Justyn

Jest to imię łacińskie utworzone od imienia Just (Iustus) za pomocą przyrostka -inus, który tworzył przymiotniki przynależnościowe. Justyn (Iustinus) to 'przynależący do Justa (Iustusa)'.

Imię w Polsce poświadczone w 1222 r., ale nigdy nie stało się zbyt popularne.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Justinus, ang., fr. Justin, niem. Justinus, ros. Ustin, Justin, wł. Giustino.

Święci, którzy upamiętnili to imię w świecie chrześcijańskim, nie są zbyt liczni. Martyrologium Rzymskie wymienia sześciu, w tym pięciu męczenników. W Bibliotheca Sanctorum przedstawiono ponadto czterech. Tutaj ukażemy dwie sylwetki: najsłynniejszego i w historii kościelnej najbardziej znanego oraz przedstawiciela czasów nowożytnych.

Justyn, filozof i męczennik. Nazywano go już tak w starożytności. Najzupełniej słusznie. Był rzeczywiście jednym i drugim. Urodził się w palestyńskiej Flavia Neapolis (Napluza, na miejscu starożytnego Sychem) z rodziców pogańskich. W swym Dialogu opowiada nam Justyn, jak to wiedziony pragnieniem znalezienia prawdy, uczęszczał do różnych szkół filozoficznych, słuchając po kolei wykładów stoika, perypatetyka, pitagorejczyka i platonika. Wreszcie jakiś starzec zaznajomił go z chrześcijaństwem i wskazał mu Biblię. Przyjąwszy chrzest w wieku lat 33, zachował strój filozofa i poświęcił się wyjaśnianiu oraz obronie wiary. W czasach Antonina (138-161) przybył do Rzymu i założył tam własną szkołę. Równocześnie napisał kilka dzieł, z których zachowały się dwie Apologie (dla cesarza i dla senatu rzymskiego) oraz Dialog z Żydem Tryfonem. Wiele innych pism (Przeciw herezjom, Przeciw Marcjonowi, Odprawa dana Grekom itd.) zaginęło. Mimo to spuścizna po Justynie, wczesnym świadku Tradycji i jednym z pierwszych, którzy podjęli próbę zbliżenia chrześcijańskiej nauki o objawieniu oraz filozofii greckiej, zwłaszcza złagodzonego platonizmu, jest cennym wkładem w późniejszy rozwój teologii i filozofii. Justyn okazał się umysłem otwartym, pełnym prostoty i optymizmu, a zarazem mężem gorącej wiary, żarliwym w jej obronie. Walcząc w tym duchu z cynikiem Krescentem, naraził się na prześladowanie. Stał się jego ofiarą, wespół z sześcioma innymi chrześcijanami, ponosząc śmierć przez ścięcie. Stało się to około r. 165. Zachował się autentyczny opis męczeństwa. W Martyrologium Rzymskim Justyna wspominano 14 kwietnia, ale nowy kalendarz rzymski, dostosowując się do starego zwyczaju chrześcijan Wschodu, przeniósł termin wspomnienia na 1 czerwca.

Justyn de Jacobis. Urodził się 9 października 1800 r. w San Fele, w królestwie neapolitańskim. Mając lat osiemnaście, wstąpił do łazarzystów, u których też w r. 1824 otrzymał święcenia kapłańskie. Potem z zapałem oddawał się głoszeniu misji ludowych. Przez dłuższy czas był mistrzem nowicjuszy. W r. 1839 wyznaczono go na prefekta apostolskiego misji w Abisynii. Urząd spełniał z całym poświęceniem. Nie zabrakło przeciwności, zwłaszcza że władze cywilne nie odnosiły się doń życzliwie, a miejscowy kler okazywał mu jawną niechęć. W r. 1849 otrzymał sakrę biskupią. W r. 1853 miał już w swym wikariacie pięć tysięcy wiernych. Wyczerpany pracą, usunął się do Erytrei i tam, w dolinie Alighede (Eidele), zmarł w dniu 31 lipca 1860 r. Beatyfikował go Pius XII w r. 1939, kanonizował zaś Paweł VI w r. 1975.