Kiedy twoje serce bije za szybko - nie czekaj!

Silne bicie serca, zawroty głowy, uczucie niepokoju i skurcze serca dochodzące do 700 na minutę! Takie dolegliwości odczuwa 400 tys. Polaków. Aż co dziesiąty 80-latek cierpi na migotanie przedsionków.

Migotanie przedsionków (łac. fibrillatio atriorum, ang. atrial fibrillation, AF) to najczęstsze zaburzenie rytmu serca, polegające na nieskoordynowanym pobudzeniu przedsionków serca, któremu może towarzyszyć szybka akcja komór (od 350 nawet do 700 uderzeń na minutę). Przy tak szybkiej i nieskoordynowanej aktywacji przedsionki przestają pompować krew do komór serca. Dlatego migotanie przedsionków zmniejsza objętość krwi przepompowywanej do serca w ciągu minuty nawet o 20 do 30 proc.!

Przyczyny

Najczęstszymi czynnikami predysponującymi do migotania przedsionków są niewydolność serca u osób starszych i wady zastawkowe u osób młodych. Migotanie przedsionków powstaje na skutek przeciążeń i uszkodzeń przedsionków serca, wywołanych przez m.in. nadciśnienie tętnicze, wady serca, chorobę niedokrwienną serca, zapalenia serca, nadczynność tarczycy, infekcje, choroby płuc, a także toksyny (w tym alkohol) i leki. Migotanie przedsionków może mieć również podłoże genetyczne.

Migotanie przedsionków to najczęstsza po skurczach dodatkowych arytmia serca. Choroba ta występuje u ok. 1-2 proc. dorosłych ludzi, a po 80. roku życia aż u co dziesiątej osoby! Szacuje się, że w Polsce na tę chorobę cierpi ok. 400 tys. osób. W Europie schorzenie dotyka około 4,5 mln osób i jest odpowiedzialne za jedną trzecią wszystkich hospitalizacji z powodu arytmii serca w Unii Europejskiej! Staje się więc poważnym problemem dla publicznego systemu ochrony zdrowia.

Rodzaje

Migotanie przedsionków może wystąpić jako pojedynczy epizod, jednak zwykle obserwuje się nawroty z tendencją do utrwalenia po pewnym czasie. Migotanie przedsionków lekarze dzielą na: napadowe, przetrwałe i utrwalone. To pierwsze ustępuje najczęściej w ciągu doby; przetrwałe - trwa zazwyczaj dłużej niż 7 dni i nie ustępuje samoistnie, natomiast w przypadku utrwalonego migotania przedsionków nie udaje się przywrócić prawidłowego rytmu serca.

Migotanie przedsionków, zwłaszcza napadowe, bywa bardzo dokuczliwe, choć zdarza się także, że niektóre osoby nie odczuwają żadnych dolegliwości. AF najczęściej powoduje uczucie szybkiej i nieregularnej czynności serca, silnego bicia serca, osłabienie, zawroty głowy, zdarzają się także omdlenia, a także uczucie niepokoju. Są to objawy, których nie należy bagatelizować. Nieleczone migotanie przedsionków może powodować powstawanie skrzeplin w przedsionkach serca, które z prądem krwi mogą dostawać się do różnych narządów, powodując m.in. niedokrwienny udar mózgu.

Diagnoza

Migotanie przedsionków rozpoznaje się w zapisie EKG. W przypadkach, gdy występuje rzadko i trwa krótko, potrzebny jest długotrwały zapis - np. EKG metodą Holtera. Ważne jest, aby w przypadku migotania przedsionków znaleźć przyczynę leżącą u jego podłoża. W tym celu wykonuje się dodatkowe badania oceniające stan serca i płuc, czyli: pomiar ciśnienia tętniczego, ECHO serca, RTG klatki piersiowej, a także badania krwi. W przypadku podejrzenia choroby niedokrwiennej serca należy rozważyć test wysiłkowy oraz koronarografię.

Leczenie

Leczenie w każdym przypadku powinno być rozpatrywane indywidualnie. Przebieg leczenia zależy nie tylko od objawów, ale przede wszystkim od skutków i zagrożenia, jakie stwarza AF u konkretnego pacjenta. Migotanie przedsionków wymaga leczenia przede wszystkim przyczyny, następnie należy wybrać strategię leczenia samej arytmii. U części chorych należy przywrócić prawidłowy rytm serca, a następnie starać się go utrzymać. Można to osiągnąć lekami antyarytmicznymi (niektórzy chorzy wymagają stałego podawania leków, a inni tylko w czasie napadu), kardiowersją (elektryczną lub za pomocą doraźnie stosowanych leków, czyli tzw. kardiowersją farmakologiczną), a w wybranych przypadkach ablacją.

Jeśli migotanie przedsionków występuje sporadycznie, można zastosować tzw. strategię pigułki w kieszeni. Wówczas chory przyjmuje lek, jak tylko poczuje, że wystąpiło migotanie. U pozostałych chorych, u których migotanie przedsionków przeszło w formę utrwaloną, można ograniczyć leczenie do utrzymania średniej częstości pracy komór serca w przedziale 70-90/min w spoczynku i <120/min w czasie wysiłku. U chorych, u których praca komór w przebiegu migotania przedsionków jest bardzo zwolniona, należy rozważyć wszczepienie rozrusznika serca.
U wszystkich chorych należy ocenić ryzyko zakrzepowo-zatorowe (udar mózgu, zatorowość płucna), jakie stwarza migotanie przedsionków i zastosować odpowiednie leczenie przeciwzakrzepowe. W przypadku znacznego ryzyka wystąpienia zakrzepu stosuje się doustne leki przeciwkrzepliwe, w ryzyku umiarkowanym stosuje się kwas acetylosalicylowy, a w sytuacji bardzo niskiego ryzyka można nie stosować żadnej profilaktyki przeciwzakrzepowej.

Pierwsze europejskie wytyczne dotyczące migotania przedsionków

Przedstawione na niedawno zakończonym w Sztokholmie kongresie European Society of Cardiology 2010, najnowsze wytyczne ESC dotyczące leczenia migotania przedsionków, zawierają wiele nowych zaleceń. Przewodniczący zespołu opracowującego wytyczne do leczenia migotania, dr A. John Camm z University of London, powiedział, że po raz pierwszy Europejczycy stworzyli niezależne wskazówki dotyczące AF. Poprzednie wytyczne sprzed czterech lat pochodziły ze współpracy AHA i ACC.

Najważniejsze z nowych zaleceń obejmują: wprowadzenie skali objawów AF, dodanie kategorii pacjentów "z długotrwałym uporczywym AF", ocenę ryzyka dla określenia, którzy z pacjentów mogą odnieść najwięcej korzyści z nowych antykoagulantów w zapobieganiu udarom mózgu, nowe wytyczne dotyczące kontroli czynności serca, wskazówki do stosowania leku antyarytmicznego (dronedaronu), oficjalne wskazania do stosowania ablacji w leczeniu, zalecenia empirycznych metod leczenia w zapobieganiu powikłaniom AF i wskazówki co do konkretnych "sytuacji szczególnych".

Źródło:Kiedy serce bije za szybko