Czas wolny czasem straconym?

Celem zajęć jest uświadomienie uczniom jak często tracą czas oraz zachęcenie ich do takiego planowania wolnego czasu, aby mogli doświadczyć satysfakcji z tego co robią w czasie wolnym od nauki. Dodatkowo, zachęcenie uczniów do twórczego wykorzystania wolnych chwil i ćwiczenia postawy asertywnej, która może być w tym pomocna.

Adresat: uczniowie klas gimnazjalnych i licealnych.

Materiały: lista sytuacji, które sprawiają, że tracimy cenny czas.

LISTA

1/ Niezaplanowany dzień wolny.

2/ Długie rozmowy przez telefon.

3/ Nieumiejętność powiedzenia "nie".

4/ Czekanie na autobus.

5/ Wracanie się po zapomniane rzeczy.

6/ ........................................................

7/ .........................................................

8/ ........................................................

9/ ........................................................

10/ ......................................................

Przebieg metody: uczniowie w czteroosobowych grupach uzupełniają listę sytuacji, które sprawiają, że tracą czas. Każda z grup prezentuje swoją listę po czym wybiera trzy sytuacje, aby zastanowić się na nimi i przedyskutować w grupie, co zrobić aby ten czas nie był zmarnowany. Po wypowiedziach przedstawicieli grup podsumowujących dyskusje, nauczyciel podkreśla najcenniejsze pomysły i proponuje jak zaplanować dzień wolny, jak odmawiać gdy ktoś chce nas w coś wkręcić oraz jak twórczo i przyjemnie wykorzystać na przykład czas oczekiwania na autobus. Może skupić się także na innych sytuacjach wypisanych na liście. Propozycje przykładowych komentarzy nauczyciela podaję poniżej.

Planowanie dnia wolnego

Jeśli chcemy mieć satysfakcję z dobrze wykorzystanego dnia wolnego, to przede wszystkim powinniśmy zaplanować sobie, o której godzinie wstaniemy. Im wcześniej, tym więcej będziemy mieli czasu. Warto też pamiętać, że nic-nie-robienie bardziej męczy niż praca. Dlatego warto zaplanować sobie, czym się zajmiemy, w jakich godzinach poświęcimy się naszemu hobby, kiedy odwiedzimy znajomych, jaki film obejrzymy. Jeśli nie mamy takiego planu, ryzykujemy, że przesiedzimy całą sobotę przed telewizorem lub komputerem albo będziemy włóczyli się ze znajomymi po mieście nie mając żadnego pomysłu na miłe spędzenie czasu.

Zachęcam nauczyciela do wykorzystania tu rozdziału z Katechizmu Kościoła Katolickiego dotyczącego kultury czasu wolnego i zwrócenia szczególnej uwagi na czas wolny jako okazję do doświadczania własnej bezinteresowności.

Odmawianie czyli asertywność

Zachowanie asertywne jest postawą człowieka potrafiącego wyrazić swoje zdanie w sposób bezpośredni i stanowczy, ale także z szacunkiem do innych i osobistą kulturą. Osoba asertywna nie jest ani agresywna ani uległa. Czasem tracimy czas poprzez zbytnią uległość wobec osób, które koniecznie chcą byśmy robili coś, na co nie mamy ochoty. Nasze niezdecydowanie oraz świadomość, że sprawimy komuś przykrość mówiąc "nie", prowadzi często do niezadowolenia z siebie. Na przykład, zgodziliśmy się pójść z kolegą do muzeum, mimo że w ogóle nas to nie interesuje. Mamy poczucie straconego czasu i czujemy się źle. Jeśli mamy tendencję do bycia uległym, starajmy się pracować nad brakiem pewności siebie; unikajmy nieracjonalnego przeświadczenia, że jesteśmy nie w porządku; walczmy z niedojrzałym pragnieniem przypodobania się innym; nie obawiajmy się zbytnio, że ktoś poczuje się urażony.

Więcej form pracy nad postawą asertywną może znaleźć nauczyciel w mojej książce "Biblijni liderzy" (Wyd. Odnowy w Duchu Świętym, Łódź 2000, s.139 - 144).

Oczekiwanie na autobus

Jeśli czekamy z koleżanką lub kolegą, czas nam się nie dłuży, lecz jeśli przychodzi nam samotnie czekać i autobus wciąż nie przyjeżdża to zaczynamy się niepokoić, denerwować. Dobrze jest wówczas oddać się kontemplacji. Przyglądać się ludziom i zastanawiać się jakie mają życie, czy są szczęśliwi, o czym marzą. Spoglądać na okna pobliskich domów i zadawać sobie pytania godne wielkich poetów i mistyków. Jaki mają cel w życiu ludzie tu mieszkający? Można też zabierać ze sobą Biblię lub książeczkę złotych myśli, wybrać jedno interesujące zdanie i zastanawiać się, jak to ma się do mojego życia. Jak powinien wyglądać mój dzień w świetle słów Jezusa Chrystusa?

Według teologów karmelitańskich kontemplacja to "proste spojrzenie na prawdę pod wpływem miłości" (por. Leksykon duchowości katolickiej, Wyd. M, Lublin - Kraków 2002, s.439).

Praca domowa: zaplanuj sobie najbliższy weekend i podziel się w przyszłym tygodniu na forum klasy, jak ten zaplanowany wolny czas różnił się od innych nie zaplanowanych wcześniej dni wolnych.