Irlandia: Elżbieta II uczciła pamięć poległych

Elżbieta II uczciła we wtorek pamięć Irlandczyków poległych za sprawę niepodległości ich kraju, składając wieniec w Ogrodzie Pamięci w Dublinie, będącym narodowym irlandzkim sanktuarium. W tym czasie przeciwnicy jej wizyty szamotali się z policją.

Około stu demonstrantów obrzuciło policję ogniami sztucznymi, butelkami i puszkami, a w powietrze wystrzelono dwie świetlne race. Niektórzy uczestnicy protestu nieśli transparenty z napisem "Ruch Suwerenności 32 Hrabstw" (Republika Irlandii składa się z 26 hrabstw, a Irlandia Płn. z 6).

Ruch Suwerenności 32 Hrabstw jest ugrupowaniem szerzej nieznanym, uważanym za polityczne skrzydło rozłamowej organizacji republikańskiej, tzw. Prawdziwej IRA (Real IRA), która zorganizowała zamach terrorystyczny w Omagh w Irlandii Płn. w sierpniu 1998 r., już po podpisaniu irlandzkich porozumień okrągłego stołu, torujących drogę do przywrócenia autonomii prowincji.

Do drugiej, niewielkiej demonstracji doszło w innej części miasta. Policja zatrzymała około 20 uczestników obu protestów.

Ogród Pamięci w centrum Dublina otwarto w 1966 r., w 50. rocznicę powstania wielkanocnego, które - choć krwawo stłumione - utorowało drogę do niepodległości Republiki Irlandii w 1922 r. Ogród Pamięci dedykowany jest "wszystkim tym, którzy oddali życie za sprawę wolności Irlandii".

Irlandia jest niepodległa od 1922 r. Przez kilkaset lat Irlandczycy byli poddanymi brytyjskich monarchów. Własną państwowość wywalczyli zbrojnie.

Elżbieta II, której towarzyszyła prezydent Irlandii Mary McAleese, uczciła poległych minutą ciszy. W tym czasie irlandzka flaga narodowa była opuszczona do połowy masztu. Gwardia sprezentowała broń, odegrano na trąbce utwór "Last Post" wykonywany na cześć poległych na wojnie i odczytano irlandzki wiersz "Mieliśmy Wizję".

Ostatnim punktem pierwszego dnia pobytu Elżbiety II była wizyta w najstarszej uczelni w Irlandii - Trinity College ufundowanej w 1592 r. przez Elżbietę I. Monarchini przywitała się z pracownikami i studentami oraz obejrzała zabytkowy egzemplarz Pisma Świętego po łacinie, sporządzony przez irlandzkich zakonników ok. 800 r.

W środę Elżbietę II czeka pełna symboliki wizyta na stadionie Croke Park, gdzie w 1920 r. brytyjscy żołnierze zabili 14 Irlandczyków. Obecnie jest tam siedziba Irlandzkiego Związku Lekkoatletycznego.

Elżbieta II jest pierwszym brytyjskim monarchą, który odwiedził niepodległą Irlandię. W 1911 r. w Irlandii przebywał dziad monarchini Jerzy V. Nie potrzebował wówczas zaproszenia, ponieważ wizytował poddanych. Teraz Elżbieta II przybyła na zaproszenie prezydent Irlandii, a Irlandczycy, w odróżnieniu od poddanych brytyjskich, nie skłaniali przed nią głowy, a kobiety nie dygały.

Wizycie brytyjskiej głowy państwa towarzyszą bezprecedensowe środki bezpieczeństwa, większe niż w czasie wizyt prezydenta USA Billa Clintona czy papieża Jana Pawła II.

Zmobilizowano co najmniej 8,5 tys. żołnierzy i policjantów. Z Irlandii Płn. ściągnięto dwie armatki wodne, uruchomiono rezerwy, wstrzymano urlopy. Zamknięto wiele ulic i wprowadzono ograniczenia w parkowaniu. Bezpieczeństwa Elżbiety II podczas jej wizyty w Ogrodzie Pamięci pilnowali strzelcy doborowi rozmieszczeni na dachach i kościelnej wieży. Zaangażowano też policyjny helikopter.

Elżbieta II rozpoczęła czterodniową wizytę we wtorek przed godz. 13 czasu polskiego, lądując na wojskowym lotnisku Casement Aerodrome pod Dublinem. Monarchini, której towarzyszy książę małżonek Filip, udała się stamtąd do pałacu prezydenckiego (Aras an Uachtarain) w Dublinie, gdzie została oficjalnie powitana przez prezydent Mary McAleese.

W czasie wizyty Elżbieta II odwiedzi także m.in. browar Guinnessa w Dublinie, stadniny koni w Kildare i Coolmore, historyczne zamczysko (Rock of Cashel) w Tipperary, gdzie przez kilkaset lat przed inwazją Normanów rządzili królowie Munsteru. Tam też patron Irlandii św. Patryk miał w V w. nawrócić na chrześcijaństwo ówczesnego króla.

Wśród osób przeciwnych wizycie królowej jest m.in. prawnuk rozstrzelanego przez Brytyjczyków lidera powstania wielkanocnego z 1916 r. Jamesa Connolly'ego - James Connolly Heron.

Jego zdaniem wizyta Elżbiety II w Ogrodzie Pamięci dowodzi braku wrażliwości i jest pełna sprzeczności. "Biorąc pod uwagę, że Brytyjczycy wciąż okupują część Irlandii, czy nie jest dziwne, że Elżbieta II upamiętnia tych, którzy zginęli walcząc o jedność kraju, choć tego oficjalnie nie przyznaje?" - powiedział.

Przeciwnicy wizyty zwracają też uwagę, że monarchini przyjeżdża dokładnie w 37. rocznicę zamachów terrorystycznych w Dublinie i Monaghan, za które obwinia się północnoirlandzkich protestantów, tzw. lojalistów. Krewni 34 poległych w tych zamachach sądzą, że rząd brytyjski powinien wszcząć dochodzenie w tej sprawie i odtajnić akta.

Wizycie przeciwna jest organizacja Republikańska Sinn Fein (która nie jest tożsama z Sinn Fein Gerry'ego Adamsa), uznając, że jest "przedwczesna", a koszt zapewnienia bezpieczeństwa odciąga pieniądze od innych celów. - Ok. 10 mln euro zostanie wydanych na tę paradę imperializmu i pompy, paradę oficjalnych bankietów i wizyt w stadninach ogierów - oświadczył Des Dalton z Republikańskiej Sinn Fein.

Premier Enda Kenny w wypowiedzi dla mediów oświadczył, że Irlandczycy mogą protestować przeciwko wizycie, ale wyraził nadzieję, że protesty nie przyniosą Irlandii wstydu.

Wizyta Elżbiety II w Republice Irlandii stała się możliwa dzięki procesowi pokojowemu w Irlandii Płn., który przywrócił autonomię wewnętrzną prowincji, a także dzięki przeprosinom brytyjskiego premiera Davida Camerona za tzw. Krwawą Niedzielę w Derry z 1972 r., gdy brytyjscy spadochroniarze zastrzelili 13 cywilów.