Polska pozwana za zanieczyszczenia wody

"W Unii obowiązują rygorystyczne przepisy dotyczące zanieczyszczeń, których źródłem są azotany, i chociaż stosowne wymagania obowiązują Polskę od 2004 r., zbyt mało zrobiono w tym względzie. Polska nadal nie wyznaczyła odpowiedniej liczby stref zagrożenia zanieczyszczenia azotanami, ani nie podjęła środków mających na celu zwalczanie zanieczyszczeń azotanami w tych strefach" - informuje KE w komunikacie.

Wyjaśnia, że azotany mają zasadnicze znaczenie dla wzrostu roślin i są szeroko stosowane jako nawozy, jednak ich nadmierne stężenie powoduje poważne zanieczyszczenie wody.

Unijna dyrektywa azotanowa służy ochronie jakości wód w Europie poprzez zapobieganie zanieczyszczeniom wód gruntowych i powierzchniowych azotanami pochodzącymi z rolnictwa oraz poprzez promowanie dobrych praktyk rolniczych.

Zobowiązuje ona państwa UE do wyznaczenia stref narażonych na zanieczyszczenia azotanami oraz do podejmowania działań mających na celu ograniczanie zanieczyszczeń na tych obszarach oraz zapobieganie im. Chodzi np. o czasowe zakazy stosowania nawozów naturalnych i chemicznych, zapewnienie odpowiednio pojemnych miejsc składowania nawozu naturalnego w okresach, gdy nie wolno go stosować, oraz wprowadzenie ograniczeń stosowania nawozów.

Jak wskazuje KE, niemal wszystkie wody w Polsce uchodzą do Morza Bałtyckiego, w którym i tak stężenie azotanów jest już zbyt wysokie. Według międzynarodowych danych Polska w znacznym stopniu przyczynia się do ogólnie wysokiego poziomu zawartości azotu w Bałtyku, a przeważająca część tych zanieczyszczeń pochodzi z rolnictwa. "Mimo to jako strefy narażone na zanieczyszczenie azotanami wyznaczono tylko niewielką część terytorium Polski. Dlatego też Komisja wywiera na Polskę presję, aby podjęła stosowne działania oraz wyznaczyła więcej obszarów, a także przyjęła odpowiednie plany działań prowadzących do rozwiązania tego problemu" - informuje KE.

Dodaje, że przyjęte w Polsce przepisy i plany działania dotyczące wyznaczonych stref "są mało precyzyjne i zawierają wiele braków, w tym przewidują zbyt krótkie czasowe zakazy stosowania nawozów oraz niedostateczne ograniczenia stosowania nawozów naturalnych i chemicznych".

Już pod koniec listopada 2011 r. Komisja wezwała Polskę do podjęcia bezzwłocznych działań, aby poprawić wdrażanie dyrektywy. "I chociaż Polska zgodziła się zmienić swoje prawo, to wolne postępy prowadzonych prac i niewystarczający zakres proponowanych zmian skłoniły Komisję do wniesienia sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE" - wyjaśnia KE.

Rzecznik Ministerstwa Środowiska Paweł Mikusek w przesłanym PAP oświadczeniu poinformował, że resort prowadzi "intensywne prace legislacyjne, których celem jest usunięcie naruszenia wynikającego z nieprawidłowej implementacji dyrektywy (...)". 

"Propozycja nowych regulacji prawnych została zawarta w projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne, ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko" - dodał rzecznik.

Mikusek poinformował, że projekt jest aktualnie przedmiotem uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Nowelizacja ustawy ma wejść w życie w pierwszym kwartale br., a przepisy dotyczące dyrektywy azotowej 1 stycznia 2014 roku.

Rzecznik dodał, że w ustawie proponowane jest rozwiązanie polegające na ustanowieniu jednego programu działań dla terytorium całego kraju. "Taka forma działania jest przewidziana w dyrektywie azotanowej, a jej skuteczność potwierdzają doświadczenia Niemiec i Austrii" - zaznaczył rzecznik resortu.