Duńska prezydencja nie chce sankcji dla Węgier

Duńska prezydencja w UE jest raczej niechętna sankcjom dla Węgier za ostatnie zmiany konstytucji czy licznych ustaw, w tym ograniczenie niezależności banku centralnego, co przez wielu obserwatorów jest oceniane jako zamach na demokrację.

- Oczekujemy, że Węgry będą postępować zgodnie z obowiązkami traktatowymi i oczekujemy, że to Komisja Europejska wykona swoją prace strażniczki traktatów, by prawo Węgier było zgodne z unijnym - powiedział dziennikarzom duński minister spraw europejskich Nicolai Wammen.

W przeciwieństwie do innych stolic i Parlamentu Europejskiego, kierowany przez socjaldemokratyczną premier Helle Thorning-Schmidt rząd Danii unika ostrych słów czy straszenia sankcjami w stosunku do węgierskiego rządu premiera Viktora Orbana za zmiany legislacyjne w kraju.

Sankcje dla Węgier byłyby "katastrofą", powiedziały źródła dyplomatyczne w Kopenhadze. - Powinniśmy wyciągnąć lekcje z przypadku Austrii. Nikomu nie pomogło, że zareagowaliśmy, jak zareagowaliśmy - tylko Haiderowi - dodały.

Chodzi o sankcje rządów UE wobec Austrii za wejście w 2000 roku Partii Wolnościowej prawicowego populisty Joerga Haidera, który nawiązywał do nazizmu, do konserwatywnego rządu kanclerza Schuessela. 14 członków Unii zamroziło na osiem miesięcy stosunki z tym krajem - było to jedyne tego typu działanie w historii UE.

Temat Węgier ma być poruszony na wspólnym posiedzeniu rządu Danii z Komisją Europejską w środę z okazji rozpoczęcia prezydencji. Niewykluczone, że jeśli KE wyda stanowcze oświadczenie, wówczas także prezydencja duńska zajmie "bardziej polityczne stanowisko", przyznały inne źródła.

Nowa, przyjęta tuż przed Nowym Rokiem ustawa o banku centralnym MNB na Węgrzech odbiera jego szefowi prawo wyboru zastępców oraz zwiększa liczbę członków Rady Monetarnej z siedmiu do dziewięciu, przy czym sześciu ma być mianowanych przez parlament, gdzie większość absolutną ma partia Fidesz Orbana. Zarówno KE jak i MFW ogłosiły, że nie wydadzą decyzji w sprawie nowej pomocy rzędu 15-20 mld euro, o jaką zwrócił się w grudniu rząd Węgier, dopóki nie zostanie wyjaśniona sprawa niezależności banku centralnego. Niewykluczone, że KE po analizie prawnej uruchomi procedurę przewidzianą w przypadku naruszenia przepisów unijnych.

W grudniu węgierski parlament, w którym dwie trzecie głosów ma centroprawicowy Fidesz, przyjął cały pakiet budzących kontrowersje rozporządzeń przejściowych do konstytucji stanowiących de facto jej część.

Kontrowersje budzi też sama nowa konstytucja, która weszła w życie 1 stycznia. W nowelizacji opozycyjna partia socjalistyczna została uznana za "organizację przestępczą" jako dziedziczka partii komunistycznej; zmodyfikowano też pracę parlamentu: parlamentarna większość będzie mogła uchwalać ustawy w ciągu dwóch dni, a nawet jednego dnia, bez prawdziwej debaty. Ponadto oburzenie obserwatorów wywołała ostatnio utrata częstotliwości przez opozycyjne Klubradio.