Książka ukazuje postać świętej Kingi z całym bogactwem jej pięknej osobowości i kolei losu. Księżniczka węgierska, po ślubie, zostawszy księżną krakowsko-sandomierską, współrządzi z mężem. Wykazuje wielką mądrość i rozsądek w swych działaniach: stara się o pokój, o rozkwit gospodarczy kraju, troszczy się o losy poddanych i sprawiedliwość. W czasach zagrożenia wojennego wykazuje odwagę, dzielnie stawia czoła niebezpieczeństwom i znosi niewygody. W czasach spokojnych dba o oświatę, patronuje piśmiennictwu rodzącemu się dopiero u nas, troszczy się o kulturę. Przy tych wszystkich zajęciach żyje prawie jak mniszka, pokutując i umartwiając się, spędzając wiele czasu na modlitwie, starając się walczyć ze złem w swoim otoczeniu. Ufundowawszy klasztor klarysek w Starym Sączu, po śmierci męża zostaje w nim mniszką. Wszystkie te cechy wytworzyły już za życia księżny aurę świętości.
Wstęp
Jak jak wysokie szczyty przyciągają człowieka i zachęcają do ich zdobycia, pomimo wszelkich związanych z tym trudów, tak też jest i ze świętością. Jest ona bezcennym skarbem, wieńczącym duchowe zmagania człowieka, by w możliwie największym stopniu upodobnić się do Boga, który jest świętym w pełnym tego słowa znaczeniu. Będąc jedynym źródłem świętości, po trzykroć świętym, Bóg pragnie, by jego lud, wydzielony spośród innych narodów, uświęcał się. Dlatego też w Starym Testamencie kierował do Izraela usilne wołanie: „Bądźcie świętymi, ponieważ Ja jestem święty” (Kpł 11, 44). Wezwanie to nabrało nowej mocy w Nowym Przymierzu. Ponieważ Bóg jest święty, wobec tego świętymi powinni być także ci, których On wybrał. Dlatego też Chrystus zachęca: „Bądźcie wy tedy doskonali, jako i Ojciec wasz niebieski doskonały jest” (Mt 5, 48). W podobny sposób apeluje do chrześcijan św. Piotr: „W całym postępowaniu stańcie się wy również świętymi na wzór Świętego, który was powołał” (1 P 1, 16).
Myśl ta zawsze inspirowała chrześcijan w dążeniu do doskonałości. W naszych czasach najlepiej wyraził ją sobór watykański II w konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium. Nawiązując do słów Chrystusa: „świętymi bądźcie”, dokument ten podkreślił głoszoną w Ewangelii naukę o powszechnym powołaniu wiernych do świętości: „Wszyscy chrześcijanie jakiegokolwiek stanu i zawodu powołani są do pełni życia chrześcijańskiego i do doskonałości miłości; dzięki zaś tej świętości chrześcijan także w społeczności ziemskiej rozwija się bardziej godny człowieka sposób życia” (KK 40).
Święci władcy
Pragnienie świętości, zawsze żywo obecne w Kościele, ogarniało coraz to nowe kręgi. Do pierwszej grupy świętych należeli ci, którzy jako świadkowie życia Jezusa Chrystusa przebywali z Nim i mogli tym samym dać o Nim świadectwo, a więc apostołowie, uczniowie i przekaziciele bezpośredniej tradycji. Byli to świadkowie (martyres) w ścisłym tego słowa znaczeniu. Stopniowo mianem tym zaczęto obejmować tych wszystkich, którzy oddali swoje życie za Chrystusa, dając tym samym świadectwo o prawdziwości wiary Chrystusowej i potwierdzając Jego zapowiedź, że zwycięstwo Ewangelii musi wiele kosztować (por. Mt 24, 9-14). To właśnie męczennicy chrześcijańscy byli tą kolejną grupą świętych. Mówi o nich już Apokalipsa św. Jana: „Ujrzałem pod ołtarzem dusze zabitych dla Słowa Bożego” (Ap 6, 9). Męczennicy, dający świadectwo wiary Chrystusowej, byli przez wszystkie wspólnoty kościelne otoczeni szczególną czcią. Ich imionami wypełniono dni chrześcijańskiego kalendarza. Podawani byli wierzącym jako wzór do naśladowania.
W IV wieku, po ustaniu fali krwawych prześladowań, miano świętych rozszerzono na wyznawców. Byli to najpierw asceci, którzy z dala od świata podejmowali „białe męczeństwo”, prowadząc życie oddane modlitwie, pokucie i różnorakim umartwieniom. Oprócz nich od czasów św. Marcina z Tours (zm. 397) aureolą świętości zaczęto ozdabiać wielkich pasterzy Kościoła, którzy zasłynęli z troski o chrześcijańskie oblicze swych wspólnot, z energicznej walki ze złem i z herezją.
Stopniowo do grona świętych zaczęto zaliczać także władców. Pierwsi królowie uznani przez Kościół za świętych pochodzą z wczesnego średniowiecza, z epoki karolińskiej i postkarolińskiej. Byli to: król Burgundów, święty Zygmunt (zm. 523), który po odrzuceniu herezji ariańskiej i odbyciu pokuty za dokonane zbrodnie ufundował opactwo Saint-Maurice-en-Valais, w dzisiejszej Szwajcarii, oraz święty Edmund (zm. 870), król Anglów Wschodnich, zabity przez najeźdźców duńskich, którzy żądali od niego wyparcia się wiary chrześcijańskiej.
Nowe dynastie, które ukształtowały się w Europie między VIII a X wiekiem, a więc Karolingowie, Ottonowie i Kapetyngowie, szukały poparcia Kościoła dla uprawomocnienia swej władzy. W tym celu jak podkreśla André Vauchez – odnowiły tradycje imperium chrześcijańskiego, które przetrwały w Bizancjum, i uzupełniły je obrzędami namaszczenia i koronacji, wprowadzonymi w Hiszpanii za czasów królów wizygockich. W wyniku tego procesu władza królewska nabierała sakralnego charakteru, wyróżniającego ją od reszty wielmoży. Działo się tak zwłaszcza w przypadku tych panujących, którzy ponieśli nagłą śmierć w tragicznych okolicznościach, jak zmarły w 935 roku w Czechach święty Wacław, zamordowany na rozkaz matki i brata, czy święty Olaf II, gorliwie wprowadzający chrześcijaństwo w Norwegii, poległy w 1030 roku w bitwie pod Stiklestad. Oprócz Szwecji i Danii, gdzie aż do końca XIII wieku spotyka się wiele podobnych przypadków, wspomnieć trzeba przede wszystkim Węgry. Tamtejsza dynastia po przyjęciu chrześcijaństwa zachowała sakralny prestiż, którym cieszyli się Arpadowie za czasów pogańskich. W 1083 roku Kościół uznał za świętego króla Stefana I (zm. 1038), który wprowadził na Węgrzech chrześcijaństwo jako religię państwową, oraz jego syna Emeryka (zm. 1031); nieco później dołączył do nich król Władysław (zm. 1095). W Anglii kult anglosaskiego króla Edwarda Wyznawcy (zm. 1066) stał się kultem narodowym. Również i w środkowych rejonach chrześcijańskiego Zachodu aura świętości otaczała niektóre władczynie, jak królowa Matylda (zm. 968), żona Henryka I, lub cesarzowa Adelajda (zm. 999), wdowa po Ottonie I, kanonizowana przez Urbana II w 1097 roku. Sławą świętości cieszył się święty Ludwik IX, król Francji, organizator i uczestnik VI i VII wyprawy krzyżowej, cesarzowe, jak święta Kunegunda, żona Henryka II, księżniczki, jak święta Elżbieta Turyńska (zm. 1231), w Polsce znana jako Elżbieta Węgierska żona landgrafa Turyngii, Ludwika I V, czy księżna śląska, święta Jadwiga (zm. 1243).
W tej grupie świętych władców i władczyń nie brakuje świętych z Polski. Jedną z nich jest św. Kinga, kanonizowana przez papieża Jan Pawła II 16 czerwca 1999 roku w Starym Sączu.
Walcząca za swój ród
Imię Kinga to forma skrócona, utworzona od imienia żeńskiego pochodzenia germańskiego – Kunegunda. Jego pierwotne znaczenie łączy się ze staro-wysoko-niemieckim apelatywem kunni „ród” oraz gund „walka”. Całe więc imię można interpretować jako „walcząca za swój ród”. Średniowieczne źródła polskie poświadczają je jako Kunegunda, Kunigunda, a także w formach skróconych Kenna i najbardziej popularne Kinga.
W świadomości społecznej w ciągu ostatniego wieku imię „Kinga” przeszło dużą ewolucję. O ile bowiem w 1938 roku wybitny etnolog Jan Stanisław Bystroń podawał, iż jest ono rzadkie i już w połowie XIX wieku uchodziło za staroświeckie, o tyle pół wieku później prof. Józef Bubak stwierdzał, iż Kinga to imię, które w Polsce było rzadkie, ale w ostatnich kilkunastu latach stało się popularne i modne.
Wstęp
Święci władcy
Walcząca za swój ród
W węgierskiej rodzinie królewskiej
W nowej ojczyźnie
Dziewicze małżeństwo
Współrządzenie krajem
Pani Ziemi Sądeckiej
Odkrywczyni żup solnych
Starania o kanonizację św. Stanisława
Troska Kingi o życie moralne poddanych . .
Pożegnanie z Krakowem
Fundatorka klarysek w Starym Sączu
Klaryska
Wobec pasterzy Kościoła
Bóg najwyższym dobrem księżnej
Ubóstwo i pokora Kingi
Pokuta i umartwienie Kingi
Zatroskana o bliźniego
Matka ludu i ojczyzny
Troska o oświatę i kulturę polską
Radosna święta
Śmierć Kingi i jej kult
Zakończenie
Literatura poświęcona św. Kindze
ks. Kazimierz Panuś
Wydawnictwo WAM
Kraków 2009
Skomentuj artykuł