Gniezno: uroczystości ku czci św. Wojciecha

Do Gniezna przyjadą m.in. prymas senior kard. Józef Glemp, prymas Czech kard. Dominik Duka, metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, emerytowany arcybiskup wrocławski kard. Henryk Gulbinowicz, przewodniczący KEP abp Józef Michalik oraz nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore.

Udział w uroczystościach potwierdzili także: metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki, metropolita ryski (Łotwa) abp Zbigniew Stankiewicz, biskup witebski (Białoruś) Władysław Blin oraz bp Włodzimierz Juszczak OSBM, ordynariusz Eparchii Wrocławsko-Gdańskiej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Obecni będą także biskupi z Litwy: bp Jonas Ivanauskas, bp Rimantas Norvila i bp Arunas Poniskaitis. Metropolitę mińsko-mohylewskiego abp. Tadeusza Kondrusiewicza z Białorusi reprezentować będzie bp Kazimierz Wielikosielec OP, biskup pomocniczy diecezji pińskiej.

Z polskich hierarchów obecność na uroczystościach świętowojciechowych potwierdzili m.in.: wiceprzewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki z Poznania, abp Wacław Depo z Częstochowy, abp Marian Gołębiewski z Wrocławia, abp Edward Ozorowski z Białegostoku, abp Wiktor Skworc z Katowic, a także metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga, metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba oraz biskup polowy WP Józef Guzdek.

W Gnieźnie gościć będą także duchowni z Magdeburga oraz rektorzy Polskiej Misji Katolickiej z Niemiec, Szwecji, Danii, Węgier, Luksemburga, Brazylii, Dublina, Beneluksu, Anglii i Walii. W odpuście, jak co roku, wezmą udział także przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, reprezentanci różnych grup zawodowych, organizacji i stowarzyszeń katolickich oraz delegacje parafii z całej archidiecezji gnieźnieńskiej.

Uroczystości odpustowe rozpoczną się tradycyjnie w sobotni wieczór (28 kwietnia), w katedrze gnieźnieńskiej, pierwszymi nieszporami o św. Wojciechu. Nabożeństwu, które rozpocznie się o godzinie 19.30 przewodniczyć będzie i homilię wygłosi abp Wojciech Ziemba z Olsztyna. Po nieszporach z katedry wyruszy procesja z relikwiami św. Wojciecha, która przejdzie ulicami miasta do kościoła pw. św. Michała Archanioła, gdzie odbędzie się całonocne czuwanie. Procesję poprowadzi abp Celestino Migliore. Na Wzgórzu Zbarskim wiernych pozdrowią obecni na uroczystości hierarchowie.

W niedzielę rano srebrny relikwiarz św. Wojciecha przeniesiony zostanie ponownie na Wzgórze Lecha, gdzie u stóp katedry sprawowana będzie o godzinie 10.00 uroczysta suma odpustowa. Eucharystii przewodniczyć będzie prymas Polski abp Józef Kowalczyk, a homilię wygłosi metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz. Jak co roku, podczas Mszy św. przedstawiciele młodzieży odbiorą z rąk Prymasa Polski księgi Pisma Świętego, a pod koniec Eucharystii abp Migliore nałoży krzyże misyjne ponad 30 misjonarzom świeckim i duchownym. Po Mszy św., o godzinie 12.00, na Placu św. Wojciecha zaplanowano koncert grupy "Deus meus".

Podczas sumy odpustowej kard. Stanisław Dziwisz oficjalnie przekaże relikwie bł. Jana Pawła II dla katedry gnieźnieńskiej. Relikwie umieszczone zostaną w dwóch relikwiarzach: ampułka z krwią w relikwiarzu, który docelowo zainstalowany zostanie w ołtarzu katedralnej kaplicy św. Stanisława, skrawek tkaniny nasączony krwią w pacyfikale (relikwiarzu w kształcie krzyża), który będzie podawany wiernym do ucałowania.

Uroczystości świętowojciechowe zakończą się drugimi nieszporami o św. Wojciechu, które odprawione zostaną w katedrze gnieźnieńskiej w niedzielne popołudnie o godzinie 16.00. Nabożeństwu przewodniczyć będzie i homilię wygłosi ordynariusz diecezji łowickiej bp Andrzej Dziuba. Po nabożeństwie, przed katedrę, odbędzie się tradycyjne błogosławieństwo dzieci.

Podobnie jak w latach ubiegłych uroczystościom odpustowym towarzyszyć będzie pielgrzymka młodzieży archidiecezji gnieźnieńskiej do grobu św. Wojciecha. Jej głównymi elementami będzie sobotnie, piesze przejście młodych z Ostrowa Lednickiego do Gniezna oraz Msza św. sprawowana o godzinie 15.00 w katedrze gnieźnieńskiej pod przewodnictwem bp. Wojciecha Polaka. Do Gniezna z Miłosławia pielgrzymować będą także, po raz pierwszy, na rowerach miłośnicy BMX-ów. Wcześniej, w bazylice prymasowskiej modlić się będą wspólnie z najbliższymi osoby niepełnosprawne, którym bp Bogdan Wojtuś udzieli sakramentu bierzmowania.

Tegorocznym uroczystościom towarzyszyć będzie także prezentacja księgi jubileuszowej "Progrediamur oportet in spe" wydanej z okazji 20. rocznicy nowych struktur diecezjalnych w Polsce i dedykowanej abp. Józefowi Kowalczykowi. Prezentacja odbędzie się w sobotę, 28 kwietnia, o godzinie 12.00 w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie.

Św. Wojciech urodził się w 956 roku w czeskich Libicach. Był szóstym dzieckiem książęcej pary Sławnika i Strzyżysławy. Od dziecka przeznaczony do stanu duchownego w wieku 27 lat został biskupem praskim. Bezkompromisowy, niezrozumiany i skonfliktowany z diecezjanami wyjechał do Rzymu. Tam wstąpił do klasztoru benedyktynów na Awentynie. Po nakazanym przez papieża powrocie do Pragi i ponownym konflikcie z wiernymi zdecydował się na wyjazd na misje.

Wojciech gościł w Gnieźnie u księcia Bolesława Chrobrego tuż przed wyjazdem na północ, do plemienia Prusów. W drodze zatrzymał się w Gdańsku, gdzie nauczał i chrzcił. 23 kwietnia 997 roku po nieudanej próbie chrystianizacji Prusów został przez nich zamordowany. Według tradycji Bolesław Chrobry wykupił jego ciało z rąk pogan za tyle złota, ile ważyło, a następnie złożył w Gnieźnie, w kościele zbudowanym na Wzgórzu Lecha. Dwa lata później, w 999 roku papież Sylwester II wyniósł Wojciecha na ołtarze, a w roku następnym do Gniezna pielgrzymował cesarz niemiecki Otton III, który ogłosił papieską decyzję o erygowaniu pierwszej polskiej archidiecezji i metropolii ze stolicą w Gnieźnie.

Gnieźnieńskie uroczystości świętowojciechowe należą do najstarszych i największych w Polsce. Pierwszym odnotowanym przez kroniki aktem kultu św. Wojciecha był tzw. Zjazd Gnieźnieński w roku 1000, kiedy to cesarz niemiecki Otton III przybył do Gniezna, by modlić się u grobu męczennika. Kolejne wzmianki odnotowano na przełomie XII i XIII wieku. Z okresu tego pochodzi kilkanaście dokumentów noszących podpisy książąt wielkopolskich i tę samą datę - 23 kwietnia, co wskazuje na to, że uroczystości patronalne ku czci św. Wojciecha miały już formę zorganizowaną.

Uroczystości świętowojciechowe o charakterze zbliżonym do współczesnego, zaczęto organizować w Gnieźnie w pierwszej połowie ubiegłego wieku. Przez szereg lat miały one wymiar wyłącznie diecezjalny, ograniczany dodatkowo w czasach PRL-u. Dopiero w latach 80. ubiegłego wieku nabrały one charakteru ogólnopolskiego.