Z kart historii: Koniec rozłamu w polskim futbolu

29 grudnia 1927 roku podpisaniem porozumienia zakończył się wielki rozłam w polskim piłkarstwie. Oficjalnie przyczyną konfliktu był kształt rozgrywek o mistrzostwo Polski. W rzeczywistości chodziło o przejęcie przez kręgi sanacyjne kontroli nad polskim futbolem.

Od 1920 roku (kiedy to rozpoczętych rozgrywek nie udało się dokończyć) piłkarze walczyli o prymat w kraju systemem pucharowym. Najpierw wyłaniano najlepsze drużyny w piłkarskich okręgach(tzw. klasa A), które później walczyły ze sobą w turnieju finałowym. W ten sposób wyłonionych zostało pięciu mistrzów Polski.

System ten prawie od początku był krytykowany, bowiem ograniczał ilość meczy o dużą stawkę, sprawiał też, że silne - a przegrane w okręgach drużyny - bardzo szybko odpadały z dalszej rywalizacji. Nie bez znaczenia był też aspekt finansowy - niewielka ilość spotkań z wzbudzającymi duże zainteresowanie widzów ekipami ograniczała wpływy do klubowych kas.

Przewrót majowy stał się impulsem do przeprowadzenia zmian w systemie rozgrywek, a inicjatorami przekształceń byli działacze związani z drużynami wojskowymi oraz kluby z Lwowa. W grudniu 1926 roku 12 drużyn - z grona liczących się zespołów zabrakło Cracovii i Ruchu Wielkie Hajduki - powołało do życia mającą działać w ramach PZPN Ligę Polską. Jej rolą miało być zorganizowanie rozgrywek o mistrzostwo Polski systemem ligowym. Przeciwko reformie opowiedziało się w lutym następnego roku Walne Zgromadzenie PZPN, toteż Liga Polska, do której dołączały kolejne kluby, w tym Ruch, wystąpiła ze struktur Związku. W odpowiedzi PZPN zdyskwalifikował wszystkich zawodników, działaczy i kluby, informując o sytuacji FIFA.

Zmian nie udało się jednak powstrzymać. Liga wystartowała, a pod nieobecność najlepszej krajowej drużyny - Cracovii - której prezesem był sternik PZPN Edward Cetnarowski, tytuł mistrzowski zdobył lokalny rywal - Wisła. Mimo to trwał pat organizacyjny, bowiem PZPN był jedynym uznawanym przez światową federację reprezentantem polskiego piłkarstwa. Latem 1927 roku rozpoczęły się rozmowy skonfliktowanych działaczy, które doprowadziły do kompromisu. W grudniu Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN zaakceptowało porozumienie, zgodziło się na system ligowy, oraz przeniosło siedzibę Związku do Warszawy. Działacze wojskowi odnieśli sukces, przejmując kontrolę nad krajowym piłkarstwem.