Jak podejmować decyzje

Cała nasza przyszłość, począwszy od najbliższych minut, uzależniona jest od tego, jakie w danej chwili podejmujemy decyzje. Mimo iż większość czynności wykonujemy automatycznie, każda z nich ma swoje konsekwencje.

Czy zastanawiasz się czasem, co sprawia, że dzisiaj jesz na śniadanie płatki, za którymi nie przepadasz, sięgasz po książkę, którą poleciła była dziewczyna twojego chłopaka lub decydujesz się na pracę nad sobą, chociaż pozornie wszystko układa się znakomicie? Czy rezygnujesz czasem z ulubionej restauracji tylko dlatego, że koleżanka opowiadała o niemiłym incydencie z kelnerem lub poddajesz w wątpliwość relację z partnerem, gdy widzisz niesprzyjający komentarz o nim na facebooku? Co wpływa na podejmowane przez nas decyzje i dlaczego sugerujemy się zdaniem innych osób?

Opinia innych często jest dla nas bardzo istotna, zwłaszcza przed podjęciem ważniejszych decyzji. Staramy się upewnić, czy robimy dobrze, przejrzeć się w lustrze, jakim jest drugi człowiek. Zdarza się tak, że sugestia sprawia, iż na dalszy plan spychamy własne preferencje, sympatie czy wartości. Tylko jak się w tym nie pogubić, zwłaszcza, gdy życie pokazuje, jak cenne są niektóre rady i wskazówki osób obiektywnych.

W jednej z wcześniejszych porad ("Jak odnieść sukces") nakreśliłam portret osoby doradzającej i odradzającej - dwóch przeciwieństw, których zdanie często decyduje o tym, co wybieramy, czym się kierujemy oraz jakie stanowisko jest nam bliższe. Idąc tym tropem, warto zastanowić się nad dwiema sprawami - jak silny wpływ mają na nas tacy ludzie oraz dlaczego im ulegamy.

Dla każdego człowieka podejmowanie istotnych decyzji jest sprawą ważną. Chciałby wtedy doradzić się kogoś, kto jest mu bliski lub osoby całkowicie niezależnej, mającej obiektywne spojrzenie na całą sytuację. Już wtedy podejmuje decyzję - wybierając daną osobę na doradcę. Pytając optymistę, dowie się, że wszystko dobrze się ułoży. Pesymista powie, że ta praca nie ma sensu. Malkontent doradzi, że cokolwiek zrobić, i tak znajdzie się osoba, która skrytykuje (więc nie warto), a ten, któremu się nie udało za wszelką cenę będzie szukał powodów potwierdzających nadchodzące fiasko danego wysiłku. Już w tym miejscu można się domyślać, jaką dalszą drogą podąży osoba stojąca u progu ważnej decyzji.

Wspólny mianownik opisanych wyżej doradców jest taki, że działają emocjonalnie, fragmentarycznie oraz w oderwaniu od kontekstu. Koleżanka pomawiająca twojego partnera o nieuczciwość może mieć różne powody, aby cię do niego zniechęcić. Ktoś, kto przed miesiącem ogłosił bankructwo firmy może być zazdrosny o to, że właśnie wprowadzasz na rynek nowy produkt. Ktoś, kto rzuca niepotwierdzone, emocjonalne, bezpodstawne oskarżenia pod adresem twojego przyjaciela, z całą pewnością nie ma dobrych intencji (ani wobec ciebie ani wobec osoby, o której mówi). Podobnie jak ty sam, pomimo solidnego przygotowania, możesz sabotować swoje działania i podążać za niekorzystnymi radami innych, aby potwierdziło się zarówno ich, jak i twoje zdanie o tym, że niepowodzenie jest tylko kwestią czasu.

Jak zatem podejmować właściwe decyzje? Przede wszystkim kierując się własnymi racjonalnymi przemyśleniami, preferencjami oraz rozważeniem tego, jakie zamiary ma osoba wpływająca na nasze decyzje. Ludzie dobrze życzący innym mają wiedzę, doświadczenie, odczuwają emocjonalną harmonię, są najlepszymi doradcami, jakich możesz spotkać. Nie zapominaj jednak też o tym, że konkretna sytuacja widziana oczami 20 osób ma tyleż samo perspektyw - każda z nich jest inna, każda wiąże się z różnymi emocjami, innymi prawdami, pozwala nabrać dystansu i poszerzyć kontekst, jednak jest to ciągle ta sama sytuacja. Przeglądając się w każdej z nich, możesz na pewno wiele zyskać, jednak cała sztuka polega na tym, by zdanie innych było dla ciebie źródłem inspiracji, z którego możesz zaczerpnąć jakąś część do tego, by podjąć własną, suwerenną decyzję, która będzie oddziaływać wyłącznie na twoje życie i to ty będziesz adresatem płynących z niej konsekwencji.

Barbara Michno-Wiecheć - psycholog, psychoterapeuta