Trudne sytuacje są przesłaniem

Autor pomysłu: Wojciech Żmudziński SJ

Adresat: uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Liczba uczestników: od 12 do 32.

Czas: od jednej do dwóch godzin lekcyjnych

Materiały: po jednej czystej kartce na czteroosobową grupę.

Przebieg zajęć:

1/ Dzielimy klasę na czteroosobowe grupy i każdej grupie rozdajemy po jednej czystej kartce formatu A-4 lub mniejszej.

2/ Polecamy uczniom, aby podyskutowali w grupie o najtrudniejszych sytuacjach, w jakich się kiedykolwiek znaleźli, a następnie wypisali na kartce trzy przykłady takich sytuacji. Krótkie opisy nie mogą być ogólnym stwierdzeniem jakiegoś problemu lecz muszą odpowiadać na pytanie: Co się wydarzyło?

3/ Podczas gdy grupy pracują, nauczyciel przechadza się po klasie i przyglądając się wypisanym sytuacjom, każe podkreślić grupie jedną z nich. Chodzi o to, aby podkreślone sytuacje nie powtarzały się. Jeśli polecilibyśmy uczniom, by wypisali w grupach po jednej sytuacji, ryzykowalibyśmy, że wszyscy uczniowie skupią się na tym samym: sprawdzianach, maturze, trudnej sytuacji w klasie, konflikcie z rodzicami lub nauczycielem.

4/ Kartki z wypisanymi sytuacjami wędrują według ruchu wskazówek zegara od grupy, która je wypracowała do grupy sąsiedniej i tam się zatrzymują.

5/ Nauczyciel wydaje polecenie, aby każda z grup skupiła się na podkreślonej sytuacji i wciągu kilku minut wypisała jak najwięcej pozytywnych stron (uwaga!!! - nie rozwiązań) tej trudnej sytuacji.

6/ Każda grupa prezentuje to, co wypracowała. Najpierw odczytuje sytuację, jaka trafiła do nich z sąsiedniej grupy, a następnie jej wszystkie pozytywne strony.

7/ Po zakończonych prezentacjach nauczyciel komentuje, że najwybitniejsi liderzy naszych czasów osiągnęli sukces dzięki temu, że na każdą trudną sytuację spoglądali jak na okazję, wyzwanie, a nie jak na problem, kłopot, zmartwienie. Podobnie było z liderami opisanymi w Biblii.

Przykłady

- Biblijna Judyta pokazuje nam jak trudna sytuacja może mobilizować do bohaterskich czynów (Księga Judyty).

- Zuzanna z 13. rozdziału Księgi Daniela nie traci głowy, gdy staje przed sądem niesłusznie oskarżona o cudzołóstwo. Wydawało się, że sytuacja jest bez wyjścia, a jednak stała się ona okazją do triumfu sprawiedliwości.

- W Pierwszej Księdze Samuela w rozdziale 17. sytuacja zagrożenia, w jakiej znalazł się Izrael, staje się dla młodego Dawida okazją do rozpoczęcia swojej kariery jako przyszłego króla.

- Wszystkie klęski jakie spadają w Starym Testamencie na Izrael, są okazją do refleksji, modlitwy i pokuty.

- Grzech pierwszych rodziców stał się błogosławioną winą, gdyż w wyniku niego Bóg zstąpił na ziemię, aby nas odkupić.

- W Nowym Testamencie choroba i ludzka słabość stają się często okazją do tego, aby objawiła się moc Boga Uzdrowiciela.

- Kościół Katolicki widzi pozytywne strony ludzkiego cierpienia, które uczy pokory, oczyszcza, przemienia, pozwala dostrzec wartość ludzkiego życia i dać okazję innym, by bezinteresownie służyli potrzebującym.

8/ Następnie nauczyciel przyznaje, że są trudne sytuacje, które wydają się nie przynosić nic dobrego. Jednak zawsze coś wartościowego komunikują. Gdy spojrzymy na nie oczyma Boga, dostrzeżemy na przykład, że tragiczny kataklizm przypomina nam odwieczną prawdę, że nie człowiek jest panem tego świata. Można podać inne przykłady: np. ginący w obronie napadniętej kobiety młody policjant uświadamia nam, że są dzisiaj wciąż młodzi ludzie gotowi poświęcić swoje życie, aby nas bronić. Warto sięgnąć do najnowszych, tragicznych wiadomości prasowych i wydobyć z nich pozytywne przesłanie o ludzkiej solidarności, heroicznej miłości, poświęceniu i bohaterstwie.

9/ Ponadto nauczyciel może także wymienić różne sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach zaznaczając, że poradzenie sobie z trudną sytuacją nie zawsze oznacza rozwiązanie problemu. Czasem najlepszą lub jedyną możliwą reakcją na problem jest:

- zaakceptowanie zaistniałych trudności i wyciągnięcie z niej wniosków;

- unikanie trudnej sytuacji (np. chodzenia na dyskotekę, podczas której rozprowadzane są narkotyki);

- zwrócenie się o pomoc do kogoś bardziej doświadczonego;

- obrócenie niezręcznej sytuacji w humor ("ten kto potrafi śmiać się z samego siebie, będzie miał ubaw do końca życia");

- podzielenie się problemem z najbliższymi nam osobami (wyżalenie się komuś);

- płacz i modlitwa (np. gdy umrze bliska nam osoba);

- odłożenie rozwiązania problemu na później, gdy opadną emocje lub zdobędziemy umiejętności potrzebne do poradzenia sobie z tą sytuacją;

- pójście na kompromis (jeśli sytuacja dotyczy relacji międzyosobowych).

10/ Na zakończenie nauczyciel cytuje jedno z ewangelicznych błogosławieństw: "błogosławieni czystego serca albowiem oni Boga oglądać będą". Pan Jezus obiecuje nam, że jeśli będziemy czystym sercem patrzyli na ludzi i na świat, w tym na różne trudne sytuacje i tragiczne wydarzenia, zobaczymy we wszystkim Boga, który do nas przemawia. Zobaczymy Go już dzisiaj w drugim człowieku i usłyszymy Jego przesłanie w każdym wydarzeniu. Bóg chce obdarzyć każdego z nas mocą i inteligencją, dzięki której każda trudna sytuacja stanie się w naszych oczach okazją do jeszcze większej miłości względem ludzi i jeszcze większego zawierzenia Bogu.