie wydarzeń z 1944 roku. "Mam nadzieję, że wiele osób z tutaj zebranych dołoży starań, by pamięć o osobach, które tutaj poległy, które walczyły o wolną Polskę, była przekazywana" - powiedziała Gajewska w trakcie uroczystości.

Podczas obchodów 75. rocznicy likwidacja więzienia, przemawiał też były więzień Pawiaka - Stanisław Zalewski. Zwrócił on szczególną uwagę na coraz mniejszą liczbę żyjących świadków wydarzeń z czasów niemieckiej okupacji Polski. Zalewski zaapelował o kultywowanie pamięci o nich i ich tragicznej historii. "Już niedługi czas, kiedy odejdzie ostatni ocalony z tragicznych lat II wojny światowej" - powiedział były więzień. Poprosił też przedstawicieli młodszych pokoleń o szerzenie idei wzajemnego szacunku, zgody i pojednania, bo "nikt na tym świecie nie ma prawa być nad człowiekiem".

(Były więzień Pawiaka Stanisław Zalewski fot. PAP/Marcin Obara)

Podczas okupacji niemieckiej przez więzienie Pawiak przeszło ok. 100 tys. ludzi; ok. 37 tys. zamordowano, a ok. 60 tys. wywieziono do niemieckich obozów koncentracyjnych, w których znaczna część straciła życie. W 1944 r. Niemcy wysadzili mury więzienia.

Muzeum powstało w 1965 r. przy udziale byłych więźniów. Budynek muzealny wzniesiono według projektów Romualda Gutta i Mieczysława Mołdawy, na ocalałych fundamentach podziemnych kazamatów. Podczas budowy wykorzystano większość znalezionych elementów oryginalnej budowli oraz zabezpieczono wydobyte z ruin dokumenty, elementy wyposażenia i przedmioty używane przez więźniów.