W. Brytania: Królowa nie daje za wygraną

Obchodząca w tych dniach jubileusz 60-lecia panowania 86-letnia Elżbieta II jest najstarszym wiekiem panującym monarchą brytyjskim, w długości panowania ustępuje tylko swej praprababce Wiktorii.

Wiktoria (1819-01) jako jedyna panująca monarchini obchodziła przed nią diamentowy jubileusz zasiadania na tronie. Panowała 64 lata (1837-01), jej rekord Elżbieta II będzie mogła pobić 9 września 2015 r.

Elizabeth Alexandra Mary Windsor odziedziczyła tron w 1952 r. w wieku 26 lat po śmierci ojca Jerzego VI (panował w latach 1937-52). Została koronowała w Opactwie Westminsterskim w Londynie 2 czerwca 1953 r., w czasie, gdy podstawowe artykuły pierwszej potrzeby wciąż były w Wielkiej Brytanii na kartki.

Jako pierwszy brytyjski monarcha, obchodziła diamentowe gody, wysłała e-mail, wystąpiła na YouTube, urządziła publiczny koncert w swych ogrodach i korzysta z hydroenergetyki; uroczyście zainaugurowała reaktywowanie szkockiego parlamentu po ponad 300 latach przerwy.

Elżbieta II jest głową państwa i Commonwealthu (dawnej Brytyjskiej Wspólnoty Narodów). W brytyjskim systemie monarchii konstytucyjnej nie sprawuje realnej władzy i musi być ponad politycznymi podziałami. Jest tytularnym zwierzchnikiem państwowego Kościoła anglikańskiego, otwiera sesje parlamentu, powierza utworzenie rządu liderowi zwycięskiej partii w wyborach, przyjmuje jego dymisję, patronuje wielu organizacjom charytatywnym, przyznaje odznaczenia i tytuły szlacheckie.

Jest pierwszą głową państwa, która odwiedziła Niemcy po 52-letniej przerwie (1965 r.), jest pierwszym monarchą brytyjskim, który odwiedził Republikę Irlandii (2011 r.), podejmowała m.in. cesarza Japonii Hirohito (1971 r.), Jana Pawła II, który jako pierwszy papież odwiedził Wyspy Brytyjskie (1982 r.), prezydenta Lecha Wałęsę (1991 r.) i jego następcę Aleksandra Kwaśniewskiego (2004 r.).

Ważną datą z jej panowania był 1992 r., gdy pożar spustoszył królewski zamek w Windsorze. Wniosek Elżbiety II o sfinansowanie kosztów odbudowy został wrogo przyjęty przez opinię publiczną, przekonanej, że koszty powinna pokryć sama. Otworzyła wówczas podwoje Pałacu Buckingham dla turystów i zgodziła się płacić podatek od prywatnych przychodów.

Inną ważną datą jest 1997 r., gdy księżna Diana rozwiedziona z jej synem i następcą tronu księciem Walii Karolem zginęła w Paryżu w wypadku samochodowym. Królowa była wówczas krytykowana za to, że nie przerwała letnich wakacji w Szkocji i nie wróciła do Londynu, co odebrano jako przejaw obojętności wobec bardzo wówczas popularnej Diany i nieliczenia się z nastrojami społeczeństwa.

Do najważniejszych skandali z okresu jej panowania należały romanse: synowej, księżnej Diany, z oficerem gwardii Jamesem Hewittem oraz tzw. Camillagate - długotrwały pozamałżeński romans syna, księcia Karola, z Camillą Parker-Bowles, obecnie księżną Kornwalii i jego drugą żoną.

Nagrodzonego przez nią w latach 90. zaszczytnym odznaczeniem OBE oksfordzkiego profesora Zbigniewa Pełczyńskiego zapytała pewnego razu, czym się zajmuje, a gdy usłyszała, że wspomaganiem przekształceń demokratycznych w Polsce odparła z głębokim zrozumieniem "O, to musi być bardzo trudne".