W dążeniu do życia w pełni rozeznanie jest kluczem

Świat, a nawet więcej, cały kosmos ma na mnie wpływ. W większości przypadków nie jestem świadom tego, co i jak mnie kształtuje. Na początku poznaję to przede wszystkim zmysłami, patrząc, słuchając, dotykając, czując zapach, smakując. To wszystko wpływa na mnie na różne sposoby. Później, w miarę dojrzewania, coraz bardziej świadomie mogę korzystać z tego, co mnie otacza. Uczę się wybierać.

W dzisiejszym świecie jesteśmy poddawani wielu wpływom: tradycyjnych mediów, internetu, mediów społecznościowych. Jesteśmy też pod nieustannym nadzorem różnych systemów: administracyjnych, bankowych, pracowniczych czy od innych kontrolerów. To nasz współczesny ‘Matrix’. I nie jest to już żadna science fiction. To rzeczywistość, która zawładnęła całym naszym życiem, niezależnie czy jesteśmy tego świadomi czy nie.

Oczywiście, każdy z nas chciałby o sobie myśleć, że panuje nad wszystkim, że to on wybiera i świadomie decyduje. W niektórych rzeczach tak zapewne jest, ale też wiele innych spraw, które dotyczą choćby informacji czy rozrywki, jest nam mniej czy bardziej subtelnie ‘suflowane’ przez zainteresowane tym grupy.

Dlaczego to jest takie ważne? Bo bez tej świadomości nie ma dojrzałości i wolności. Jest tylko jej namiastka albo złudzenie. Wielki Post to dobry czas na takie przyjrzenie się sobie i porządkowanie swojego życia. Wielu może się zdawać, że praktyki pokutne, do których jesteśmy zachęcani w tym czasie, dotyczyć będą naszej ‘diety’ czy pewnych przyjemności. To może być jakiś element tego porządkowania życia, ale poboczny i w sumie nie dotykający istoty rzeczy.

Modlitwa papieża Franciszka, która zmienia codzienność

A co jest tą istotą? Przede wszystkim świadomość tego, co się we mnie dzieje. Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi dla wszystkich. Tutaj każdy ma indywidualną odpowiedzialność za swoje życie. Nie jesteśmy szablonowi, nie żyjemy w takich samych uwarunkowaniach. To ja muszę podjąć wysiłek. Nikt mnie do tego nie zmusi i nie zrobi tego za mnie. Nie mogę tego zrzucić na nikogo innego i nikogo obwiniać za brak takiej świadomości we mnie. Traumy przeszłości są ważną okolicznością, którą muszę brać pod uwagę, ale one mnie nie determinują. Nawet z bolesną przeszłością można dobrze i szczęśliwie przeżywać życie.

Bardzo ważnym elementem tego świadomego życia jest rozeznawanie. Ta ignacjańska inspiracja dotyczy życia każdego człowieka, który ma w pełni wykorzystywać swoje władze, aby żyć świadomie. Nie dotyczy tylko spraw wiary i duchowości. Rozeznanie to nie rachunek sumienia, zwłaszcza ten przed spowiedzią. To codzienna praktyka uważności, poznawanie poruszeń i ich źródeł, to ‘poznawanie po owocach’, skutkach jakie różne impulsy i działania wywołują we mnie.

Rozeznawanie nie ogranicza się do grzechów i ich konsekwencji. Czasami nie chodzi nawet o żadne pokusy do złego. Często ważniejsze jest zauważenie, że to na co patrzę, czego chcę, albo co wybieram nie przynosi tego spokoju, radości, zadowolenia, które wyobrażałem sobie na początku. Czasami nie ma wielkich słabości, grzesznych myśli ani poruszeń, ale jest smutek i poczucie, że to nie to, czego pragnąłem. Zamiast entuzjazmu jest ‘wyziębienie ducha’. Uważny obserwator, rozeznając stan swojego wnętrza, będzie wiedział, że to jest rzecz, którą się powinien zająć.

Modlitwa Jana Pawła II o nadzieję w trudnych czasach

Taka rozeznająca obserwacja duchowa dotyczy każdej rzeczywistości, także tej skomplikowanej i napiętej, jaką teraz w Polsce przeżywamy. Jesteśmy w stanie walki duchowej, z której możemy wyjść wzmocnieni tylko jeśli nie damy się oszukać, jeśli nie damy się sprowokować do pozornych batalii o nie najważniejsze sprawy.

Nie możemy rezygnować z mądrości, jaka płynie z takiego rozeznania duchowego. Ono nie dotyka tylko naszego sumienia, nie odwołuje się jedynie do sfery religijnej. Dotyczy całości naszego życia. Odrzucając je, rezygnowalibyśmy z tego, co służy dojrzałości i wolności. A w tym dążeniu do prawdziwego i pełnego życia, jakiego pragniemy, rozeznanie jest kluczem.