Mołdawia: 28 czerwca dniem okupacji sowieckiej

Mołdawia ogłosiła dniem okupacji sowieckiej 28 czerwca 1940 roku - oznajmił w czwartek p.o. prezydent tego kraju Michai Ghimpu po podpisaniu dekretu w tej sprawie. Jak wyjaśnił, nastąpiło to w rezultacie prac dwóch komisji zajmujących się kwestiami historii.

Ghimpu wskazał na komisję, którą sam powołał, zajmującą się badaniem i oceną totalitarnego reżimu komunistycznego w Mołdawii. Wziął też pod uwagę wnioski komisji parlamentarnej ds. oceny paktu Ribbentrop-Mołotow.

Dekret wzywa Federację Rosyjską "jako sukcesorkę ZSRR", by "bezwarunkowo, przejrzyście i w tybie pilnym wyprowadziła wojska i uzbrojenie" z terytorium Mołdawii. Zawiera też sugestie dla władz lokalnych, by 28 czerwca organizowały odpowiednie uroczystości.

W czerwcu 1940 roku ZSRR, wykorzystując podpisany z Niemcami pakt Ribbentrop-Mołotow, zażądał od Rumunii natychmiastowego opuszczenia znajdujących się wówczas w jej granicach terytoriów: Besarabii i północnej Bukowiny. 28 czerwca ambasadorowi Rumunii w Moskwie wręczono ultimatum z tym żądaniem.

Władze radzieckie połączyły następnie większą część Besarabii z Mołdawską Autonomiczną Socjalistyczną Republiką Radziecką, utworzoną wcześniej (w 1924 r.) w ramach Ukraińskiej SRR. W ten sposób powstała Mołdawska SRR. Pozostałą część Besarabii wraz z Bukowiną wcielono bezpośrednio do Ukraińskiej SRR.

Niegdysiejsza Mołdawska ASRR to obecne Naddniestrze - niekontrolowana przez władze Mołdawii separatystyczna republika, w której jako wojska pokojowe stacjonuje 14. armia rosyjska.