"Kazania Świętokrzyskie" w Świętym Krzyżu

Oryginał zabytkowych "Kazań Świętokrzyskich" będzie można zobaczyć dzisiaj (13 września) br. w zakrystii bazyliki mniejszej na Świętym Krzyżu. Natomiast w niedzielę, w dniu rozpoczęcia Tygodniowego Odpustu Podwyższenia Drzewa Krzyża Świętego, będzie można oglądać kopię bezcennego, XIV-wiecznego dzieła.

"Kazania Świętokrzyskie" będą eksponowane w szklanej kapsule wykonanej z pancernego szkła, w której utrzymana jest stała temperatura 18 stopni C, niewielka wilgotność oraz stałe oświetlenie, aby liczące blisko 8 wieków zapiski minuskułą (odmiana pisma gotyckiego) na pergaminie uchronić przed działaniem światła i wilgoci. Kapsuła jest zamknięta w specjalnej skrzyni, opatrzona nadajnikiem GPS. Przewożona jest ze strzeżonym konwojem z własną ochroną.

Biblioteka Narodowa zgodziła się udostępnić zabytek Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Kielcach, która odpowiada za bezpieczeństwo księgi w czasie trwania ekspozycji. Po godz. 17 oryginał "Kazań" powróci do Warszawy.

Jak informuje o. Dariusz Malajka OMI, rzecznik świętokrzyskich oblatów, starania o to, żeby najpilniej strzeżony pierwszy zachowany polski manuskrypt opuścił na dwa dni Bibliotekę Narodową trwały ponad dwa lata.

Pochodzące z XIV wieku "Kazania świętokrzyskie" to najstarszy zapis prozy polskiej, który składa się z jednego całego kazania (na dzień św. Katarzyny) i fragmentów pięciu innych. Spisane zostały na pergaminie, który w XV w. posłużył - pocięty na paski - do oprawy rękopiśmiennego kodeksu, zawierającego łaciński tekst Dziejów Apostolskich i Apokalipsy.

Ponownego ich odkrycia dokonał w 1890 r. Aleksander Bruckner, podczas badań, które prowadził w Bibliotece Cesarskiej w Petersburgu. Tajemnicze pochodzenie Kazań i ich geneza są od ponad 120 lat obiektem intensywnych badań interdyscyplinarnych.

Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium. Przechowywane są nim relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Od X w. do kasacji opactwa w 1819 r. gospodarzami sanktuarium byli benedyktyni, obecnie opiekę nad nim sprawują Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej.