Co o narodzinach Maryi mówi Protoewangelia Jakuba?

8 września Kościół katolicki obchodzi święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. W tym dniu Kościół wspomina okoliczności przyjścia na świat Matki Pana Jezusa, o których opowiada Protoewangelia Jakuba.

W Ewangeliach nie ma żadnej informacji o okolicznościach, w jakich przyszła na świat Maryja. Wspominają o nich jednak apokryfy, m.in. napisana około 150 roku Protoewangelia Jakuba, która wywarła na tradycję Kościoła największy wpływ. Czytamy w niej, że rodzicami Maryi byli św. Anna i św. Joachim. Choć bardzo pobożni, długo nie mogli doczekać się potomstwa, co w ówczesnej kulturze uważane było za hańbę i karę Bożą.

Apokryficzna historia Maryi

Przez 20 lat małżonkowie modlili się o dziecko i składali hojne ofiary na Świątynię Jerozolimską. Pewnego dnia Joachim udał się na pustynię, gdzie przez 40 dni mieszkał w namiocie, modlił się i pościł. "Nie zstąpię z góry ani aby jeść, ani aby pić, póki nie spojrzy na mnie Pan, Bóg mój, i będzie mi modlitwa pokarmem i napojem" – mówił. Wtedy to objawił mu się anioł, który rzekł: "Joachimie, Joachimie, wysłuchał Pan Bóg twoją modlitwę. Oto bowiem żona twoja Anna poczęła w swoim łonie".

W tym samym czasie św. Anna modliła się samotnie w ogrodzie słowami: "Panie ojców moich, pobłogosław mi i wysłuchaj modlitwę moją tak, jak pobłogosławiłeś Sarę i dałeś jej syna – Izaaka". Wówczas – jak czytamy w Protoewangelii Jakuba – ukazał się jej anioł i rzekł: "Anno, wysłuchał Pan Bóg modlitwę twoją. Poczniesz i porodzisz, a potomstwo twoje będzie przepowiadane po całej ziemi".

Kilka miesięcy później św. Anna urodziła córkę, której nadano imię Miriam. Kiedy dziewczynka ukończyła trzy lata, rodzice oddali ją na służbę do Świątyni Jerozolimskiej, aby wypełnić ślub złożony Bogu przed jej narodzinami. Maryja pozostała w świątyni do 12. roku życia.

Święto Matki Bożej Siewnej

Pierwsze wzmianki o liturgicznym obchodzie narodzin Maryi pochodzą z VI w. Wprowadzenie go do kalendarza liturgicznego przypisuje się papieżowi Sergiuszowi I. W Polsce święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny obchodzone było pierwotnie pod nazwą Matki Bożej Siewnej. Wedle tradycji dopiero po obchodach można było zacząć orkę i siew niektórych zbóż. Chodziło o to, by Matka Boża pobłogosławiła ziarna tak, aby przyniosły obfite zbiory. Na Podhalu święto 8 września nazywano Zitosiewną, ze względu na to, że w tym okresie rolnicy sieją żyto. W niektórych częściach kraju w święto Matki Bożej Siewnej urządzano dożynki.

Obecnie kult Maryi przedstawianej jako mała dziewczynka (Madonna Bambina) najbardziej rozpowszechnił się we Włoszech. Figurki Matki Bożej-Dzieciątka są w Forno Canavese, w Mercatello, w katedrze pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mediolanie i w kaplicy domu generalnego Sióstr Miłosierdzia świętych Bartłomieja Capitanio i Vincenta Gerosa – zgromadzenia potocznie nazywanego siostrami Dzieciątka Maryi.

PAP / mł