Kolegiata leszczyńska Bazyliką Mniejszą

W Niedzielę Trójcy Przenajświętszej 26 maja abp Stanisław Gądecki, podczas Eucharystii, której przewodniczył w kolegiacie pw. św. Mikołaja w Lesznie, uroczyście odczytał dekret watykańskiej Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów nadający tej świątyni tytuł i godność Bazyliki Mniejszej.

"Do trzech Bazylik Mniejszych archidiecezji poznańskiej, czyli katedry poznańskiej, sanktuarium Matki Bożej na Świętej Górze koło Gostynia i fary poznańskiej, dochodzi teraz czwarte miejsce szczególnej łaski: Bazylika Mniejsza w Lesznie" - zaznaczył abp Gądecki.

Metropolita poznański wyjaśnił jednocześnie, że Bazylika Mniejsza to tytuł honorowy nadawany niektórym kościołom ze względu na ich znaczenie historyczne i religijne, przyrównujący je do Bazylik Większych Rzymu, czyli kościołów papieża: Bazyliki św. Jana na Lateranie, św. Piotra na Watykanie, św. Pawła za Murami i Matki Bożej Większej.

Zaznaczył przy tym, że według obowiązujących przepisów dekretu "O tytule Bazyliki Mniejszej" ogłoszonego w 1989 r., "papieże obdarzają takim tytułem kościoły wyróżniające się wartością zabytkową, liturgiczną, pielgrzymkową i duszpasterską podkreślając ich ściślejszy związek z katedrą św. Piotra". Abp Gądecki przypomniał też, że po raz pierwszy tytuł Bazyliki Mniejszej został nadany przez papieża Piusa VI w 1783 r. kościołowi św. Mikołaja w Tolentino, a obecnie w Polsce takim przywilejem cieszy się 129 kościołów, w tym 11 bazylik archikatedralnych, 10 bazylik katedralnych, 5 bazylik konkatedralnych, 21 bazylik kolegiackich i 82 inne znaczące kościoły.

Metropolita poznański ustanowił również dodatkowy dzień odpustu przysługujący Bazylice Mniejszej, wyznaczając go na 22 lutego - święto Katedry św. Piotra. Ponadto wierni nawiedzający leszczyńską bazylikę będą mogli uzyskać odpust zupełny w rocznicę poświęcenia bazyliki (20 czerwca), w dzień liturgicznej celebracji tytułu kościoła (6 grudnia), w uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca) oraz w dzień wspominający nadanie tytułu i godności bazyliki (26 maja). Każdy wierny będzie też mógł wybrać sobie jeden dzień w roku, kiedy przyjmie w tej bazylice dar odpustu zupełnego.

Abp Gądecki prosił o nadanie tej godności ze względu na znaczenie, jakie dla lokalnej społeczności ma ten główny kościół Leszna. W watykańskim dokumencie podpisanym przez kard. Antonio Cañizaresa Lloverę, a datowanym 22 lutego 2013 r. czytamy, że Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, na mocy szczególnych pełnomocnictw udzielonych przez papieża Benedykta XVI, podniosła do tytułu i godności bazyliki mniejszej kościół parafialny w Lesznie, poświęcony Bogu ku czci świętego Mikołaja biskupa, nadając mu bardzo chętnie wszystkie przysługujące prawa i przywileje liturgiczne.

W archidiecezji poznańskiej, oprócz kościoła św. Mikołaja w Lesznie, tytuł Bazyliki Mniejszej posiadają jeszcze trzy świątynie: katedra poznańska (od 1962 r.), sanktuarium Matki Bożej na Świętej Górze koło Gostynia (od 1970 r.) oraz fara poznańska (od 2010 r.).

Jak zaznaczył w rozmowie z KAI ks. dr Maciej Szczepaniak, rzecznik Kurii Metropolitalnej w Poznaniu, nadanie tytułu Bazyliki Mniejszej jest znakiem łączności ze Stolicą Apostolską, która nadaje go kościołom o dużym znaczeniu w życiu religijnym dla lokalnej wspólnoty chrześcijańskiej. Nakłada także liczne obowiązki liturgiczno-pastoralne na duszpasterzy. "Świątynia taka powinna być szczególnym miejscem nieustającej modlitwy stanowiąc wzór dla innych kościołów. Winna w niej dokonywać się też formacja liturgiczna wiernych poprzez zakładanie grup animacji liturgicznej, organizowanie specjalistycznych kursów czy też cykli spotkań" - przypomniał ks. Szczepaniak.

"Należy również przykładać szczególną wagę do studium i rozpowszechnienia dokumentów Ojca Świętego i Stolicy Apostolskiej, zwłaszcza tych dotyczących świętej liturgii. Duszpasterze natomiast powinni zadbać, by wierni umieli śpiewać w języku łacińskim Credo i Ojcze nasz, według śpiewu gregoriańskiego, czyli zgodnie z rzymską liturgią" - podkreślił rzecznik Kurii.

Kościół pw. św. Mikołaja w Lesznie jest najstarszą świątynią parafialną tego miasta. Powstał zapewne w XIV w., a w 1450 r. źródła odnotowują, że istniał już w tym miejscu kościół murowany w stylu gotyckim. W XVI w. właściciele Leszna przeszli na protestantyzm i w 1555 r. oddali świątynię braciom czeskim.

Sto lat później została ona spalona przez Szwedów podczas "potopu szwedzkiego" i dopiero w 1661 r. katolicy, odzyskawszy ją, rozpoczęli odbudowę, którą kierowali znakomici architekci: Jan Catenaci i Pompeo Ferrari. Leszczyński kościół, któremu nadano styl włoskiego baroku, dwukrotnie płonął: w roku 1707 i 1790. Po raz kolejny całkowicie odnowiono go w 1841 r., kiedy to został również konsekrowany. W 2000 r. został natomiast podniesiony do godności kolegiaty.