Będzie kolejne zawiadomienie do prokuratury ws. fundacji o. Tadeusza Rydzyka?

Koncern paliwowy Orlen rozważa złożenie zawiadomienia do prokuratury w związku z wypłatą 10 milionów złotych dla fundacji Lux Veritatis, powiązanej z ojcem Tadeuszem Rydzykiem. Sprawa dotyczy ugody zawartej między fundacją, PZU oraz spółką Exalo Drilling (należącą do Grupy Orlen) w związku z odwiertem geotermalnym w Toruniu.

• Orlen rozważa złożenie zawiadomienia do prokuratury w sprawie wypłaty 10 mln zł dla fundacji Lux Veritatis o. Rydzyka
• Nowy zarząd PZU już złożył zawiadomienie, twierdząc że odszkodowanie było nienależne
• Sprawa dotyczy odwiertu geotermalnego w Toruniu z 2009 roku, przekazanego fundacji w 2014 roku
• Fundacja zgłosiła roszczenie dopiero w 2020 roku, żądając początkowo 75 mln zł
• Eksperci wskazywali na przedawnienie roszczenia (upłynął dwuletni termin)
• Mimo to poprzednie kierownictwo PZU dążyło do wypłaty odszkodowania
• Próbowano wpłynąć na opinię prawną eksperta, by usunąć przeszkody prawne
• Ugodę na 20 mln zł (po 10 mln od PZU i Exalo Drilling) podpisano 12 października 2023 r., tuż przed wyborami
• Trwają audyty mające ustalić, kto konkretnie odpowiada za decyzję o wypłacie
• Istnieje podejrzenie działania na szkodę spółek państwowych i oszustwa wobec firm reasekuracyjnych

Kontrowersyjna ugoda pod lupą nowych władz

Obecne kierownictwo Orlenu twierdzi, że mogło dojść do nieuzasadnionego przekazania środków fundacji Lux Veritatis, co może stanowić działanie na szkodę spółki Exalo Drilling. Władze koncernu wskazują na wypłatę znacznej kwoty bez podstawy prawnej i uzasadnienia, co budzi wątpliwości szczególnie w kontekście trudnej sytuacji finansowej firmy.

Również nowy zarząd PZU złożył już zawiadomienie do prokuratury, twierdząc, że odszkodowanie wypłacone podmiotowi związanemu z redemptorystą było nienależne. Według obecnych władz ubezpieczyciela, poprzednie kierownictwo dążyło do wypłaty pieniędzy mimo licznych wątpliwości prawnych.

Historia kontrowersyjnego odwiertu

Sprawa sięga 2009 roku, kiedy rozpoczęto prace nad odwiertem geotermalnym TG-2 w Toruniu. Inwestycja, wykonywana przez państwową spółkę PNiG Jasło (poprzednika prawnego Exalo), została przekazana fundacji Lux Veritatis w 2014 roku.

Dopiero w 2020 roku, sześć lat po odbiorze inwestycji, fundacja zgłosiła roszczenie odszkodowawcze, kwestionując jakość wykonania prac. Początkowo domagała się aż 75 milionów złotych. Wszystkie analizy wskazywały jednak, że roszczenie jest przedawnione, ponieważ upłynął dwuletni okres przewidziany prawem.

Wątpliwe działania poprzednich władz

Mimo wątpliwości pracowników PZU zajmujących się likwidacją szkód, poprzednie kierownictwo ubezpieczyciela dążyło do wypłaty odszkodowania. Z zawiadomienia złożonego przez obecny zarząd PZU wynika, że kilkanaście osób zaangażowało się w wypracowanie metody, by usunąć przeszkody prawne i wypłacić pieniądze fundacji.

Szczególnie kontrowersyjne było postępowanie w sprawie opinii eksperckiej. Gdy jeden z najlepszych specjalistów w dziedzinie prawa ubezpieczeniowego przedstawił projekt ekspertyzy wskazujący na brak podstaw do wypłaty z powodu przedawnienia, miało dojść do spotkania online z udziałem ówczesnego członka zarządu PZU, Ernesta Bejdy. Ekspert twierdzi, że sugerowano mu wprowadzenie wątpliwości do opinii, na co nie przystał.

Ugoda zawarta tuż przed wyborami

Ostatecznie, mimo negatywnych opinii prawnych, doprowadzono do ugody. Spółki PZU i Exalo podzieliły się po połowie odszkodowaniem dla fundacji Rydzyka i w sumie zapłaciły 20 milionów złotych.

Co znamienne, ugoda została podpisana 12 października 2023 roku – zaledwie kilka dni przed wyborami parlamentarnymi, w których zwyciężyły ugrupowania opozycyjne wobec PiS.

Trwają audyty i poszukiwanie odpowiedzialnych

Nieoficjalnie wiadomo, że decyzja o wypłacie odszkodowania mogła zapaść na najwyższych szczeblach kierownictwa państwowych spółek. Obecnie trwa poszukiwanie dokumentów, które wskażą konkretne osoby odpowiedzialne za przekazanie tych środków toruńskiej fundacji.

Do tej pory w Grupie Orlen przeprowadzono prawie 120 audytów i kontroli za okres od 2016 do 2024 roku. Część spraw, w tym umowa trójstronna pomiędzy Exalo Drilling, PZU i Lux Veritatis, jest niezależnie badana przez odpowiednie służby zewnętrzne.

Sprawa budzi szczególne zainteresowanie opinii publicznej ze względu na kontrowersje wokół finansowania podmiotów związanych z ojcem Rydzykiem oraz podejrzenia o wykorzystywanie państwowych spółek do wspierania zaprzyjaźnionych instytucji.