Kościół instytucjonalny potrzebuje reformy. Nie delikatnego przypudrowania noska, tylko poważnej operacji. Niby wszyscy o tym wiedzą, ale mało kto zastanawia się, jak to zrobić. Ciekawa propozycja zmian powstała w Krakowie.

Wyobraźmy sobie taką sytuację. Rok 2020. Posiedzenie Episkopatu Polski w Warszawie. Trwa dyskusja na temat wypracowania nowego modelu duszpasterstwa rodzin. Zebrani poszukują odpowiedzi na palące pytania. Kiedy zacząć przygotowania do sakramentu małżeństwa? Jak powinny wyglądać przedmałżeńskie kursy? Jaką formację Kościół ma do zaproponowania parom po ślubie? Co z osobami w sytuacjach trudnych - zdradzonymi, porzuconymi, wchodzącymi w nowe związki po rozwodzie? Jak traktować dzieci ze związków niesakramentalnych?

W dyskusji biorą udział nie tylko biskupi. Głos zabierają świeccy. Mężczyzna z dwudziestoletnim małżeńskim stażem. Kobieta samotnie wychowująca trzy córeczki. Małżeństwo z powodzeniem prowadzące od wielu lat kursy dla narzeczonych. Nie są to osoby przypadkowe. Każda z nich jest poważnie zaangażowana w życie Kościoła. Wszyscy obecni na spotkaniu mają takie same prawa jak biskupi. Razem zastanawiają się i podejmują decyzje, które mogą pomóc Kościołowi w całej Polsce.

Dziś brzmi to trochę, jak opowieść science fiction, ale być może dożyjemy czasów, w których taki sposób działania będzie możliwy. Idea poszerzenia składów episkopatów, to tylko jeden z pomysłów zawartych w książce ks. Damiana Wąska "Nowa wizja zarządzania Kościołem". Oto fragment dotyczący zarysowanego powyżej scenariusza: "Richard R. Gaillardetz zaproponował, by w skład tego gremium (episkopatu - przyp. red.) włączyć świeckich liderów grup religijnych. Wydaje się to dobrym pomysłem, ponieważ umożliwiłoby większy udział laikatu w kształtowaniu duszpasterskiego oblicza Kościoła lokalnego i jednocześnie budowało klimat współodpowiedzialności wszystkich chrześcijan za animowanie wiary".

Autor książki jest adiunktem przy Katedrze Chrystologii na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Jego idee nie mają charakteru fantazji, nie są to teorie wyssane z palca. Jest to raczej rzeczowa odpowiedź na wezwanie papieża Franciszka, który od początku pontyfikatu mobilizuje Kościół do podjęcia wysiłku odnowy i zastanowienia się nad  kierunkami reform.

"Nowa wizja zarządzania Kościołem" jest też zaproszeniem do rzetelnej i spokojnej dyskusji o zmianach, jakich potrzebujemy. Jako jeden z pierwszych temat zauważył i podjął ks. Adam Boniecki. Na łamach "Tygodnika Powszechnego" napisał, że propozycje ks. Wąska są wnikliwe, trzeźwe, twórcze i warto się im uważnie przyjrzeć. Równocześnie zwrócił uwagę, że mogą one rodzić nad Wisłą opór. "Konstruktywno-krytyczne wywody autora mogą zaniepokoić nie tylko uformowanego przez naszą katechezę katolika, lecz także niektórych hierarchów".

Wspomniana wcześniej propozycja poszerzenia lokalnych episkopatów o liderów świeckich wspólnot brzmi naprawdę ciekawie i sensownie. Nie jest tajemnicą, że parafie w naszym kraju nie są w najlepszej kondycji (oczywiście na szczęście nie wszystkie). Dziś najwięcej osób poważnie zaangażowanych w życie Kościoła znajdziemy we wspólnotach - odnowie, neokatechumenacie, oazie, środowiskach skupionych wokół zakonów dominikanów, jezuitów czy franciszkanów, a także w wielu mniej masowych i rozpoznawalnych, ale prężnie działających grupach. Dobrze by było zaprosić liderów takich środowisk do wzięcia większej odpowiedzialności za Kościół. Również w wymiarze instytucjonalnym.

Mam nadzieję, że ta i inne propozycje reform zaprezentowane przez ks. Damiana Wąska staną się przedmiotem szerokiej dyskusji. Dyskusji, która pomoże nam znaleźć sposoby na jeszcze skuteczniejsze docieranie do ludzi z Dobrą Nowiną. Bo przecież o to ostatecznie nam wszystkim chodzi.

NOWA WIZJA ZARZĄDZANIA KOŚCIOŁEM

Damian Wąsek