Formacja świeckich i łączenie parafii. Postulaty syntezy synodalnej archidiecezji warmińskiej

Formacja katechetyczna i liturgiczna świeckich, szersza oferta duszpasterska dla poszczególnych grup wiernych; większe zaangażowanie świeckich w życie wspólnoty oraz łączenia parafii - to główne postulaty wynikające z syntezy konsultacji synodalnych archidiecezji warmińskiej.

XVI Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów na temat "Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja" trwa od października 2021 r. Po raz pierwszy w historii pierwszym etapem synodu były szerokie konsultacje przeprowadzone na poziomie diecezji. Po ich zakończeniu rozpocznie się faza kontynentalna, a w październiku 2023 powszechna.

Z syntezy synodalnej archidiecezji warmińskiej wynika, że w ocenie wiernych Kościół jest zarówno wspólnotą ludzi o podobnych wartościach, ale także miejscem modlitwy i skupienia oraz pojednania się z Bogiem.

Przyznano, że wielu z nich "redukuje Kościół do instytucji o cechach świeckich, z wyłączeniem jego nadprzyrodzonego charakteru, zapominając, iż jest on 'drogą do zbawienia'". Dla osób, które odeszły od praktykowania wiary w Kościele, jest on "wyłącznie ludzką instytucją, niejako oderwaną od Boga, z którym mogą oni pojednać się czy nawiązać kontakt bez jego pomocy” - czytamy w syntezie.

Oceniono, że "głębszej refleksji pastoralnej wymagają głosy pochodzące od wiernych, którzy praktykują, ale Kościół nie jest dla nich ważną wspólnotą". Zwrócono uwagę, że pojawiały się głosy, w których uczestnicy synodu mówili, że "nie czują w swojej parafialnej wspólnocie żadnego związku z posługującymi tam księżmi, ale także z innymi ludźmi przychodzącymi na mszę św.".

W ocenie diecezjalnej rady duszpasterskiej, konieczne jest "tworzenie w parafiach przestrzeni dla działalności osób świeckich, zwiększenia ich zaangażowania w życiu parafii, w liturgię, a także dalszego rozwijania ruchów i stowarzyszeń katolickich, przy jednoczesnym integrowaniu ich z parafią i włączaniu w odpowiedzialność za jej codzienne życie".

Z syntezy wynika, że klerykalne patrzenie na Kościół dotyka zarówno księży, jak i świeckich. Zwrócono uwagę, że "wielu wiernych uzależnia swoją obecność w Kościele i zaangażowanie w jego życie od działalności księży w parafii, zrzucając na nich całą odpowiedzialność za funkcjonowanie wspólnot".

Wskazano na związek między jakością pracy duszpasterskiej księży, w tym m.in. ich kazań, czy podejściu do ludzi, a tym, jak wierni odnajdują się w swoich parafiach.

Zdaniem autorów syntezy konieczna jest pogłębiona formacja świeckich i zwiększenie ich roli w kościelnych procesach decyzyjnych poprzez włączanie ich w istniejące już struktury.

Dostrzeżono m.in. zaburzenie naturalnego łańcucha przekazywania wiary, które powinno dokonywać się w rodzinie.

W obliczu kryzysu powołań kapłańskich wskazano na konieczność łączenia parafii. W związku z tym, w ocenie Rady Duszpasterskiej, "niezbędne jest formowanie świeckich lektorów, akolitów czy katechistów ku wzięciu na siebie odpowiedzialności za swoje wspólnoty, szczególnie tam, gdzie obecność kapłana nie jest codzienna" – czytamy w syntezie.

Uczestnicy ankiet wskazywali na potrzebę większej troski o liturgię postulując odpowiednie przygotowanie nabożeństw, dbanie o muzykę kościelną oraz wprowadzenie katechezy liturgicznej, w czasie której można wyjaśnić znaczenie znaków i symboli.

Na pytanie o rozwiązania i pomysły dla Kościoła, które warto wprowadzić w życie, w ocenie autorów syntezy można było zaobserwować szerokie spektrum poglądów i postaw. Pojawiły się głosy krytyki Kościoła za zbytnie zaangażowanie się w bieżącą politykę, ale także stwierdzające, że zbyt rzadko wypowiada się na temat aktualnych problemów.

Skrajne stanowiska odnosiły się także do duszpasterstwa osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach, czy dla osób LGBT. W dokumencie wskazywano na brak oferty duszpasterskiej dla poszczególnych grup wiernych, takich jak mężczyźni, intelektualiści czy chociażby osoby rozwiedzione.

"Wierni postulowali również zwiększenie obecności kobiet w organach zarządzających w Kościele, dopuszczanie do posług, do bycia nadzwyczajnymi szafarzami Komunii świętej, ale także do aktywnej obecności chociażby w formacji seminaryjnej" - napisano w syntezie.

Zdaniem autorów dokumentu, "zdecydowana większość wiernych, którzy wzięli udział w fazie konsultacji, pragnie Kościoła bardziej ewangelicznego, synodalnego, w którym duchowni i świeccy wspólnie działają dla jego dobra".

Źródło: PAP / tk