Kanonizacja dwóch świętych przyjaciół Żydów

Zbliżająca się kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II budzi duże i pozytywne zainteresowanie w izraelskich środkach przekazu. Zwracają one uwagę, że do chwały ołtarzy wyniesieni zostaną dwaj papieże, których z pewnością można zaliczyć do przyjaciół Żydów i którzy uczynili najwięcej dla poprawy stosunków między chrześcijanami, zwłaszcza katolikami, a narodem Przymierza.

"Jan XXIII i Jan Paweł II, którzy w tę niedzielę zostaną ogłoszeni świętymi, zrobili tak wiele, aby położyć kres dwu tysiącom lat antysemityzmu katolickiego, że hebrajska organizacja obrony praw człowieka nazywa ich «bohaterami narodu żydowskiego»" - napisała agencja internetowa Ynews.

Papieża Roncallego z wielką miłością wspomina wspólnota żydowska w Rzymie - najstarsza wśród społeczności diaspory żydowskiej na świecie, która w dzisiejszej stolicy jest obecna od ponad dwóch tysięcy lat, czyli na długo przed zniszczeniem Jerozolimy przez Rzymian w 70 r. po Chrystusie. Szczególną jej wdzięczność zdobył fakt, że Jan XXIII jako pierwszy papież, przejeżdżając w 1959 obok stołecznej synagogi, zatrzymał się, pozdrowił wyznawców judaizmu i przez chwilę porozmawiał z ludźmi, którzy właśnie wychodzili ze świątyni.

Ponadto abp Giuseppe Roncalli w latach II wojny światowej jako delegat apostolski w Stambule uczynił wiele dla ratowania Żydów z Bałkanów, wyrabiając im wizy i wydając fałszywe metryki chrztu. Dzięki temu wielu z nich trafiło z krajów okupowanych przez Niemców do neutralnej formalnie Turcji a stamtąd do Palestyny, kontrolowanej wówczas przez Brytyjczyków. Potem już jako papież usunął wyrażenie "wiarołomni Żydzi" z tekstu modlitw odmawianych w Kościele katolickim w Wielki Piątek.

"W czasie II wojny światowej abp Roncalli odegrał niezwykle ważną rolę w ratowaniu życia wielkiej liczby Żydów bułgarskich, węgierskich i z innych krajów" - oświadczył prof. Menachem Rosensaft z amerykańskich uniwersytetów Columbia i Cornell, syn dwojga osób, które przeżyły holokaust.

Świat żydowski docenia również zasługę Jana XXIII w zwołaniu Soboru Watykańskiego II, na którym m.in. ogłoszono deklarację o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich "Nostra aetate". Według prasy izraelskiej jest to "kamień milowy" na drodze do odrzucenia "dwutysiącletniej koncepcji o zbiorowej odpowiedzialności [Żydów] za śmierć Jezusa". Dokument ten "wprowadził zaskakujące zmiany do stosunków żydowsko-katolickich na świecie" - powiedział o nim rabin David Rosen, dyrektor międzynarodowy Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego ds. Stosunków Międzyreligijnych.

Prasa izraelska przypomina z kolei, że Jan Paweł II był pierwszym papieżem od czasów starożytnych, który przekroczył próg synagogi - rzymskiej Świątyni Większej. Nastąpiło to w 1986 i przy tej okazji papież określił Żydów jako "naszych umiłowanych starszych braci". Karol Wojtyła, który wychowywał się w Polsce, mając przyjaciół Żydów, jako papież doprowadził do nawiązania stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Izraelem.

A podczas swej wizyty w Jerozolimie udał się do "Ściany Zachodniej" [Świątyni], czyli tzw. "Ściany Płaczu" i między jej kamienie włożył kartkę papieru z tekstem mówiącym o "głębokim zasmuceniu z powodu zachowania się tych, którzy w ciągu historii powodowali cierpienia waszych dzieci". "Jest to gest, który nigdy nie będzie zapomniany" - zapewnił rabin Abraham Cooper z Centrum im. Simona Wiesenthala. Poza tym Wojtyła w swym testamencie wspomniał o byłym naczelnym rabinie Rzymu Elio Toaffie.

Na zakończenie media izraelskie zwracają uwagę na wkład obecnego papieża Franciszka w umacnianie więzów przyjaźni z narodem żydowskim. Jest on m.in. współautorem książki-rozmowy z rabinem z Buenos Aires Abrahamem Skorką. "Działa on na rzecz krzepnięcia duchowego i ludzkiego testamentu swych poprzedników, kanonizując nie tylko Jana XXIII i Jana Pawła II, ale również, i to jest może najważniejsze, wartości, które oni ucieleśniali" - powiedział M. Rosensaft.