Św. Ireneusz - obrońca katolickiej wiary

Wiara

11 lat temu

W roku 177 został wybrany na biskupa Lyonu. Na tereny dzisiejszej Francji przybył z Azji Mniejszej, gdzie zetknął się ze św. Polikarpem, biskupem Smyrny. Ten z kolei słuchał nauczania św. Jana Ewangelisty. Dzięki pismom św. Ireneusza zapoznajemy się z tradycją apostolską i jej bezpośrednią kontynuacją. W osobie tego biskupa Kościół otrzymał żarliwego pasterza i obrońcę wiary, uważanego za pierwszego teologa, który wyznaczył zasady rozeznawania katolickości wiary. Jego postać przypomniał nam Ojciec Święty Benedykt XVI w marcu 2007 roku.

Św. Ireneusz w swojej posłudze biskupa św. Ireneusz podkreślał rolę prymatu papieskiego. Podobnie jak wcześniej za biskupa Ignacego Antiocheńskiego, Stolica Apostolska w Rzymie strzegła wierności tradycji i sukcesji apostolskiej. Biskup Lyonu dzielnie radził sobie z herezjami dzięki sile argumentów i umiejętności pisania, a także polemiki. Św. Ireneuszowi zawdzięczamy fundamenty usystematyzowanej refleksji teologicznej. Bazuje ona na trzech filarach, które zapewniają jej stałość, ciągły rozwój i poszukiwanie nowych sposobów ewangelizacji. Oto one:

1. Wiara nie jest tylko doświadczeniem indywidualnym, dlatego powinna być publicznie wyznawana. W polemice z gnostykami, którzy chcieli zarezerwować prawo zgłębiania tajemnic chrześcijańskiej wiary wyłącznie dla intelektualistów, podkreślał, że jest ona przede wszystkim wiarą wspólnoty Kościoła, dostępną dla wszystkich, także dla ludzi prostych.

2. Pomimo różnych języków i tradycji kulturowych, w jakich jest wyrażana, "wiara jest jedna", dlatego, że Duch Chrystusowy tworzy jedność. W księdze "Przeciwko herezjom" św. Ireneusz napisał: "Kościół, chociaż rozsiany na całym świecie, to jednak strzeże jej [wiary Apostołów] pilnie, jak gdyby jeden dom zamieszkiwał i jednakowo w te prawdy wierzy, jak gdyby miał jedną duszę i jedno serce i jednozgodnie je głosi i naucza i podaje, jak gdyby miał jedne usta. Choć bowiem na świecie jest wiele niepodobnych do siebie języków, to jednak moc tradycji jest jedna i ta sama: ani też Kościoły założone w Germanii inaczej nie wierzą, ani inaczej nie podają Kościoły iberyjskie, ani celtyckie, ani libijskie, ani wschodnie, ani egipskie ani w środku świata rozmieszczone".

3. Tradycja Kościoła napełniona jest działaniem Ducha Świętego, który chroni ją od wszelkiego błędu. Kościół i Duch Święty są dla św. Ireneusza nierozłączne. Jak czytamy w trzeciej księdze Przeciw herezjom: "Wiarę tę otrzymaliśmy od Kościoła, więc jej strzeżemy, a ona zawsze za sprawą Ducha Bożego, jakby w drogocennym naczyniu niby znakomity depozyt przechowywany wiecznie jest młoda i odmładza samo naczynie, w którym się znajduje… albowiem gdzie Kościół, tam i Duch Boży; a gdzie Duch Boży, tam Kościół i wszelka łaska".

Św. Ireneusz przestrzega nas przed tworzeniem zamkniętych grup w Kościele, "salonów" tylko dla wtajemniczonych i wybranych. On uczy także teologów i myślicieli chrześcijańskich, by nie zamykali się w tworzonych przez siebie sposobach uprawiania teologii. Powinni raczej być zawsze otwarci na doświadczenie żywego Kościoła, który razem się modli, naucza i wypełnia przykazanie miłości.

Św. Ireneusz jest też patronem biskupów odpowiedzialnych za przekazywanie nieskażonej błędem wiary katolickiej. Z pomocą Boga mają strzec depozytu przekazywanego im w żywej Tradycji Kościoła. Dla nas dzisiaj "regułą wiary" może być Katechizm Kościoła Katolickiego.

Św. Ireneusz jest bardzo pomocny w procesie duchowego rozeznawania dla różnych ruchów i stowarzyszeń katolickich. Wszystkie one powinny być posłuszne hierarchii, bo gdzie Kościół, tam jest i Boży Duch. Nieposłuszeństwo w sprawach wiary i moralności kończyło się niestety w minionych wiekach rozpadem jedności Kościoła, co dzisiaj boleśnie odczuwamy, nie mogąc jednym głosem proklamować Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie, jedynym Zbawicielu człowieka.

Prośmy dzisiaj, za przyczyną biskupa męczennika, byśmy wiernie trwali w Kościele, mistycznym Ciele Jezusa Chrystusa, który czyni nas jedno z Ojcem i napełnia nasze serca pociechą Ducha Świętego. Niech zdanie św. Ireneusza: Chwałą Boga jest człowiek żywy, a życiem człowieka jest oglądanie Bożego Oblicza, będzie naszym natchnieniem.