Czy Franciszek jest dla Polaków autorytetem? CBOS opublikował sondaż

Papież Franciszek jest autorytetem dla 57 proc. dorosłych Polaków. W 2015 r. darzyło go uznaniem 84 proc. ankietowanych - wynika z sondażu CBOS. Według autorów sondażu pogorszenie wizerunku papieża Franciszka jest efektem jego reakcji na wojnę w Ukrainie.

Według autorów badania osobą cieszącą się wśród Polaków największym autorytetem (nie tylko w Kościele) przez ostatnie dziesięciolecia pozostawał papież Jan Paweł II.

W badaniu z września 2018 r., a więc realizowanym jeszcze przed wyraźnym pogorszeniem ocen Kościoła, ogółem 92 proc. ankietowanych uznawało Jana Pawła II za ważny autorytet moralny. Obecnie deklaracje takie składa 81 proc. respondentów, w tym 56 proc. - w sposób zdecydowany. Zatem, mimo znaczącego spadku autorytetu polskiego papieża, dla ogromnej większości dorosłych pozostaje on osobą wyznaczającą normy moralne.

Następca Jana Pawła II Benedykt XVI jest autorytetem dla 60 proc. dorosłych. W porównaniu z poprzednim pomiarem, realizowanym w 2013 r., odsetek takich osób zmniejszył się o 4 punkty procentowe.

Największe zmiany w postrzeganiu papieża Franciszka

Z sondażu wynika, że największe zmiany zaszły w postrzeganiu papieża Franciszka, który wprawdzie cieszył się mniejszym autorytetem niż Jan Paweł II, jednak dość powszechnie wywoływał pozytywne reakcje. W badaniach z 2014 i 2015 r. ponad cztery piąte respondentów darzyło go uznaniem w kwestiach moralności (odpowiednio 83 proc. i 84 proc.). Obecnie pozostaje on autorytetem dla 57 proc. dorosłych Polaków.

"Bez wątpienia pogorszenie wizerunku papieża Franciszka jest w dużej mierze efektem jego rozmijających się z odczuciami społecznymi reakcji na wojnę w Ukrainie" - ocenili autorzy sondażu.

Według CBOS im starszy wiek, im mniejsza miejscowość, niższy poziom wykształcenia i mniejsze dochody, tym częściej uznawany jest autorytet wszystkich wymienionych papieży - i odwrotnie: im młodszy wiek, większa miejscowość, wyższy status społeczno-ekonomiczny, tym częstsze jest kwestionowanie autorytetu przywódców Kościoła.

Osoby wierzące i uczestniczące w praktykach religijnych z reguły uznają autorytet papieży

Ponadto kluczowe znaczenie dla stosunku do wszystkich papieży ma wiara, udział w praktykach religijnych, a także powiązana z nimi orientacja polityczna. Osoby wierzące i uczestniczące w praktykach religijnych (szczególnie robiące to przynajmniej 1-2 razy w miesiącu) z reguły uznają autorytet papieży, zwłaszcza Jana Pawła II. Dość jednoznacznie odrzucają go niewierzący.

Z kolei nieuczestniczący w praktykach religijnych w większości kwestionują autorytet następców Jana Pawła II, jego samego odrzucają wyraźnie rzadziej (44 proc. uznaje go za autorytet, 50 proc. - nie).

Jak podaje CBOS, autorytet wszystkich papieży w większości uznają badani deklarujący prawicowe i centrowe poglądy polityczne, a także ankietowani indyferentni politycznie. Z kolei respondenci identyfikujący się z lewicą przeważnie kwestionują autorytet Benedykta XVI i Franciszka, ponad połowa z nich z uznaniem wypowiada się o Janie Pawle II.

Przywódcy Kościoła i ich nauczanie cieszą się największym uznaniem wśród wyborców Prawa i Sprawiedliwości. Wszyscy trzej papieże spotykają się także z pozytywną oceną większości zwolenników Polski 2050 Szymona Hołowni. Z kolei sympatycy Koalicji Obywatelskiej i Konfederacji uznają w większości autorytet Jan Pawła II, przy czym spora część zwolenników Konfederacji wyraża aprobatę także dla Benedykta XVI i jego nauczania. Oba elektoraty kwestionują autorytet papieża Franciszka. Zdeklarowani wyborcy Lewicy odrzucają nauczanie wszystkich trzech papieży.

Autorytety w polskim Kościele

36 proc. Polaków twierdzi, że wśród ludzi Kościoła jest osoba, która jest dla niego autorytetem w sprawach wiary i moralności.

Wśród konkretnych postaci najczęściej wskazywano świętych i błogosławionych: Jana Pawła II, prymasa Stefana Wyszyńskiego, a także ks. Jerzego Popiełuszkę, rzadziej Matkę Teresę z Kalkuty, świętą Faustynę i ojca Pio. Spośród innych znanych osób duchownych najczęściej powtarzały się nazwiska ks. prof. Józefa Tischnera, ks. Piotra Pawlukiewicza, dominikanina ojca Adama Szustka, ks. Adama Bonieckiego, a także ks. Jana Kaczkowskiego, ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, abp. Marka Jędraszewskiego, abp. Grzegorza Rysia i ks. prof. Alfreda Wierzbickiego.

Co czwarta osoba wskazywała na autorytet księdza znanego lokalnie, np. proboszcza lub wikarego w swojej parafii, niekiedy mówiono w tym kontekście także o konkretnych zakonnikach lub siostrach zakonnych. Tylko stosunkowo niewielu badanych jako autorytet w sprawach wiary i moralności przywoływało osoby świeckie, na ogół członków rodziny.

Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono od 2 do 12 maja na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.

Źródło: PAP / pk