Abp Gądecki zapowiada Krajowy Kongres

Po raz pierwszy w Polsce odbędzie się Krajowy Kongres Diecezjalnych Rad Duszpasterskich. Spotkanie zaplanowano na 22-23 września w Licheniu. O idei i szczegółach Kongresu mówi w wywiadzie dla KAI jego główny organizator abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski.

KAI: Księże Arcybiskupie, jaki cel stawiają sobie organizatorzy Kongresu Diecezjalnych Rad Duszpasterskich?

Abp Stanisław Gądecki: Głównym celem Kongresu będzie spotkanie członków Diecezjalnych Rad Duszpasterskich z wszystkich polskich diecezji, przyjrzenie się ich działalności i metodologii pracy oraz wzajemna wymiana doświadczeń, a przede wszystkim przemyślenie zadań na przyszłość. Ponadto ukazanie form i możliwości współpracy między Diecezjalną Radą Duszpasterską a biskupem diecezji.

Hasłem Kongresu są słowa: "Rozpoznanie - Dialog - Współpraca", zaczerpnięte z adhortacji "Christifideles Laici" nr 25, w której Jan Paweł II napisał o potrzebie tworzenia Diecezjalnych Rad Duszpasterskich, jako organów doradczych biskupa. Ojciec Święty wskazywał, że "w rzeczywistości chodzi tu o zasadniczą formę współpracy i dialogu, a także rozpoznania na szczeblu diecezjalnym". Dodawał, że "udział świeckich w tych radach pozwoli rozszerzyć zakres konsultacji, a zasada współpracy, mającej w pewnych przypadkach charakter decyzyjny, będzie stosowana szerzej i odważniej".

Organizatorzy Kongresu pragną więc uświadomić członkom rad, jak cenny jest dialog między biskupem diecezji a radą duszpasterską. Dotyczyć on winien w pierwszym rzędzie rozpoznawania sytuacji Kościoła lokalnego wobec otaczających go wyzwań, jak i owocnej realizacji programu duszpasterskiego na terenie danej diecezji. A skoro obecny program realizowany jest pod hasłem: "Kościół domem i szkołą komunii", warto postawić pytanie, w jaki sposób Diecezjalne Rady Duszpasterskie mogą wspomóc proces budowania Kościoła wedle tej właśnie koncepcji.

W tym kontekście warto przypomnieć, że wśród zasadniczych celów działania Diecezjalnych Rad Duszpasterskich jest opracowywanie lokalnego programu duszpasterskiego, w zgodzie z programem ogólnopolskim, a ponadto inspirowanie inicjatyw misyjnych i katechetycznych oraz uwrażliwianie opinii publicznej na problemy Kościoła i ułatwianie pracy duszpasterskiej duchownym.

Diecezjalne Rady Duszpasterskie składać się winny głównie z kompetentnych osób świeckich, współpracujących z księżmi i osobami konsekrowanymi. W praktyce często składają się w większości z księży.

- Z każdej diecezji zaproszono przedstawicieli Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej: 4 osoby, w tym jej sekretarza. Są to zarówno ludzie świeccy jak i przedstawiciele życia konsekrowanego. Na razie swój udział zgłosiło 66 osób z 23 diecezji. Spodziewamy się jednak, że docelowo może ich być około 200. Czekamy na pozostałe diecezje.

- Będzie to interesujący punkt spotkania, gdyż wyniki badań są bardzo ciekawe. Ich autorzy rozesłali ankiety do wszystkich diecezji, pytając o statut Rad, ich regulamin, program i sposoby działania, podejmowane zagadnienia. Starali się stworzyć socjologiczny obraz działania Diecezjalnych Rad Duszpasterskich w Polsce.

- Miałem okazję zapoznać się ze wstępnymi wnioskami. Wynika z nich, że nie we wszystkich diecezjach istnieją Rady Duszpasterskie, a tam gdzie istnieją nie zawsze spotykają się regularnie. Autorzy badania zwracają uwagę, że - w świetle ankiet - spotkania rad mają nierzadko ogólnikowy charakter, dokumenty dotyczące ich przebiegu są lakoniczne, a w kilku diecezjach posiedzenia rad nie są zwoływane od kilku lat, choć powinny się odbywać przynajmniej raz w roku.

Z drugiej strony, tam gdzie rady działają, podejmują konkretne inicjatywy duszpasterskie i sprawnie wykorzystują potencjał intelektualny osób świeckich. Autorzy badania jako dobry przykład wskazują archidiecezję warszawską.

- To, czy Rady Duszpasterskie będą działały intensywniej, jest testem na ile poważnie traktowane są zobowiązania ogólnokościelne, w tym wskazania Soboru. Dlatego już pierwszego dnia Kongresu będziemy mówić, co dokumenty Soboru Watykańskiego II oraz późniejsze dokumenty Kościoła w Polsce proponują w zakresie pracy Diecezjalnych Rad Duszpasterskich. Temat ten zreferuje ks. dr hab. Bogusław Drożdż. Z kolei o stojących przed Kościołem w Polsce zadaniach w sferze społecznej mówić będzie bp Józef Kupny w oparciu o dokument KEP: "W trosce o człowieka i dobro wspólne".

Z pewnością poprawy wymaga także sposób działania "struktur komunijnych Kościoła", czyli rad duszpasterskich i ekonomicznych na poziomie parafialnym. Udział świeckich wymaga zmiany postawy zarówno proboszczów, by darzyli zaufaniem świeckich i starali się z nimi współpracować, jak i parafian, by wykazywali większą inicjatywę. W starszym pokoleniu duchownych taka współpraca przebiega trudniej, a w młodszym nie zawsze jest lepiej. Zależy to bardziej od charakteru i świadomości eklezjalnej danego duszpasterza niż od jego wieku.

- Zaufania trzeba się uczyć po obu stronach. Z jednej strony księża narzekają na świeckich, że ci "marudzą" i mają co chwilę nowe pomysły, co proboszcz powinien zrobić. Z drugiej świeccy narzekają, że proboszcz nie wychodzi do nich z inicjatywą lub nie zwołuje posiedzeń rady, marnując ich dobre chęci.

Natomiast o tym jak działalność Diecezjalnych Rad Duszpasterskich wygląda od strony osób świeckich usłyszymy w drugim dniu Kongresu, z wystąpienia Krzysztofa Jankowiaka: "Rola osoby świeckiej w pracach Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej". Przewidzieliśmy też zajęcia w grupach poświęcone praktycznej stronie pracy diecezjalnej rady i wewnętrznego podziału ról. Poprowadzą je abp Damian Zimoń i bp Adam Lepa wraz z przedstawicielami diecezji zielonogórsko-gorzowskiej oraz przemyskiej.

- Drugiego dnia spotkania w Licheniu ks. dr. Krystian Piechaczek wygłosi wykład na temat adaptacji Ogólnopolskiego Programu Duszpasterskiego do warunków diecezjalnych.

W ramach obecnego, trzyletniego programu duszpasterskiego od początku staramy się ożywić "struktury komunijne" w Kościele: diecezjalne rady duszpasterskie, rady społeczne przy biskupie diecezji, parafialne rady duszpasterskie i parafialne rady ekonomiczne. Jednym z kroków ku temu jest przygotowywany kongres w Licheniu. Jego celem jest wzmocnienie działalności rad duszpasterskich diecezji, a kolejny kongres poświęcony zostanie radom działającym w parafiach. Chodzi o to, by owocem realizacji 3-letniego programu duszpasterskiego "Kościół domem i szkoła komunii" stała się rzeczywista współodpowiedzialność świeckich za przekaz wiary. Wierni winni czuć się "zadomowieni" w Kościele, przez co również Kościół stanie się bardziej udomowiony - prezentujący się bardziej jako dom niż jako instytucja.

Wprawdzie rady duszpasterskie nie dają zbawienia, tylko przynosi je Chrystus, ale poszerzają pole widzenia na ważne sprawy Kościoła, w szczególności na te, które lepiej widzą świeccy z racji swej obecności w świecie.